Trong thời gian đầu năm 2023, giá xăng dầu đã ít biến động hơn. Nguồn cung không còn hạn chế, không còn tình trạng thiếu xăng dầu cục bộ tại các địa phương. Tuy nhiên, do ảnh hưởng hậu đại dịch Covid-19 dẫn đến tình trạng suy thoái, khủng hoảng, lạm phát và đứt gãy nguồn cung nhiều mặt hàng, nhu cầu xăng dầu không còn cao như trước.

Các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu mặc dù không đến mức phải bù lỗ như trước nhưng vẫn chưa hết khó khăn. Xăng dầu là mặt hàng chiến lược, có ảnh hưởng lớn đến hầu hết lĩnh vực sản xuất kinh doanh và đời sống xã hội, thế nên việc giữ cho hoạt động kinh doanh xăng dầu được bình ổn, phòng ngừa gian lận thương mại và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng vẫn là những hoạt động luôn được các lực lượng chức năng chú trọng.

Công tác thanh, kiểm tra về tiêu chuẩn đo lường chất lượng đối với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu luôn được Sở Khoa học và Công nghệ lựa chọn thực hiện trong kế hoạch thanh tra hàng năm. Đợt 1 năm 2023, căn cứ kế hoạch thanh tra năm 2023 đã được Giám đốc Sở phê duyệt, Thanh tra Sở đã tiến hành thanh tra chuyên ngành về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng đối với các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu trên địa bàn thị xã Cửa Lò và các huyện Nghi Lộc, Anh Sơn, Tương Dương, Kỳ Sơn, Nam Đàn, Diễn Châu, Quỳnh Lưu.

Về kết quả, tổng số doanh nghiệp được thanh tra là 75 doanh nghiệp với 265 phương tiện đo (PTĐ) xăng dầu, bao gồm: 130 PTĐ dầu điêzen 0.05S, 100 PTĐ xăng RON 95, 33 PTĐ xăng E5RON 92-II, 02 PTĐ dầu điêzen 0.001S.

Về đo lường, 73/75 doanh nghiệp xuất trình được Giấy chứng nhận kiểm định các PTĐ do Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Nghệ An cấp và đang còn giá trị, 02/75 doanh nghiệp trong quá trình thanh tra do chủ doanh nghiệp đi vắng nên chưa xuất trình được giấy chứng nhận kiểm định các PTĐ. Niêm phong kẹp chì: 265 phương tiện đo của 75 doanh nghiệp còn nguyên niêm phong kẹp chì (bao gồm cả tem niêm phong IC chương trình, tem niêm phong đồng hồ tổng). Kiểm tra sai số PTĐ: tất cả PTĐ của 75 doanh nghiệp được thanh tra đều có sai số nằm trong mức sai số cho phép, quy định tại quy trình kiểm định cột đo xăng dầu ĐLVN 10:2017, khoản 3 Điều 6 Thông tư số 15/2015/TT-BKHCN ngày 25 tháng 8 năm 2015 của Bộ Khoa học và Công nghệ quy định về đo lường, chất lượng trong kinh doanh xăng dầu.

Về chất lượng, nguồn gốc hàng hóa: các doanh nghiệp được thanh tra nhập hàng từ các thương nhân: Công ty xăng dầu Nghệ An, Công ty TNHH vận tải thủy bộ Hải Hà, Công ty cổ phần vận tải và dịch vụ Petrolimex Nghệ Tĩnh, Công ty cổ phần xăng dầu dầu khí Vũng Áng, Công ty cổ phần Phúc Lộc Ninh, Công ty cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức, Tổng công ty thương mại Kỹ thuật và đầu tư, Công ty TNHH Lưu Nga, Công ty cổ phần kinh doanh tổng hợp Đô Lương, Công ty cổ phần xăng dầu dầu khí Thanh Hóa, Công ty TNHH Vinh Tho, Công ty TNHH Tân Xuân, Công ty cổ phần Anh Phát Petro, Công ty cổ phần Hằng Hải Phúc An.

Việc lấy mẫu, niêm phong mẫu, bàn giao mẫu và lưu mẫu xăng dầu: 68/75 doanh nghiệp được thanh tra đã thực hiện việc lấy mẫu, niêm phong mẫu, bàn giao mẫu và lưu mẫu xăng dầu đối với từng lô hàng theo đúng quy định tại khoản 3 Điều 20, khoản 2 Điều 21 Thông tư số 15/2015/TT-BKHCN. Có 07/75 doanh nghiệp đã thực hiện lưu mẫu xăng dầu từ bên giao xăng dầu, nhưng chưa thực hiện lấy mẫu xăng dầu đối với mỗi loại xăng dầu trong từng lần tiếp nhận xăng dầu từ bên giao xăng dầu theo đúng quy định.

