Tăng cường ngăn chặn thực phẩm bẩn vì sức khỏe cộng đồng

Theo ghi nhận hiện nay các loại thực phẩm kém vệ sinh như ôi thiu, mốc hỏng, rau sống, trái cây lạm dụng thuốc trừ sâu...đang ngày ngày được tiêu thụ trên thị trường. Hay thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ, số thực phẩm “ bẩn “ này được tuồn vào chợ đầu mối, đưa đến các cơ sở chế biến.

Với giá thành rẻ, lợi nhuận cao, các “ thầy phù thủy” nhất là các phù thủy đường phố, vỉa hè đã phù phép, chế biến, tẩm ướp hóa chất độc hại để từ những thứ tanh hôi, hư thối trở thành những món ăn ngon lành, hấp dẫn. Việc ăn uống các quán cóc lề đường, vỉa hè còn là thói quen của rất nhiều người dân Việt Nam.

PGS-TS Lê Thị Hồng Hảo, Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm an toàn vệ sinh thực phẩm quốc gia nói rằng, các mối nguy sinh học, hóa học trong thực phẩm được đánh giá là có gây ra ngộ độc cấp tính như vi sinh vật gây bệnh, độc tố tự nhiên, dư lượng thuốc trừ sâu, thuốc thú y, phụ gia thực phẩm dùng quá liều lượng… hoặc tích lũy trong cơ thể gây ra ngộ độc mãn tính. Các mối nguy có thể xuất phát từ quá trình sản xuất, nuôi trồng, quá trình bảo quản (như độc tố vi nấm, vi sinh vật…), đến quá trình lưu thông, phân phối và cả trong quá trình chế biến, sử dụng.

Trong khi đó, thực phẩm kém vệ sinh là một trong những nguyên nhân chính gây ra căn bệnh viêm đại tràng. Khi chúng ta ăn thực phẩm bẩn, các tác nhân nguy hại từ thức ăn sẽ tấn công hệ thống tiêu hóa khiến niêm mạc đường ruột bị viêm, loét, thương tổn dẫn đến tình trạng đau bụng từng cơn, đi ngoài nhiều lần, tiêu chảy, táo bón, rối loạn phân.

Và khi phải tiếp xúc thường xuyên với loại thức ăn này, bệnh sẽ kéo dài triền miên. Các niêm mạc đại tràng vốn mỏng manh sẽ càng dễ tổn thương hơn. Hầu hết các bệnh nhân hiên nay, khi gặp những triệu chứng đó đều nghĩ đến việc dùng kháng sinh. Cách điều trị này sẽ giảm ngay các triệu chứng vì kháng sinh đã tiêu diệt toàn bộ hệ vi sinh đường ruột, hại khuẩn cùng lợi khuẩn. Vì thế mà hậu quả là đỡ được vài ngày sau đó lại tái phát.

Thực phẩm bẩn vẫn luôn là mối lo ngại của cộng đồng. Ảnh minh họa

Thực tế, gần đây, cơ quan chức năng đã phát hiện nhiều loại thực phẩm bẩn như rau muống bào, bắp chuối ngâm hóa chất độc hại, giá đỗ chứa hóa chất nguy hiểm, và chả giò có hàn the. Những thông tin này khiến người tiêu dùng hoang mang và lo lắng khi các sản phẩm này được bày bán tại các cửa hàng và siêu thị uy tín. Điều này càng đáng lo ngại khi những cửa hàng, siêu thị uy tín lại là nơi tiêu thụ các sản phẩm không an toàn, khiến hàng triệu khách hàng bị lừa dối.

Đặc biệt vào mỗi dịp cuối năm, nhu cầu mua sắm thực phẩm tăng cao đáng kể khi người dân chuẩn bị cho những ngày tết Nguyên đán. Tuy nhiên, đây cũng là thời điểm mà các loại thực phẩm không rõ nguồn gốc, không bảo đảm chất lượng “ào ạt” xuất hiện trên thị trường.

