Nhập viện cấp cứu sau khi sử dụng thuốc lá điếu mua trên mạng

TS.BS Nguyễn Trung Nguyên, Giám đốc Trung tâm Chống độc - Bệnh viện Bạch Mai cho biết: Trung tâm vừa tiếp nhận điều trị trường hợp nam bệnh nhân 27 tuổi, ở Hà Nội nhập viện trong tình trạng đau đầu, chóng mặt, nhịp tim chậm, phản xạ căng cơ tăng, nhiễm toan chuyển hóa do kích thích mất nước... Tại thời điểm nhập viện, bệnh nhân cho biết triệu chứng này xuất hiện sau khi hút 2 điếu thuốc lá (bao bì "Get high" - siêu phê, trên điếu thuốc có chữ bom). Theo lời kể của bệnh nhân, loại thuốc lá này được mua trên mạng và thi thoảng trước đó bệnh nhân đã sử dụng nhưng lần này mới xảy ra những biểu hiện trên. Bản thân bệnh nhân cũng không biết thuốc lá này có nguồn gốc từ đâu.

TS. Nguyên cho biết, kết quả xét nghiệm gói thuốc lá điếu mà bệnh nhân mang đến cho thấy trong sợi thuốc lá có các chất ma túy tổng hợp thế hệ mới MDMB-BUTINACA và ADB-BUTINACA. Đây đều là những chất thuộc nhóm ma túy cần sa tổng hợp được phát hiện trong một số sản phẩm thuốc lá điện tử từng gây ngộ độc nghiêm trọng cho nhiều trường hợp đã vào điều trị tại Trung tâm chống độc thời gian qua.

"Thời gian qua, Trung tâm đã tiếp nhận không ít bệnh nhân ngộ độc do sử dụng thuốc lá điện tử trộn ma túy tổng hợp, cần sa, tinh dầu cần sa; đồng thời, tại đây cũng cấp cứu không ít những trường hợp ngộ độc do hút thuốc lào có tẩm ma tuý, tuy nhiên, đây là lần đầu tiên Trung tâm ghi nhận có trường hợp ngộ độc ma túy tổng hợp do hút thuốc lá điếu" - TS. Nguyên nói.

Gói thuốc lá tẩm chất ma túy được bệnh nhân mang theo khi nhập viện. Ảnh minh họa

Đặc điểm chung của các trường hợp ngộ độc ma túy thế hệ mới có ảnh hưởng đến thần kinh, tâm thần; có thể gây ảnh hưởng đa cơ quan, độc tính không lường trước với những biểu hiện vượt quá giới hạn chịu đựng như: Co giật, kích thích, vật vã, ảo giác, không kiểm soát được hành vi... Thậm chí có thể gây tổn thương đa tạng, hôn mê, sốc, suy thận, ngừng tim. "Thực tế, nhiều bệnh nhân hút thuốc lá điện tử có trộn ma túy nhập viện trong tình trạng nguy kịch, rối loạn nhịp tim, rối loạn tâm thần, tính mạng bị đe doạ..." - TS. Nguyễn Trung Nguyên cảnh báo.

Tác hại của loại ma túy cần sa tổng hợp

Chất ADB - BUTINACA là một trong nhiều loại “cỏ Mỹ”. Gọi là “cỏ Mỹ” bởi nó có xuất xứ ban đầu từ các du học sinh tại Mỹ mang về Việt Nam. Hầu hết mọi người hút “cỏ Mỹ” bằng cách cuốn nó vào giấy bọc (như các loại thuốc lá cuốn tay) và đôi khi “cỏ Mỹ” còn được dùng kết hợp với cần sa. Một số người lại dùng “cỏ Mỹ” ngụy trang dưới dạng một loại trà thảo mộc. Một số khác lại mua “cỏ Mỹ” ở dạng lỏng để dùng cho thuốc lá điện tử… Đây là những chất có tác dụng kích thích thần kinh trung ương, gây ảo giác. Tuy nhiên, thành phần trong “cỏ Mỹ” thay đổi tùy thuộc vào thị trường mà người sản xuất muốn nhắm đến. Nếu thị trường là một quốc gia ngăn cấm cần sa thì thảo mộc được thay thế bằng một loại thực vật được phun, tẩm cần sa tổng hợp. Theo các chuyên gia, có thể xem “cỏ Mỹ” là hỗn hợp ma túy và có tác động dược lý giống cần sa nhưng mạnh hơn cần sa nhiều lần, ngoài ra còn có tác dụng giống ma túy đá nên rất nguy hiểm.

