Qúy III: Xuất khẩu tôm sang Trung Quốc tăng trưởng

Bà Kim Thu - Chuyên gia thị trường Tôm - Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam cho biết, ba tháng 6,7 và 8, XK tôm sang Trung Quốc tăng trưởng dương. Sau quý 2, thị trường Trung Quốc tăng nhu cầu nhập khẩu (NK) tôm do thị trường ổn định sau những hạn chế phòng dịch Covid-19. Quý đầu năm nay, Ecuador tăng mạnh xuất hàng sang Trung Quốc nên giai đoạn sau quý 2, nguồn hàng từ Ecuador sang Trung Quốc giảm bớt, nên Trung Quốc tăng nhập từ Việt Nam.

Tháng 9/2023, XK tôm Việt Nam sang Trung Quốc đảo chiều giảm 13%. Sau kỳ nghỉ lễ dài gồm tết Trung thu và ngày Quốc khánh ở Trung Quốc, nhu cầu tiêu thụ tôm ghi nhận giảm mạnh. Tồn kho cao do trước đó, Trung Quốc NK nhiều tôm từ Ecuador. Các công ty nắm hàng tồn kho, không muốn giảm giá bán để giải phóng hàng. Sự kiện xả nước thải hạt nhân từ Nhật Bản cũng được cho là có ảnh hưởng tới nhu cầu tiêu thụ thủy sản nói chung trong đó có tôm tại thị trường Trung Quốc.

Xuất khẩu tôm sang Trung Quốc tăng trưởng.

Trong cơ cấu sản phẩm tôm XK sang Trung Quốc, tôm chân trắng chiếm 53,2%, tôm sú chiếm 22,7%, còn lại là tôm khác. 9 tháng đầu năm nay, XK tôm chân trắng và tôm sú sang Trung Quốc tăng lần lượt 14% và 22% so với cùng kỳ năm 2022. XK tôm sú sống/tươi/đông lạnh tăng mạnh nhất 22%, XK tôm chân trắng nguyên liệu đông lạnh và tôm chân trắng chế biến tăng lần lượt 14% và 16%. Đối với tôm khác, XK tôm khác khô tăng mạnh 3 con số 661%.

9 tháng đầu năm 2023, giá trung bình tôm chân trắng đông lạnh XK sang Trung Quốc dao động từ 4,9-7,9 USD/kg. Trong khi giá trung bình tôm sú đông lạnh XK sang thị trường này dao động từ 8,2-13,8 USD/kg.

Giá mua của các nhà NK Trung Quốc thấp vì có nhiều nguồn cung nhắm tới thị trường này. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn là thị trường quan trọng của tôm Việt Nam, nhất là trong bối cảnh Trung Quốc cấm NK hải sản từ Nhật Bản. Theo Hải quan Trung Quốc, lũy kế 8 tháng đầu năm, NK tôm của Trung Quốc đạt 675.556 tấn, trị giá 3,74 tỷ USD, tăng 29% về lượng và 10% về giá trị so với cùng kỳ năm ngoái.

Tính theo khối lượng, Ecuador tiếp tục là nhà cung cấp tôm hàng đầu cho Trung Quốc, chiếm 72% tổng lượng NK của Trung Quốc, tiếp theo là Ấn Độ với 13% và Argentina với 3%. 12% còn lại đến từ một số quốc gia như Thái Lan và Ả Rập Saudi. Chuyên gia dự đoán, NK tôm của Trung Quốc năm nay có thể xấp xỉ 1 triệu tấn.

Sau lệnh cấm NK thủy sản từ Nhật Bản, nhiều nguồn cung nước ngoài kỳ vọng có thêm cơ hội mới ở Trung Quốc. Tuy nhiên, các DN Trung Quốc cũng tìm kiếm sản phẩm thay thế từ nguồn cung nội địa.

Thị trường tôm Trung Quốc gồm hai phân khúc riêng. Một loại dành cho tôm sống, chủ yếu tiêu thụ tại chợ dân sinh ở Trung Quốc. Còn lại là thị trường HOSO đông lạnh cũng như tôm giá trị gia tăng, tiêu thụ qua nhà phân phối, dịch vụ thực phẩm, thương mại điện tử và kênh bán lẻ.

Theo chuyên gia, tôm nhập khẩu hay tôm nội địa đều có cơ hội phát triển ở hai phân khúc thị trường miễn là nền kinh tế Trung Quốc phục hồi ổn định và khả năng tài chính của người tiêu dùng.

Chính phủ Trung Quốc đang kích cầu tiêu thụ tôm ở thành phố cấp 2 và cấp 3, tạo cơ hội cho tôm tươi sống RAS nội địa mở rộng khách hàng. Người tiêu dùng Trung Quốc chuộng tôm tươi sống và họ sẵn sàng trả giá cao hơn cho sản phẩm này. Chuyên gia khuyên các nhà cung cấp nước ngoài nên đặt mục tiêu phát triển thị trường HOSO đông lạnh và tôm giá trị gia tăng thay vì cạnh tranh với tôm nội địa Trung Quốc trong phân khúc sản phẩm tươi sống.

Phương Nam