Thực phẩm dễ gây ngộ độc trong mùa nắng nóng người dùng cần tránh

Sở An toàn thực phẩm thành phố Hồ Chí Minh cho biết, các cơ sở kinh doanh, sản xuất và người tiêu dùng cần thực hiện các biện pháp để phòng tránh ngộ độc thực phẩm trong mùa nắng nóng bởi thực tế có rất nhiều loại thực phẩm vào mùa nắng nóng rất dễ hư hỏng gây ngộ độc cao nếu bảo quản và chế biến sai cách. 

Rau mầm

Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cho biết, bất kỳ loại mầm sống nào (đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, đậu nành)… đều có nguy cơ cao gây ngộ độc thực phẩm. Điều này chủ yếu là do sự hiện diện của vi khuẩn bao gồm Salmonella, E.coli và Listeria. Do hạt giống cần điều kiện ấm, ẩm và giàu dinh dưỡng để mầm phát triển. Những điều kiện này là lý tưởng cho sự phát triển nhanh chóng của vi khuẩn.

Do đó, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ khuyên phụ nữ mang thai nên tránh tiêu thụ bất kỳ loại rau mầm sống nào. Điều này là do phụ nữ mang thai đặc biệt dễ bị tổn thương trước tác động của vi khuẩn có hại. Tuy nhiên, nấu rau mầm giúp tiêu diệt mọi vi sinh vật có hại và giảm nguy cơ ngộ độc thực phẩm.

Thịt gà

Theo thông tin từ Trung tâm Y tế huyện Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên, thịt gà không chỉ là một nguồn thực phẩm ngon miệng, mà còn cung cấp một loạt các vitamin B, đóng vai trò quan trọng trong sức khỏe của chúng ta. Thịt gà ăn ngon, tốt cho sức khỏe nhưng lại rất dễ nhiễm khuẩn salmonella. Vì vậy, nếu chế biến chưa chín hay bảo quản thịt gà trong điều kiện vệ sinh kém sẽ khiến chúng mang nhiều vi khuẩn có hại, gây ngộ độc cho người sử dụng.

Vi khuẩn Salmonella gây ra nhiều bệnh truyền qua thực phẩm hơn bất kỳ loại vi khuẩn nào khác. Gà là một nguồn chính của các bệnh này. Mọi người có thể bị bệnh từ thịt gà bị ô nhiễm nếu các món từ thịt gà chưa được nấu chín hoặc nước từ gà, nước rửa gà tràn ra tủ lạnh hoặc bề mặt bếp và sau đó làm nhiễm bẩn những thứ mọi người sẽ ăn sống như salad, trái cây...Ngoài ra gà thường nhiễm hai loại vi khuẩn là Campylobacter và vi khuẩn Salmonella. Cả hai loại vi khuẩn này đều được tìm thấy trong thịt đỏ, sữa chưa tiệt trùng, thịt gia cầm, ví dụ như thịt gà và trứng.

Campylobacter và vi khuẩn Salmonella sống trong ruột của gia cầm và các vật nuôi khác được tìm thấy trong các trang trại. Những vi khuẩn này có thể được truyền qua phân của chúng vào chuỗi thức ăn của con người. Chúng cũng có thể truyền sang người sau khi giết mổ gia cầm hoặc động vật.

Để giảm thiểu rủi ro, hãy đảm bảo thịt gia cầm được nấu chín hoàn toàn, không nên rửa thịt gia cầm sau khi đã làm sạch, chỉ cần lấy khăn khô đảm bảo vệ sinh thấm khô thực phẩm và đảm bảo rằng thịt sống không tiếp xúc với đồ dùng, bề mặt bếp và các thực phẩm khác, vì điều này có thể dẫn đến lây nhiễm chéo.

Rau củ quả

Trái cây và rau quả tươi là một nguồn thực phẩm bổ sung vitamin cùng dưỡng chất cho cơ thể. Tuy nhiên, FDA khuyến cáo nên rửa rau đúng cách trước khi sử dụng để loại bỏ chất cặn bẩn trên bề mặt. Vì rau là nguồn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến, đặc biệt là khi ăn sống, ví dụ như rau diếp, rau bina, bắp cải, cần tây và cà chua.

Rau củ quả có thể bị nhiễm vi khuẩn có hại, chẳng hạn như E.coli, Salmonella và Listeria. Điều này xảy ra ở nhiều giai đoạn khác nhau của chuỗi cung ứng. Ô nhiễm có thể xảy ra do nước bị nhiễm và dòng chảy bẩn, thấm vào đất nơi trồng trái cây, rau quả hoặc do thiết bị chế biến bẩn, cách chế biến thực phẩm không hợp vệ sinh. Vì thế các loại rau, củ quả ăn sống có nhiều nguy cơ hơn.

Để giảm thiểu rủi ro, hãy luôn rửa kỹ lá rau, củ quả dưới vòi nước sạch trước khi ăn. Không mua các túi hỗn hợp salad có lá bị hư hỏng, nhão, không nên ăn các loại salad đã chuẩn bị sẵn và để ở nhiệt độ phòng.

Cá, động vật có vỏ

Cá không được bảo quản ở nhiệt độ thích hợp có nguy cơ cao bị nhiễm histamine, một loại độc tố do vi khuẩn trong cá tiết ra. Histamine không bị phá hủy bởi nhiệt độ nấu thông thường và dẫn đến một loại ngộ độc thực phẩm được gọi là ngộ độc scombroid, gây ra một loạt triệu chứng bao gồm buồn nôn, thở khò khè, sưng mặt, lưỡi…

Một loại ngộ độc thực phẩm khác do cá bị ô nhiễm là ngộ độc cá ciguatera. Điều này xảy ra do một loại độc tố gọi là ciguatoxin, chất này chủ yếu được tìm thấy ở vùng nước nhiệt đới. Giống như histamine, nó không bị phá hủy bởi nhiệt độ nấu thông thường và do đó các chất độc có hại sẽ xuất hiện sau khi nấu.