Một số người dùng “cỏ Mỹ” nói rằng họ trải qua trạng thái lo âu tột độ, họ cảm thấy như có ai đó đang cố hãm hại mình (hoang tưởng) và nghe, nhìn thấy những thứ không có thật (ảo giác). Đôi khi, người dùng lại có cảm giác thư thái và chỉ có những thay đổi rất nhỏ trong nhận thức. Các tác động khác bao gồm bị kích động nghiêm trọng, suy nghĩ vô tổ chức, ảo tưởng, hoang tưởng và bạo lực sau khi sử dụng “cỏ Mỹ”.

Theo Viện Khoa học hình sự, ở Việt Nam, “cỏ Mỹ” mới chỉ xuất hiện trong vài năm trở lại đây và các nghiên cứu về tác động của “cỏ Mỹ” đến não bộ mới chỉ ở giai đoạn đầu. Những người có phản ứng tiêu cực với “cỏ Mỹ” có các triệu chứng như: Tim đập nhanh; nôn mửa; hồi hộp, lo lắng; cảm giác mơ hồ, lú lẫn; có các hành vi bạo lực; có ý định tự tử. “Cỏ Mỹ” cũng có thể làm tăng huyết áp và làm giảm lượng máu bơm về tim. “Cỏ Mỹ” cũng có liên quan trong một số ít các trường hợp suy tim và tử vong. Ngày càng có nhiều những ca cấp cứu và tử vong có liên quan đến “cỏ Mỹ” trên thế giới. Tại Mỹ có nhiều báo cáo rằng một số bệnh nhân có sử dụng “cỏ Mỹ” cần phải nhập viện và lọc máu do bị tổn thương thận cấp tính. Nếu không sử dụng “cỏ Mỹ”, người nghiện có thể gặp các triệu chứng như đau đầu, lo âu, trầm cảm, khó chịu, bứt rứt.

Ngày 25/8/2022, Chính phủ đã ban hành Nghị định 57 quy định các danh mục ma túy và tiền chất thay thế Nghị định 73 (ngày 15/5/2018) và Nghị định 60 (ngày 19/5/2020). Nghị định 57 đã bổ sung thêm 17 chất ma túy và 3 tiền chất, nâng tổng số chất cần kiểm soát ở Việt Nam là 557 chất ma túy và 60 tiền chất. Trong đó, bổ sung 14 chất ma túy vào Mục IIC, Danh mục II gồm: các chất nhóm cần sa tổng hợp: ADB-BUTINACA, 4F-ABUTINACA, 4F-MDMB-BICA, MDMB-4en-PINACA, CUMYL PEGACLONE; các chất nhóm ATS-2FMA, 3-FEA; các chất nhóm cathinone tổng hợp-3-MMC và N-methyl ethylone; các chất opioid tổng hợp: Brorphine, Isotonitazene, Metonitazene; chất nhóm LSD: 1Cp-LSD; chất nhóm PCP: Diphenidine. Bổ sung 3 chất ma túy vào Danh mục III gồm: Các chất nhóm Benzodiazepine: Clonazolam, Diclazepam, Flubromazolam. Bổ sung 3 tiền chất vào Mục IVA, Danh mục IV gồm: Các tiền chất của fentanyl: 1-boc-4-AP, 4-AP, Norfentanyl.

Cảnh báo mọi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ phải tìm hiểu kĩ những tác hại nghiêm trọng của các chất ma tuý được phun, tẩm vào sợi lá cây, thảo mộc sấy khô, tinh dầu thuốc lá điện tử để người dùng hút… Việc sử dụng các chất này sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng về mặt sức khoẻ, tinh thần, ảnh hưởng đến cuộc sống của người sử dụng và gây hệ luỵ đến cho toàn xã hội. Mỗi người dân cần nêu cao cảnh giác và chung tay cùng cơ quan chức năng phòng chống ma tuý và tội phạm về ma tuý.

Khánh Mai (t/h)