Vào top đầu quốc gia xuất khẩu thiết bị bảo hộ chống dịch, DN Việt vẫn lo khó đạt tiêu chuẩn

Tại Hội thảo tăng cường năng lực sản xuất và xuất khẩu vật tư, trang thiết bị phòng chống dịch được Bộ Y tế phối hợp với Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng - Bộ Khoa học và Công nghệ, Trung tâm chứng nhận Phù hợp (QUACERT) diễn ra mới đây, theo đại diện Bộ Y tế, tình hình dịch COVID-19 diễn ra tác động lớn đến toàn bộ đời sống xã hội và sản xuất kinh doanh của Việt Nam và các quốc gia trên toàn thế giới, dẫn đến nhu cầu về nhóm trang thiết bị phòng chống dịch tăng đột biến. Đặc biệt là nhóm sản phẩm vật tư y tế phòng hộ cá nhân như: khẩu trang, găng tay và trang phục bảo hộ …

Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), đến hết năm 2020, thế giới cần 2,2 tỷ khẩu trang phẫu thuật, 1,1 tỷ găng tay y tế, 13 triệu kính bảo hộ và 8,8 triệu tấm che mặt phục vụ phòng, chống lây nhiễm COVID-19.

Việt Nam hiện có khoảng 200 doanh nghiệp sản xuất mặt hàng phòng, chống dịch COVID-19, như: Khẩu trang, găng tay y tế, kính bảo hộ y tế, quần áo phòng dịch. Trước nhu cầu gia tăng mặt hàng này trên thế giới, các cơ sở sản xuất trong nước cần tăng công suất lên 40%. Tuy nhiên, khi xuất khẩu các trang thiết bị bảo hộ chống dịch, doanh nghiệp trong nước đang gặp khó khăn do tiêu chuẩn trong nước và tiêu chuẩn tại các quốc gia nhập khẩu (Mỹ, châu Âu) còn khác biệt khá lớn. Rất ít doanh nghiệp trong nước đạt được các tiêu chuẩn của nước nhập khẩu.

Theo đại diện Bộ Y tế, việc sản xuất các sản phẩm y tế đạt yêu cầu về tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật là một yêu cầu tất yếu của thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Chính phủ Việt Nam luôn ủng hộ mạnh mẽ các nỗ lực phát triển sản xuất trang thiết bị y tế một cách bền vững, tăng cường năng lực, nâng cao năng suất, chất lượng đáp ứng nhu cầu trong nước và hướng tới xuất khẩu.

Theo ông Nguyễn Tiến, Trưởng Hợp phần kết nối thị trường, dự án USAIDS LinkSME, nhu cầu sản phẩm bảo hộ phòng dịch đã tăng gấp 20 lần do dịch COVID-19 và Việt Nam đang nổi lên là một trong những quốc gia hàng đầu cung cấp nhóm sản phẩm này. Cụ thể, trước dịch COVID-19 thiết bị bảo hộ chống dịch từ Việt Nam xuất khẩu đi Mỹ khá khiêm tốn khi cả năm 2019 chỉ đạt 59 triệu USD. Do nhu cầu chống dịch, nhu cầu sản phẩm chống dịch đã tăng khoảng 20 lần, quy mô thị trường sản phẩm chống dịch của thế giới tương đương 1.000 tỉ USD và Việt Nam đang nổi lên là một trong những nhà cung cấp hàng đầu.

“Chỉ trong 2 tháng đã có 5 triệu sản phẩm chống dịch từ Việt Nam xuất khẩu tới Mỹ, và hiện tại đơn hàng lớn nhất mà dự án kết nối trị giá tới 60 triệu bộ quần áo bảo hộ xuất khẩu đi châu Âu. Tuy nhiên thị trường hiện vẫn đang khan hiếm nguyên liệu đầu vào, đầu tư cho dây chuyền cũng bị đội chi phí và chi phí vận chuyển đắt gấp 3-4 lần trước đây”, ông Tiến thông tin.

