Ván gỗ công nghiệp kém chất lượng: Tiềm ẩn nhiều hệ lụy

Trong 5 năm trở lại đây, ngành gỗ dán của Việt Nam có tốc độ phát triển mạnh mẽ, đạt bình quân trên 31%/năm. Nếu ở thế kỷ 19, vật liệu sắt thép lên ngôi, thế kỷ 20 là thời của bê tông cốt thép, thì sự hiện diện của vật liệu định hình là gỗ sẽ là xu thế của thế kỉ 21.

Tuy nhiên, nguồn cung gỗ tự nhiên là giới hạn, trong khi nhu cầu của người dân và nền kinh tế ngày một tăng cao, các tiêu chuẩn về việc sử dụng gỗ để trang trí nội thất hay ứng dụng công nghiệp theo đó cũng nâng cấp theo thời gian. Do đó, với những ưu điểm mà ngành gỗ công nghiệp mang lại, dự kiến sự nổi lên này sẽ phần nào thế chân đối với gỗ tự nhiên, từ đó đưa ngành kinh doanh này trở thành thị trường đầy tiềm năng, thu hút sự quan tâm không chỉ đến từ các công ty trong nước mà cả những doanh nghiệp nước ngoài.

Bên cạnh mặt tích mà ngành gỗ dán công nghiệp mang lại, nó cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro vì thị trường xuất hiện nhiều sản phẩm gỗ dán kém chất lượng. 

Thông tin cụ thể về tác hại này, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Kiên - Giám đốc Trung tâm Thí nghiệm và Phát triển công nghệ, Viện Công nghiệp gỗ và Nội thất cho biết, formaldehyde là hóa chất công nghiệp độc nhưng lại được sử dụng thông dụng để sản xuất rất nhiều sản phẩm phục vụ cuộc sống hàng ngày. Trong các thành phẩm mà người tiêu dùng sử dụng vẫn có thể có lượng nhỏ formaldehyde còn tồn tại.

Cụ thể, Tiến sĩ Kiên cho biết: “Formaldehyde tồn tại tương đối nhiều trong nhiều loại sản phẩm, có những đặc tính về hoạt động hóa học rất tốt với tính độc khá lớn. Hợp chất hữu cơ này được sử dụng phổ biến trong công nghiệp chế biến gỗ, dệt may, giày da, thuốc bảo vệ thực vật, thuốc sát trùng,...

Nếu chúng ta hít phải formaldehyde với hàm lượng nhất định thì sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến cơ thể. Trước hết là tác động đến màng nhầy của mắt, tiếp theo là ảnh hưởng đến da và trực tiếp tới hệ hô hấp. Nếu tiếp xúc formaldehyde với lượng lớn và trong khoảng thời gian dài thì nó còn tác động đến hệ thống gen, đặc biệt là với phụ nữ có thai. Formaldehyde cũng trực tiếp gây ra ung thư".

Đối với lĩnh vực nội thất gỗ công nghiệp, Tiến sĩ Nguyễn Trọng Kiên khẳng định hiện formaldehyde ứng dụng nhiều trong các ngành công nghiệp, trong đó có ngành công nghiệp gỗ. Cụ thể, hợp chất này vẫn là thành phần chính trong keo, đó là keo ure formaldehyde, phenol formaldehyde và melamine formaldehyde.

Hiện nay, Việt Nam và các nước đang phát triển vẫn chủ yếu sử dụng keo có chứa formaldehyde. Các đơn vị sản xuất nhỏ lẻ vẫn đang sản xuất nội thất từ ván tiêu chuẩn E2, E3; một số sử dụng ván gỗ tiêu chuẩn E1, E0. Hiện thị trường Mỹ, Nhật Bản đã sử dụng nội thất không có formaldehyde hoặc vật liệu gỗ đạt tiêu chuẩn E0 (lượng formaldehyde rất thấp).

“Formaldehyde tồn tại trong đồ nội thất gỗ khoảng từ 3 đến 15 năm mới có thể phát tán hết. Vì vậy, nếu dùng đồ nội thất chứa hàm lượng formaldehyde lớn chắc luôn có formaldehyde tự do trong không khí. Đặc biệt, với điều kiện độ ẩm môi trường thấp và nhiệt độ cao thì lượng formaldehyde phát thải ra càng lớn.

Bên cạnh đó, đối với sản phẩm sơn phủ, thời gian phát tán formaldehyde sẽ dài hơn, đồng nghĩa với lượng formaldehyde phát tán trong khoảng thời gian nhất định ít hơn. Các sản phẩm không sơn phủ thì thời gian phát tán ngắn hơn, theo đó, lượng phát tán ra môi trường nhiều hơn", TS Nguyễn Trọng Kiên cho hay.

Để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, TS Kiên khuyên nên lựa chọn ván nhân tạo đạt tiêu chuẩn E0, E1. Đối với người sử dụng có điều kiện và cơ hộ tiếp cận nên dùng sản phẩm không có keo dán vì không có chứa hàm lượng formaldehyde tự do. Các sản phẩm như vậy còn khá mới mẻ tại Việt Nam và mức giá rất cao.

Bên cạnh đó, formaldehyde là thành tố gây nguy hại lâu dài một cách từ từ, khó nhìn thấy, cảm nhận được. Chính vì thế, người dùng nên lựa chọn vật liệu từ những nhà cung cấp uy tín và tham khảo ý kiến của các kiến trúc sư, chuyên gia để ứng dụng hiệu quả, an toàn cho ngôi nhà của mình.

An Dương (T/h)