Hàng giả, nhái ăn theo sản phẩm OCOP gây khó cho nhà sản xuất và kinh doanh

Ông Nguyễn Văn Khôn - Chi hội trưởng Chi hội Nông dân nghề nghiệp trồng cây dược liệu xáo tam phân xã Hưng Thịnh (huyện Trảng Bom, Đồng Nai) cho biết, hiện ông đang sở hữu hàng trăm nghìn cây dược liệu và có sản phẩm được chứng nhận OCOP nhưng gặp rất nhiều khó khăn.

Cụ thể, theo ông Khôn, để làm được sản phẩm OCOP 4 sao nông dân phải đáp ứng tới 10 tiêu chí cứng như môi trường, sở hữu trí tuệ, sản xuất... và phải "gõ cửa" nhiều ban ngành để được hỗ trợ, chứng nhận... Do đó để có sản phẩm OCOP phải tốn nhiều chi phí, thời gian rất dài. Tuy nhiên, tình trạng hàng giả, nhái ăn theo sản phẩm OCOP trên thị trường đang xuất hiện rất nhiều với chất lượng và giá bán thấp khiến sản phẩm OCOP được đầu tư bài bản bị bóp nghẹt, gặp khó khi tiêu thụ, thậm chí dần mai một và mất khỏi thị trường.

"Chương trình OCOP là chương trình hay, được sự hỗ trợ mạnh từ Nhà nước. Góc độ sản xuất, chúng tôi rất tâm huyết. Thế nhưng việc hàng giả hàng nhái ngày một nhiều khiến chúng tôi mất tinh thần. Các cơ quan chức năng cần mạnh tay xử lý vấn nạn này, phải làm hết sức", ông Khôn nói.

Các sản phẩm OCOP đang gặp khó khăn trước vấn nạn hàng giả, hàng nhái. Ảnh minh họa

Tương tự, anh Nguyễn Minh Thái, người thành lập Hợp tác xã Mắm mào gà Nguyễn Huân, có đến 5 sản phẩm OCOP đạt 3 sao, cho biết: “Vấn đề của người làm OCOP bây giờ là nghĩ ra một sản phẩm có câu chuyện là vô cùng khó khăn. Mình phải suy nghĩ làm sao cho mới lạ, khác với thị trường. Ðôi khi câu chuyện sản phẩm phải gắn với định hướng phát triển tương lai để mang người thưởng thức đi dọc chiều dài lịch sử của sản phẩm đó. Ðiều quan trọng là câu chuyện phải ngắn gọn, súc tích và phải dễ đi vào lòng người để người ta dễ nhớ đến sản phẩm của mình. Xong thực tế hiện nay cho thấy những sản phẩm này vẫn được làm giả, làm nhái tràn lan".

Một số sản phẩm bị làm giả thời gian qua phải nhắc tới vụ bài thuốc Kháu Vài Lèng - sản phẩm OCOP của tỉnh Hà Giang hiện đang bị làm giả, bán tràn lan trên mạng xã hội và các sàn thương mại điện tử. Kháu Vài Lèng là sản phẩm được sản xuất tại Hợp tác xã Nam dược Mạc Minh (ở thôn Lâm Đồng, xã Phương Thiện, thành phố Hà Giang, tỉnh Hà Giang). Đây là bài thuốc điều trị sinh lý nam giới do ông Mạc Văn Minh, Chủ nhiệm Hợp tác xã nghiên cứu và sản xuất, đã được Sở Y tế tỉnh Hà Giang cấp phép, có quyền sở hữu trí tuệ, được công nhận là sản phẩm OCOP.

Hay như sản phẩm yến sào Khánh Hòa của tỉnh Khánh Hòa. Được biết đến 2025, tỉnh Khánh Hòa hướng đến mục tiêu các sản phẩm OCOP là sản phẩm đặc trưng phát huy tiềm năng thế mạnh của địa phương, sức sáng tạo của người dân để tạo ra những sản phẩm hàng hóa có chất lượng tốt, đạt các tiêu chuẩn theo quy định. Tuy nhiên sản phẩm này cũng đang bị làm giả tràn lan trên thị trường. Điển hình là sản phẩm của Công ty TNHH Nhà nước MTV Yến sào Khánh Hòa.

Theo bộ phận sở hữu trí tuệ của Công ty, năm vừa qua, đã phát hiện trên 30 đơn vị, sao chép mẫu mã, bao bì, thành phần sản phẩm; 15 công ty ở thành phố Hồ Chí Minh sử dụng tên “Yến sào Khánh Hòa" để đặt nhãn hiệu sản phẩm; 10 website chứa tên miền "Yensaokhanhhoa". Tất cả những điều này đều nhằm làm cho người tiêu dùng lầm tưởng đó là sản phẩm chính hãng của Công ty TNHH Nhà nước MTV Yến sào Khánh Hòa để trục lợi bán hàng kém chất lượng.

Nhiều chuyên gia cho biết, rất nhiều sản phẩm làng nghề, OCOP đẹp nhưng cầm sản phẩm không biết rõ nguồn gốc từ đâu, thông điệp về câu chuyện. Do đó, ngoài câu chuyện về chứng nhận, về an toàn thực phẩm, chúng ta phải đầu tư hơn câu chuyện về thông tin, văn hóa của làng nghề, sản phẩm.

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Nhà nước sẽ tiếp tục các chính sách để đẩy mạnh hỗ trợ, đào tạo, đặc biệt sẽ tập trung nhiều nhất cho con người, vì đây là hồn cốt, là yếu tố quyết định cho ngành nghề, sản phẩm OCOP. Ngành nông nghiệp đang đẩy mạnh xúc tiến, đặc biệt tới đây sẽ có hội chợ quốc tế về làng nghề với quy mô lớn được tổ chức tại Việt Nam.

An Dương (T/h)