Ông Tiến cũng cho biết, nhà cung ứng sản phẩm chống dịch Việt Nam cũng gặp khá nhiều khó khăn khi nguyên vật liệu thiếu và phụ thuộc chính vào Trung Quốc, khả năng sản xuất trong nước còn hạn chế. Bên cạnh đó, các sản phẩm của Việt Nam còn vấp phải những rào cản về tiêu chuẩn, chứng nhận như FDA, CE… Nhiều doanh nghiệp chưa có đủ chứng nhận CE (tiêu chuẩn châu Âu) và FDA (tiêu chuẩn của Mỹ) để xuất khẩu, có những doanh nghiệp có chứng nhận thì tổ chức đánh giá lại chưa được công nhận rộng rãi toàn thế giới.

Ông Tiến cũng nhấn mạnh về những sai sót của doanh nghiệp xuất khẩu PPE liên quan đến nhãn sản phẩm mà theo ông Tiến, đây chính là nguyên nhân khiến hơn 22% hàng hóa vị giữ lại ở Hoa Kỳ.

 

Đề cập đến hệ thống tiêu chuẩn Việt Nam và quy định kỹ thuật PPE, ông Phạm Quốc Bình, Chuyên gia đánh giá trưởng, Trung tâm Chứng nhận phù hợp QUACERT cho biết, hiện Bộ Khoa học và Công nghệ đã ban hành bộ tiêu chuẩn quốc gia TCVN 8389:2010 về Khẩu trang y tế (gồm 3 phần: Khẩu trang y tế thông thường; Khẩu trang y tế phòng nhiễm khuẩn; Khẩu trang y tế phòng độc hóa chất). Trong đó, khẩu trang y tế phòng nhiễm khuẩn có tác dụng ngăn cản và diệt 99,9% vi khuẩn ngay trên bề mặt khẩu trang; Khẩu trang y tế phòng độc hóa chất có tác dụng lọc khí độc và hơi độc, tạo luồng khí sạch sau khi đi qua lớp lọc than hoạt tính; Khẩu trang y tế thông thường áp dụng cho khẩu trang y tế đã tiệt khuẩn và không tiệt khuẩn và tiêu chuẩn quốc gia TCVN 7312: 2003 về phương tiện cá nhân bảo vệ cơ quan hô hấp - khẩu trang có tấm lọc bụi (khẩu trang vải).

Bên cạnh đó còn có các quy định về kỹ thuật như Quyết định 870-QĐ-BYT Hướng dẫn kỹ thuật tạm thời cho khẩu trang vải kháng giọt bắn, kháng khuẩn và Quyết định QĐ 1616-QĐ-BYT về Trang phục phòng dịch.

Theo đại diện của QUACERT, để đảm bảo chất lượng, năng lực sản xuất trang thiết bị phòng chống dịch các doanh nghiệp sản xuất cần phải lưu ý về các điều kiện sản xuất là phải áp dụng Hệ thống QLCL ISO 13485 từ 1/1/2020 và đối với các tổ chức chứng nhận phù hợp phải đảm bảo được yêu cầu đăng ký lĩnh vực hoạt động phù hợp theo yêu cầu của NĐ 107/2016.NĐ-CP. Tổ chức đánh giá sự phù hợp phải được công nhận bởi một trong số các tổ chức công nhận thuộc các diễn đàn công nhận quốc tế như IAF và có tham gia ký kết thỏa thuận thừa nhận lẫn nhau (MLA).

Theo ông Nguyễn Hoàng Linh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, trong thời gian tới, để tháo gỡ những khó khăn nhằm thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm PPE từ Việt Nam ra thế giới trong thời gian tới một cách hiệu quả , Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng tiếp tục phối hợp với Vụ Trang thiết bị và công trình y tế (Bộ Y tế) hướng dẫn, hoàn thiện các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật cho các nhóm sản phẩm trang thiết bị y tế chống dịch nhằm tăng tốc xuất khẩu sản phẩm này.

Thanh Uyên