Phát triển kinh tế tư nhân là chiến lược, chính sách lâu dài của quốc gia

Sự chuyển mình của kinh tế tư nhân

Trước đây, kinh tế tư nhân chỉ giữ vai trò thứ yếu so với doanh nghiệp Nhà nước, nhờ sự can thiệp tích cực của các chính sách của Nhà nước, khu vực này đã khẳng định vị trí không chỉ trên thị trường nội địa mà còn chinh phục thị trường quốc tế. Hơn 1 triệu doanh nghiệp và khoảng 5 triệu hộ kinh doanh cá thể hiện nay đã đóng góp mạnh mẽ vào tổng GDP của cả nước, góp phần tạo ra hơn 40 triệu việc làm và chiếm hơn 82% tổng lực lượng lao động. Sự chuyển đổi này cho thấy kinh tế tư nhân không chỉ mở rộng sản xuất – thương mại – dịch vụ mà còn là đầu tàu trong việc đổi mới sáng tạo và nâng cao năng suất lao động.

Doanh nghiệp tư nhân cần được quan tâm tương xứng với những đóng góp cho nền kinh tế. Ảnh minh họa

Theo bài viết “Kinh tế tư nhân - lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên mới”, Tổng Bí thư Tô Lâm đã nhấn mạnh: "Nghị quyết sắp tới của Bộ Chính trị về kinh tế tư nhân cần khuyến khích, hỗ trợ và định hướng sự phát triển của kinh tế tư nhân, phải tạo ra một động lực đột phá, mở ra kỷ nguyên vươn mình của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam. Cần xác định phát triển kinh tế tư nhân là chiến lược, chính sách lâu dài của quốc gia. Kinh tế tư nhân cùng với kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể là tập hợp nòng cốt để xây dựng nền kinh tế tự chủ, tự lực, tự cường."

Theo tinh thần chỉ đạo của Tổng Bí thư chứng tỏ, các thành phần kinh tế, dù doanh nghiệp Nhà nước hay tư nhân, đều có cơ hội như nhau khi Nhà nước đóng vai trò kiến tạo và đồng hành trong việc xây dựng hành lang pháp lý minh bạch và hiệu quả.

Một trong những chìa khóa mấu chốt để doanh nghiệp tư nhân phát triển bền vững chính là việc áp dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn và nâng cao năng suất chất lượng. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu khốc liệt, các doanh nghiệp cần tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9001, ISO 22000, và hệ thống HACCP nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Việc áp dụng quy chuẩn kỹ thuật không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình sản xuất, mà còn mở ra cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu.

Chính phủ đã có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân cải tiến hệ thống quản lý và nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Chương trình quốc gia nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa giai đoạn 2021-2030, được ban hành thông qua Quyết định số 1322/QĐ-TTg ngày 31/8/2020, nhằm tạo đột phá cho nền kinh tế thông qua việc thúc đẩy áp dụng các giải pháp về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hệ thống quản lý và công cụ cải tiến năng suất chất lượng.

Qua đó, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp được củng cố khi có sự cải tiến không ngừng, từ đó tăng cường đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp vào tăng trưởng kinh tế. Các doanh nghiệp có thể yên tâm đầu tư, phát triển sản xuất với sự an tâm về một môi trường pháp lý ổn định và các cơ chế hỗ trợ thiết thực từ Nhà nước.

Những thách thức hiện hữu và vai trò của nhà nước và các hiệp hội doanh nghiệp

Dù đã có nhiều thành tựu, kinh tế tư nhân vẫn đối mặt với không ít khó khăn, đặc biệt là trong mảng pháp lý và hành chính. Những điểm nghẽn như khó tiếp cận vốn, hạn chế về quỹ đất, thiếu đồng bộ trong áp dụng các quy định pháp luật ở các cấp, ngành đã khiến cho không ít doanh nghiệp dù có tiềm năng lại phải cẩn trọng trong kinh doanh. Các doanh nghiệp phản ánh rằng thủ tục hành chính phức tạp, các quy định chưa được điều chỉnh kịp thời khiến họ gặp nhiều khó khăn trong việc triển khai kế hoạch sản xuất kinh doanh.

