Mặt tối của ứng dụng hẹn hò: Gia tăng các bệnh lây qua đường tình dục

Tại Bệnh viện Da liễu TP Hồ Chí Minh, sau đại dịch COVID-19, số lượng bệnh nhân đến khám và điều trị các bệnh lây qua đường tình dục ngày càng gia tăng. Tình trạng này kéo theo sự bùng phát của các bệnh nhiễm khuẩn cổ điển vốn đã được kiểm soát tốt trước đó như bệnh như giang mai, lậu và những bệnh "bỏ quên" như bệnh hột xoài. Thậm chí, những bệnh lý liên quan đến quan hệ tình dục như bệnh đậu mùa khỉ và viêm niệu đạo do não mô cầu cũng đang có xu hướng gia tăng.

Theo thống kê, tổng số lượt khám bệnh ngoại trú tại Bệnh viện Da liễu TP Hồ Chí Minh trong năm 2023 là 768.836 lượt, trong đó có 75.037 lượt khám liên quan đến nhiễm khuẩn lây qua đường tình dục, chiếm khoảng 10% tổng số lượt khám. Trong đó, số ca mắc mới giang mai là 3.656 ca, chiếm 13%, tăng mạnh so với những năm trước. Đặc biệt, tỉ lệ mắc giang mai ở nam giới, nhóm MSM (nam quan hệ đồng giới) chiếm phần lớn.

Số ca nhiễm lậu ở nhóm đồng giới nam cũng tăng, chiếm khoảng 60% số ca mắc, đa số không có triệu chứng. Điều gây lo ngại là vi khuẩn lậu đang kháng lại gần như mọi loại thuốc từng được sử dụng để điều trị. Một số bệnh khác như hột xoài vốn không phổ biến ở Việt Nam, nay đã bắt đầu ghi nhận nhiều ca.

Một trong những yếu tố chính góp phần vào sự gia tăng các bệnh lây qua đường tình dục hiện nay là sự phổ biến của các ứng dụng hẹn hò và mạng xã hội. Ảnh minh họa

Nhiễm khuẩn lây qua đường tình dục là một gánh nặng y tế toàn cầu. Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, các bệnh này có thể để lại những hậu quả nghiêm trọng như vô sinh, biến chứng trong thai kỳ, ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh và làm gia tăng nguy cơ nhiễm HIV. 

Ngoài ra, các bệnh lây qua đường tình dục còn dẫn đến sự kỳ thị, bạo lực gia đình và làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì vậy, việc cập nhật các xu hướng nhiễm khuẩn lây truyền qua đường tình dục là vô cùng quan trọng để có các giải pháp kiểm soát hiệu quả. Việc cập nhật xu hướng và các yếu tố ảnh hưởng đến các bệnh lây qua đường tình dục hiện nay là rất cần thiết để có các biện pháp phòng ngừa kịp thời. 

Một số yếu tố tác động đến sự gia tăng các bệnh này bao gồm thay đổi thói quen tình dục, đặc biệt là qua các ứng dụng hẹn hò và mạng xã hội, khiến có nhiều bạn tình hơn. Đồng thời, sự gia tăng quan hệ tình dục đồng giới nam và thói quen sử dụng ma túy cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

Theo TS.BS Nguyễn Đình Liên - Trưởng Phòng Công tác xã hội, Trưởng Khoa Phẫu thuật thận tiết niệu & nam học, Bệnh viện E, Các thuật toán thông minh của ứng dụng hẹn hò giúp người dùng dễ dàng tìm thấy những đối tác có cùng sở thích và nhu cầu tình dục. Điều này không chỉ tạo cơ hội cho các cá nhân mà còn mở rộng không gian cho cộng đồng LGBT và các nhóm thiểu số về giới tính tìm kiếm các mối quan hệ phù hợp với cá nhân.

Tuy nhiên, sự tiện lợi này cũng dẫn đến xu hướng tìm kiếm các mối quan hệ tình dục không ràng buộc, đặc biệt là trong giới trẻ. Điều này phản ánh sự thay đổi trong quan niệm về tình dục và tình yêu so với truyền thống, đồng thời cũng làm dấy lên lo ngại về các vấn đề sức khỏe và xã hội.

BS Liên cảnh báo rằng các mối quan hệ tình dục không ràng buộc thông qua ứng dụng hẹn hò có thể làm tăng nguy cơ lây nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Nhiều bạn trẻ, do ham muốn tình dục lớn, đôi khi bất chấp rủi ro và không sử dụng các biện pháp bảo vệ.