Động vật có vỏ như nghêu, trai, hàu và sò điệp cũng có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm. Tảo được động vật có vỏ tiêu thụ tạo ra nhiều độc tố và những chất này có thể tích tụ trong thịt của động vật có vỏ, gây nguy hiểm cho con người khi ăn động vật có vỏ.

Động vật có vỏ mua ở cửa hàng thường an toàn. Tuy nhiên, động vật có vỏ đánh bắt từ những khu vực không được giám sát an toàn do bị ô nhiễm từ nước thải, cống thoát nước mưa... Để giảm thiểu rủi ro, hãy mua hải sản ở cửa hàng và đảm bảo giữ lạnh trước khi nấu. Hãy chắc chắn rằng cá được nấu chín và nấu nghêu, trai, hàu cho đến khi vỏ mở ra. Vứt bỏ những con mà vỏ không mở được.

Cơm

Công ty Cổ Phần Dược Phẩm FPT Long Châu cho rằng, nếu cơm đã nấu chín để ở nhiệt độ phòng, những bào tử này sẽ phát triển thành vi khuẩn phát triển và sinh sôi trong môi trường ấm áp, ẩm ướt. Nếu cơm nguội không được bảo quản đúng thì rất dễ bị nhiễm các loại vi khuẩn gây hại như Bacillus cereus, Salmonella, Staphylococcus aureus. Các vi khuẩn này có thể sản sinh ra các độc tố gây hại cho cơ thể và dẫn đến ngộ độc thực phẩm. Vậy nên khi cơm nguội đã có dấu hiệu bị ôi thiu, có mùi lạ, có vị chua thậm chí nổi mốc thì không nên ăn.

Để đảm bảo an toàn, những đối tượng không khuyến khích thường xuyên dùng cơm nguội qua đêm là trẻ em, người già, phụ nữ mang thai. Bởi hệ miễn dịch cũng như hệ tiêu hoá của họ dễ bị tấn công bởi vi khuẩn và rất nguy hiểm khi chẳng may bị ngộ độc. Tốt nhất với nhóm người này hãy dùng cơm được nấu trong ngày. Để giảm thiểu rủi ro, hãy ăn cơm ngay khi nấu chín và làm lạnh phần cơm còn thừa càng nhanh càng tốt sau khi nấu. Khi hâm nóng cơm đã nấu chín, hãy đảm bảo cơm nóng hoàn toàn.

Sữa chưa tiệt trùng

Thanh trùng là quá trình đun nóng chất lỏng hoặc thực phẩm để tiêu diệt các vi sinh vật có hại. Các nhà sản xuất thực phẩm thanh trùng các sản phẩm sữa bao gồm sữa và phô mai để đảm bảo an toàn khi tiêu thụ. Quá trình thanh trùng tiêu diệt các vi khuẩn và ký sinh trùng có hại như Brucella, Campylobacter, Cryptosporidium, E.coli, Listeria và Salmonella.

Sữa chưa tiệt trùng có nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm cao hơn ít nhất 150 lần và nguy cơ phải nhập viện cao gấp 13 lần so với các sản phẩm sữa tiệt trùng. Để giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm từ sữa chưa tiệt trùng, hãy chỉ mua các sản phẩm đã tiệt trùng. Bảo quản tất cả các loại sữa ở nhiệt độ dưới 5°C và vứt bỏ sữa đã quá hạn sử dụng.

Trứng

Mặc dù trứng bổ dưỡng và đa năng, nhưng chúng cũng là nguồn gây ngộ độc thực phẩm khi ăn sống hoặc nấu chưa chín. Điều này là do trứng có thể mang vi khuẩn Salmonella, vi khuẩn này làm nhiễm bẩn cả vỏ trứng và bên trong trứng. Để giảm thiểu rủi ro, không ăn trứng có vỏ nứt hoặc bẩn. Nên chọn trứng tiệt trùng trong các công thức nấu ăn yêu cầu trứng sống hoặc nấu chín nhẹ. Tốt nhất nên ăn trứng được làm chín.

Trái cây

Một số sản phẩm trái cây bao gồm quả mọng, các loại dưa bò trên mặt đất như dưa hấu, dưa lê, dưa gan, dưa chuột và salad trái cây chế biến sẵn có liên quan đến bùng phát ngộ độc thực phẩm. Các loại trái cây trồng trên mặt đất có nguy cơ cao gây ngộ độc thực phẩm do vi khuẩn Listeria có thể phát triển trên vỏ và rất dễ lây lan vào phần thịt của qua nếu không rửa sạch dưa trước khi bổ dưa.

Các loại quả mọng tươi và đông lạnh (quả mâm xôi, dâu tây, quả việt quất) cũng là nguồn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến do virus, vi khuẩn có hại, đặc biệt là virus viêm gan A.

Các nguyên nhân chính gây ô nhiễm quả mọng bao gồm trồng trong nước bị ô nhiễm, thực hành vệ sinh kém của người hái quả và lây nhiễm chéo với quả bị nhiễm bệnh trong quá trình chế biến.

Rửa sạch trái cây trước khi ăn có thể làm giảm rủi ro. Ăn trái cây ngay khi vừa cắt hoặc để trong tủ lạnh. Tránh các món salad trái cây đóng gói sẵn chưa được làm lạnh.

Vân Thảo (T/h)