Theo TS. Hà Minh Hiệp – Quyền Chủ tịch Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia (Bộ Khoa học và Công nghệ), cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 mở ra cơ hội cho Việt Nam thu hẹp khoảng cách về năng suất và chất lượng với các quốc gia phát triển khác. Trong bối cảnh đó, việc cải thiện hành lang pháp lý và đơn giản hóa các quy định, thủ tục hành chính trở nên cấp thiết để doanh nghiệp tư nhân có thể “bung sức” và đáp ứng yêu cầu của thị trường mới.

TS. Tô Hoài Nam – Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) cho rằng, việc phân cấp, phân quyền và cắt giảm một số quy định, thủ tục hành chính hiện vẫn chưa được triển khai quyết liệt. Bên cạnh đó, các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật hiện nay cũng chưa được thực hiện một cách đầy đủ và nghiêm túc. Một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự chủ động đồng hành cùng doanh nghiệp để giải quyết, tháo gỡ khó khăn. Đây là tín hiệu cho thấy sự cần thiết của các chương trình tập huấn, đào tạo nhằm giúp doanh nghiệp cập nhật và áp dụng đúng đắn các chính sách pháp lý mới.

Nhà nước đã và đang chủ động ban hành nhiều đạo luật, nghị quyết cùng các chính sách hỗ trợ kịp thời nhằm tháo gỡ những khó khăn mà doanh nghiệp tư nhân gặp phải. Các biện pháp như đơn giản hóa thủ tục hành chính, hỗ trợ tín dụng với lãi suất ưu đãi và tạo điều kiện cho doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nguồn vốn là minh chứng rõ ràng cho chính sách khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân.

PGS.TS Trần Đình Thiên – nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, khẳng định vai trò quan trọng của Nhà nước trong việc mở đường, dẫn dắt doanh nghiệp tư nhân. Theo ông, “Hiện tại là thời điểm mang tính quyết định, khi mà Nhà nước cần tạo dựng một môi trường kinh doanh thuận lợi nhằm giúp doanh nghiệp tư nhân phát triển và hội nhập sâu rộng vào thị trường quốc tế.”

PGS.TS Trần Đình Thiên cho rằng, các lĩnh vực như Luật Lao động, Luật Khoa học và Công nghệ hay Luật Sở hữu trí tuệ cần được bổ sung, điều chỉnh kịp thời để phù hợp với bối cảnh mới, góp phần thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp và sáng tạo của doanh nghiệp.

Các hiệp hội doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải các khó khăn của doanh nghiệp tới các cơ quan chức năng. Sự có mặt của khối kinh tế tư nhân trong các dự án trọng điểm của quốc gia không chỉ cho thấy tính hiệu quả mà còn là minh chứng cho sự công bằng giữa các thành phần kinh tế. Qua đó, những doanh nghiệp tư nhân không chỉ làm chủ thị trường nội địa mà còn khẳng định thương hiệu của mình trên trường quốc tế.

Đơn cử như Công ty TNHH TM&DV Minh Thành Phát (Xe Sao Việt), doanh nghiệp này đã tận dụng các cơ chế hỗ trợ của Nhà nước để phát triển sản xuất và mở rộng thị trường. Giám đốc Công ty TNHH TM&DV Minh Thành Phát Đỗ Văn Bằng cho biết, các chính sách hỗ trợ về vốn và ổn định chính sách vĩ mô giúp cho doanh nghiệp có điều kiện đầu tư và phát triển bền vững.

Ông Lại Hoàng Dương – Giám đốc Công ty Máy tính Thánh Gióng cũng nhận định rằng, mặc dù đã nhận được nhiều hỗ trợ, nhưng các doanh nghiệp tư nhân vẫn cần những chương trình tập huấn sát với thực tiễn để hiểu rõ hơn về các quy định và chính sách đang thay đổi. Qua đó, thấy rõ nhu cầu điều chỉnh lại các luật hiện hành, thu gọn các quy định chồng chéo nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu.

Với tầm quan trọng của kinh tế tư nhân trong nền kinh tế hiện nay, việc xây dựng một hành lang pháp lý quy chuẩn phù hợp và hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân phát triển là điều cấp thiết. Sự kết hợp giữa các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước, việc áp dụng tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, cùng với các chương trình tập huấn, đào tạo sẽ tạo nên một môi trường kinh doanh minh bạch, hiệu quả và cạnh tranh. Khi đó, doanh nghiệp tư nhân không chỉ phát triển mạnh mẽ trong nước mà còn góp phần khẳng định thương hiệu Việt trên trường quốc tế.

Duy Trinh