Một vấn đề lo ngại khác đó là ranh giới mong manh giữa sự đồng thuận và ép buộc trong các mối quan hệ qua ứng dụng hẹn hò. BS Liên lưu ý về tình trạng các bạn trẻ dưới 18 tuổi bị lôi kéo vào các nhóm có hành vi tình dục nguy hiểm, gia tăng tỷ lệ nhiễm HIV ở các bạn thanh thiếu niên rất cao cho thấy sự cần thiết của việc tăng cường bảo vệ người dùng, đặc biệt là các đối tượng dễ bị tổn thương.

Sự phổ biến của ứng dụng hẹn hò cũng đang thay đổi quan niệm về các giá trị trong tình dục. Một số giá trị truyền thống như sự chung thủy có thể bị phai nhạt. Tuy nhiên, BS Liên nhấn mạnh rằng điều này phụ thuộc vào nền tảng giáo dục và nhận thức của mỗi cá nhân. Nếu được cung cấp đầy đủ kiến thức và định hướng đúng đắn, người dùng vẫn có thể duy trì được các giá trị cốt lõi trong các mối quan hệ tình dục.

Mặt tích cực là các mối quan hệ qua ứng dụng hẹn hò có thể giúp mọi người hiểu rõ hơn về nhu cầu tình dục của bản thân. Đây có thể là cơ hội để trải nghiệm và học hỏi, giúp phát triển kỹ năng giao tiếp tình dục lành mạnh. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi sự trưởng thành và có khả năng đúc kết kinh nghiệm của người sử dụng.

Để có trải nghiệm lành mạnh và tích cực khi sử dụng các ứng dụng hẹn hò, người dùng cần duy trì thái độ thận trọng, sử dụng các biện pháp bảo vệ, đồng thời nhận thức rõ về nhu cầu và giới hạn của bản thân. Điều quan trọng là đảm bảo sự an toàn cả về mặt tình dục lẫn tinh thần trong mọi mối quan hệ.

PGS.TS Nguyễn Trọng Hào, Chủ tịch trường ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch, Chủ tịch Liên chi hội Da Liễu TP HCM, cho rằng sự gia tăng của các bệnh lây truyền qua đường tình dục gây ra nhiều thách thức trong chẩn đoán, điều trị, phòng ngừa. Mô hình bệnh tật đang có nhiều thay đổi, có những bệnh trước đây rất hiếm giờ đã xuất hiện nhiều, trong đó nhiều tác nhân không gây triệu chứng, khiến bệnh càng dễ lây lan.

Cụ thể, trong chẩn đoán, nhiều xét nghiệm có chi phí cao, rất khó triển khai rộng trên cộng đồng, đặc biệt là ở những nước thu nhập trung bình và thấp, có nguồn lực y tế chưa cao như Việt Nam. Trong khi đó, nếu chỉ tiếp cận theo triệu chứng, dựa vào lời khai của người bệnh, sẽ rất dễ bỏ sót các trường hợp không triệu chứng. Chưa kể, không ít trường hợp mắc nhiều loại bệnh tình dục cùng lúc, cũng như nhiều bệnh nhiễm trùng tình dục lại xảy ra ở các vị trí ngoài sinh dục, gây nhiều khó khăn trong chẩn đoán.

Với điều trị, các hướng dẫn chưa thống nhất, dẫn đến việc áp dụng còn nhiều lúng túng. Nguy cơ thiếu nguồn thuốc điều trị đang xảy ra tại nhiều nơi. Tình trạng kháng thuốc trên toàn cầu đang rất đáng báo động, dẫn đến việc điều trị khó hiệu quả.

Trong phòng ngừa, vấn đề đáng chú ý là sự hiệu quả của thuốc PrEP chống lây nhiễm HIV đã làm giảm đáng kể tỷ lệ sử dụng bao cao su, thói quen tình dục cởi mở hơn, dẫn đến tăng nguy cơ các bệnh lây truyền qua đường tình dục khác. Một nghiên cứu của châu Âu cho thấy người dùng PrEP có tỷ lệ mắc bệnh tình dục tăng 24% so với người không dùng.

Ngoài ra, vẫn còn xảy ra tình trạng bị kỳ thị, khó tiếp cận cơ sở y tế công của cộng đồng đồng tính nam, chuyển giới. Điều này khiến bệnh nhân ngại đi khám, hoặc tìm đến những phòng khám trái phép, không uy tín, khiến bệnh càng khó kiểm soát. Ở nhiều nước phát triển, thai phụ được tầm soát giang mai khi khám thai lần đầu. Người có hành vi nguy cơ được xét nghiệm lúc thai 28 tuần và trước sinh để tầm soát giang mai bẩm sinh cho trẻ. Một số nơi còn xét nghiệm tầm soát giang mai tất cả bệnh nhân vào cấp cứu ở bệnh viện. Hiện, chương trình tầm soát ở Việt Nam chưa phát triển, bỏ sót nhiều ca bệnh trong cộng đồng, đặc biệt là giang mai ở trẻ sơ sinh.

Khánh Mai