Nền tảng cốt lõi của sản xuất thông minh

Hệ thống thực ảo – Cầu nối giữa vật lý và số hóa

“Hệ thống thực ảo” là sự kết nối giữa “hệ thống sản xuất thực” gồm máy móc, phương tiện, dây chuyền sản xuất… với “hệ thống sản xuất ảo” là các công nghệ số như RFID, cảm biến, vi xử lý, công nghệ viễn thông, công nghệ thông tin, cùng các hệ thống nhúng (Embedded Systems).

Với sự hỗ trợ từ công nghệ thông tin và khoa học máy tính, hệ thống này cho phép mô phỏng, theo dõi và tối ưu hóa toàn bộ quy trình sản xuất trong không gian số. Đây không chỉ là công cụ hỗ trợ vận hành mà còn giúp doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ chuỗi giá trị sản phẩm – từ thiết kế, sản xuất, bảo trì cho đến khai thác sử dụng.

 Tương tác con người – máy móc – hệ thống ảo chặt chẽ trong sản xuất thông minh.

Một điểm nổi bật của sản xuất thông minh là sự tích hợp vai trò của con người vào hệ thống sản xuất như một thành phần chủ động. Không chỉ đảm nhiệm vai trò điều hành, con người – gồm nhà sản xuất và người tiêu dùng – còn được “nhúng” vào hệ thống dưới dạng tương tác dữ liệu, thông tin và phản hồi. Qua đó, tạo ra mô hình hợp tác ba chiều giữa người – máy – hệ thống ảo.

Mô hình này không giống các hệ thống sản xuất truyền thống, mà là hệ thống đa ngành – nơi kỹ thuật cơ khí, kỹ thuật điện, công nghệ thông tin và tự động hóa cùng hội tụ, tạo nên sự linh hoạt và thích ứng cao trong sản xuất.

Cơ hội và thách thức trong cuộc chuyển đổi số

Việc chuyển đổi từ nền sản xuất truyền thống sang sản xuất thông minh đặt ra nhiều thách thức về mặt công nghệ, tổ chức sản xuất và nguồn nhân lực. Doanh nghiệp cần chuẩn bị kỹ lưỡng cả về hạ tầng kỹ thuật lẫn đào tạo nguồn nhân lực để sẵn sàng ứng phó với mô hình sản xuất mới.

Sản xuất thông minh là mô hình sản xuất có ứng dụng các công nghệ tiên tiến.

Tuy nhiên, với những lợi ích to lớn như kiểm soát chi phí, tối ưu hóa quy trình, nâng cao năng suất và tạo ra các mô hình kinh doanh đổi mới, sản xuất thông minh hứa hẹn sẽ là giải pháp chiến lược cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên công nghiệp 4.0.

Sản xuất thông minh không đơn thuần là ứng dụng công nghệ vào sản xuất, mà là một sự chuyển mình toàn diện về cách thức doanh nghiệp vận hành, hợp tác và phát triển. Trong đó, “hệ thống thực ảo” đóng vai trò là nền tảng trung tâm, là mắt xích then chốt kết nối thế giới vật lý và số hóa, hướng tới một nền sản xuất hiện đại, hiệu quả và bền vững.

Nam Dương