Vi phạm trong kinh doanh nguyên liệu thuốc: Bộ Y tế siết giám sát

Đầu quý II/2025, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long đã ký Công điện số 41/CĐ-TTg, yêu cầu Bộ Y tế chủ trì, phối hợp Bộ Công an khẩn trương điều tra, xử lý nghiêm hành vi sản xuất, buôn bán thuốc chữa bệnh giả. Đây là động thái cứng rắn của Chính phủ trước những vụ việc vi phạm nghiêm trọng trong lĩnh vực dược phẩm xảy ra tại nhiều địa phương.

Ngay sau đó, Bộ Y tế đã thành lập 5 tổ kiểm tra chuyên ngành trực thuộc Cục Quản lý Dược, triển khai chiến dịch kiểm tra toàn diện tại các cơ sở nhập khẩu, sản xuất, phân phối nguyên liệu làm thuốc từ ngày 15/5 - 15/6/2025. Chiến dịch không chỉ tập trung xử lý các vi phạm đang tồn tại mà còn nhắm tới mục tiêu “không để sót vùng trống, vùng cấm” trong quản lý nguyên liệu thuốc – một lĩnh vực vốn bị đánh giá còn nhiều kẽ hở.

Theo Bộ Y tế, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, hàng nghìn mẫu thuốc, mỹ phẩm và dược liệu đã được lấy mẫu kiểm nghiệm. Kết quả ban đầu cho thấy, vi phạm tập trung chủ yếu ở nhóm sản phẩm dược liệu và mỹ phẩm – nơi việc sản xuất nhỏ lẻ, thủ công còn phổ biến, khiến việc kiểm soát chất lượng gặp nhiều khó khăn.

Đáng chú ý, lực lượng chức năng đã phát hiện một số hoạt chất thường bị làm giả hoặc sử dụng sai quy định như paracetamol, diclofenac, cefixim, salbutamol... xuất hiện trong các mẫu đông dược không rõ nguồn gốc tại các tỉnh Bình Dương, Huế, Sóc Trăng, Thanh Hóa và Vĩnh Phúc. Một số cơ sở còn ghi nhãn mạo danh sản phẩm không tồn tại trên thực tế, làm tăng nguy cơ người dân sử dụng nhầm thuốc, gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe.

Một trong những vụ việc lớn bị xử lý thời gian qua là trường hợp Công ty TNHH Dược phẩm và Hóa chất Nam Linh, bị phát hiện nhập khẩu và phân phối thuốc điều trị ung thư Temozolomid Ribosepharm 100mg không đạt chất lượng. Bộ Y tế đã buộc đơn vị này thu hồi toàn bộ lô thuốc vi phạm và tiến hành xử phạt hành chính theo đúng quy định.

Tại Hà Nội và Phú Thọ, các cơ quan chức năng cũng triệt phá đường dây quy mô lớn sản xuất, buôn bán thuốc và thực phẩm chức năng giả, thu giữ hàng trăm tấn hàng hóa không đạt chuẩn, khởi tố nhiều đối tượng liên quan. Đây là minh chứng rõ ràng cho thấy, các hành vi vi phạm trong lĩnh vực dược phẩm không chỉ mang tính chất gian lận thương mại mà còn cấu thành tội phạm nghiêm trọng, cần xử lý hình sự.

Ảnh minh họa.

Bên cạnh tăng cường kiểm tra thực tế, Bộ Y tế cũng đẩy mạnh cải cách hành chính để nâng cao hiệu quả quản lý. Ngày 23/6/2025, Thông tư 12/2025/TT-BYT được ban hành, chính thức bãi bỏ 17 thủ tục hành chính không còn phù hợp liên quan đến đăng ký lưu hành thuốc và nguyên liệu làm thuốc. Quy định này có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, giúp giảm thủ tục cho doanh nghiệp, đồng thời siết chặt hơn tiêu chí chất lượng đầu vào đối với nguyên liệu sản xuất thuốc.

Cùng với đó, Bộ Y tế cũng ban hành Thông tư 32/2025/TT-BYT về quản lý chất lượng thuốc cổ truyền và vị thuốc cổ truyền. Theo đó, nếu phát hiện vi phạm mức độ 1 trong kiểm nghiệm nguyên liệu, cơ sở sẽ bị kiểm tra 100% lô hàng tiếp theo. Đây là động thái thể hiện sự quyết liệt trong phòng ngừa rủi ro từ khâu nguyên liệu.

Trước tình hình thị trường thuốc còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, Cục Quản lý Dược yêu cầu Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tăng cường kiểm tra cơ sở kinh doanh, xuất nhập khẩu nguyên liệu làm thuốc. Các cơ sở này phải tuân thủ nghiêm quy định pháp luật, đặc biệt là Điều 6 của Luật Dược 2016 về cấm hành vi sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc, thuốc kém chất lượng.

Những con số và vụ việc được công bố trong năm 2025 một lần nữa cho thấy, thị trường dược phẩm vẫn là lĩnh vực nhạy cảm, dễ bị lợi dụng nếu công tác quản lý thiếu chặt chẽ. Việc Bộ Y tế liên tục siết kiểm tra, xử lý nghiêm minh, đồng thời cải cách quy định hành chính là những bước đi cần thiết nhằm đảm bảo chất lượng thuốc, bảo vệ sức khỏe nhân dân và giữ vững niềm tin đối với ngành y tế.

Thanh Hiền