Trong khi đó Việt Nam có đường biên giới dài với nhiều đường mòn, lối mở, nơi các đối tượng buôn lậu thường xuyên lợi dụng để vận chuyển thực phẩm không rõ nguồn gốc. Việc tuần tra và kiểm soát toàn diện tại những khu vực này gặp nhiều khó khăn do địa hình hiểm trở và lực lượng chức năng còn hạn chế.

Theo Thượng tá Nguyễn Mạnh Luật - Phó Trưởng phòng Cảnh sát Kinh tế, buôn lậu, tham nhũng và môi trường Công an tỉnh Lạng Sơn, phương thức thủ đoạn của các đối tượng ở nội, ngoại biên thường lợi dụng địa hình đồi núi hiểm trở, đêm tối để vận chuyển, tập kết cất giấu hàng hóa tại các địa điểm vắng vẻ, kho, bãi hoặc nhà dân ở khu vực hai bên biên giới, sau đó phân chia nhỏ lẻ rồi thuê người mang vác hàng hóa xuất, nhập lậu qua các đường mòn biên giới sau đó thu gom để vận chuyển vào địa bàn nội địa hai bên biên giới tiêu thụ. Ngoài ra, các đối tượng còn lợi dụng hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa tại cửa khẩu để cất giấu, trà trộn trên phương tiện xuất, nhập cảnh để vận chuyển từ nước ngoài vào Việt Nam.

Bên cạnh đó, theo Đại tá Tô Văn Đồng - Phó Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Ninh, công tác nắm và trao đổi tình hình giữa các lực lượng phối hợp ở một số địa bàn vào một số thời điểm chưa sâu, nhất là tình hình từ xa, tình hình ngoại biên; đường biên giới dài, vùng biển rộng, địa hình luồng lạch rất phức tạp, gây khó khăn trong việc cơ động lực lượng phối hợp bắt giữ. Ngoài ra, hiện nay ngày càng nhiều thực phẩm không rõ nguồn gốc được rao bán trên các nền tảng trực tuyến. Việc kiểm soát các giao dịch này gặp khó khăn do tính ẩn danh và phạm vi hoạt động rộng.

Do đó ở tầm vĩ mô, cơ quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm cũng cần rà soát, sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan an toàn thực phẩm, xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc từ khâu sản xuất, nhập khẩu, vận chuyển đến tiêu thụ. Điều này giúp minh bạch thông tin và tạo niềm tin cho người tiêu dùng.

Thực hiện hợp tác với các cơ quan nước ngoài, đặc biệt là các quốc gia có giao thương thực phẩm với Việt Nam, để kiểm tra chất lượng hàng hóa ngay từ khâu xuất khẩu, nhập khẩu, xây dựng các phòng thí nghiệm đạt chuẩn quốc tế, trang bị công nghệ tiên tiến để phát hiện nhanh các loại thực phẩm chứa chất cấm, hóa chất độc hại... Những ai tiếp tay cho việc này đều đáng bị xử lý nghiêm khắc. Đã đến lúc cần có biện pháp mạnh tay, xử lý hình sự và phạt tiền nặng đối với các cá nhân và doanh nghiệp vi phạm.

Ngoài ra để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, cần có những thay đổi căn cơ trong quản lý an toàn vệ sinh thực phẩm. Việc sửa đổi pháp luật và đề ra các giải pháp cấp bách là cần thiết để ngăn chặn thực phẩm bẩn. Cần làm rõ trách nhiệm và quyền hạn của các cá nhân và cơ quan có thẩm quyền. Các biện pháp và giải pháp quan trọng cần được đề ra để ngăn chặn và quản lý vấn đề này một cách hiệu quả hơn. Những biện pháp quyết liệt của cơ quan chức năng không chỉ nhằm ngăn chặn thực phẩm không rõ nguồn gốc mà còn xây dựng một hệ thống quản lý an toàn thực phẩm toàn diện, bền vững.

An Dương (T/h)