Việc lưu giữ hồ sơ chất lượng: 68/75 doanh nghiệp đã thực hiện lưu giữ hồ sơ chất lượng đối với từng loại xăng dầu khi nhập, đúng quy định tại khoản 8 Điều 20, khoản 5 Điều 21 Thông tư số 15/2015/TT-BKHCN. Có 07/75 doanh nghiệp chưa lưu hồ sơ kiểm soát sự phù hợp của hệ thống bể chứa xăng dầu theo đúng quy định tại điểm b khoản 8 Điều 20 Thông tư số 15/2015/TT-BKHCN.

Lấy mẫu thử nghiệm chất lượng: Đoàn thanh tra đã lấy 05 mẫu xăng dầu của 05 doanh nghiệp (01 mẫu dầu điêzen 0,05S, 03 mẫu xăng RON 95-III, 01 mẫu xăng E5-RON 92) để thử nghiệm chất lượng. Cụ thể: 01 mẫu dầu điêzen 0,05S lấy tại Cửa hàng xăng dầu Lâm Đức 555 thuộc Công ty TNHH Lưu Nga (địa chỉ: xóm 1, xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An); 01 mẫu xăng RON 95-III lấy tại Cửa hàng xăng dầu Thanh Hà thuộc Công ty TNHH thương mại dịch vụ dầu khí Thanh Hà (địa chỉ: xóm 22, xã Nghi Trung, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An); 01 mẫu xăng RON 95-III lấy tại Cửa hàng xăng dầu Vinh Hương thuộc Công ty cổ phần Đại Hiển (địa chỉ: xóm Tây Sơn, xã Nghi Yên, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An); 01 mẫu xăng E5-RON 92 lấy tại Cửa hàng xăng dầu Lý Chính thuộc Công ty TNHH Dịch vụ và Thương mại Lý Chính (địa chỉ: Bản Cầu Tám, xã Tà Cạ, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An); 01 mẫu xăng RON 95-III lấy tại Cửa hàng xăng dầu Đò Rồng 2 thuộc Doanh nghiệp tư nhân xăng dầu Hùng Thắng (địa chỉ: xã Hùng Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An).

Mẫu được gửi đến Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 2 (thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng), là phòng thử nghiệm được Bộ Khoa học và Công nghệ chỉ định thử nghiệm mẫu xăng dầu.

Kết quả: 01 mẫu xăng RON 95-III lấy tại Cửa hàng xăng dầu Đò Rồng 2 thuộc Doanh nghiệp tư nhân xăng dầu Hùng Thắng (địa chỉ: xã Hùng Sơn, huyện Anh Sơn, tỉnh Nghệ An) có chất lượng không phù hợp Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xăng, nhiên liệu điêzen và nhiên liệu sinh học QCVN 1:2015/BKHCN (không đạt chất lượng). Chỉ tiêu không phù hợp: Trị số Octan (RON); kết quả thử nghiệm: 93,6; mức quy định của quy chuẩn kỹ thuật quốc gia: 95. 04 mẫu xăng dầu còn lại có các chỉ tiêu chất lượng được thử nghiệm phù hợp với QCVN 1:2015/BKHCN.

Kết luận chung, thanh tra 75 doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu cho thấy, tất cả doanh nghiệp được thanh tra chấp hành tốt các quy định của pháp luật về đo lường, đặc biệt là quy định có ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người tiêu dùng, như: 100% doanh nghiệp giữ nguyên niêm phong kẹp chì, 100% PTĐ được kiểm tra đã được kiểm định, có sai số thực tế nằm trong mức sai số cho phép.

Phần lớn doanh nghiệp đã chú trọng thực hiện kiểm soát tốt về chất lượng hàng hóa: (1) thực hiện đúng quy định về lấy mẫu, niêm phong mẫu, bàn giao mẫu và lưu mẫu xăng dầu; (2) lưu đầy đủ hồ sơ chất lượng đối với từng lô hàng; (3) 73/75 doanh nghiệp có hợp đồng hợp pháp với thương nhân cung cấp xăng dầu, có hóa đơn đầu vào rõ ràng (02 doanh nghiệp do chủ vắng nên chưa kiểm tra được). Doanh nghiệp có mẫu xăng RON95-III không đạt chất lượng là doanh nghiệp chưa thực hiện đúng quy định về kiểm soát chất lượng: không lấy mẫu cho từng lần nhập hàng và không thực hiện súc rửa bể chứa kể từ khi hoạt động.

Hà My