Yên Bái: Từng bước chuẩn hóa truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa

Truy xuất nguồn gốc (TXNG) là khả năng theo dõi, nhận diện được một đơn vị sản phẩm thông qua tất cả các giai đoạn từ tìm nguồn nguyên liệu, sản xuất, chế biến, vận chuyển và phân phối ra thị trường. Đây là phần mã thường được in trên bao bì sản phẩm chứa các dữ liệu đã được mã hóa.

Sau khi quét mã QR bằng một vài ứng dụng trên điện thoại thông minh, người tiêu dùng hoặc người quản lý sẽ biết được các thông tin về sản phẩm: xuống giống, bón phân, xử lý dịch hại, chăm sóc cây trồng vật nuôi, thu hoạch, sản xuất, chế biến, đóng gói… cùng những hình ảnh, thông tin trực tiếp về sản phẩm. Điều này, đòi hỏi người sản xuất cần thực hiện viết nhật ký hàng ngày và chuẩn hóa quy trình sản xuất.

Hiện nay, đa số sản phẩm đang được bày bán được gắn mã QR và được quảng bá là TXNG. Nhưng thực tế đây mới chỉ dừng lại ở truy xuất thông tin, không phải là TXNG vì thông tin đơn giản, ít ỏi (hầu hết chỉ có nơi sản xuất, công dụng của sản phẩm). Thậm chí, có những sản phẩm có dán tem TXNG, nhưng khi TXNG thì không có thông tin gì hiện lên.

Do đó, việc minh bạch và trách nhiệm là đòi hỏi của người tiêu dùng ở bất kỳ thị trường nào đối với nông sản thực phẩm. Vấn đề này đang được hiện thực hóa trong chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn.

Xác định rõ vai trò của TXNG sản phẩm hàng hóa UBND tỉnh Yên Bái cho rằng, bằng nhiều hoạt động thiết thực, Yên Bái đang từng bước chuẩn hóa hoạt động TXNG với mục tiêu đến năm 2025 TXNG được ít nhất 10 nhóm sản phẩm nông - lâm, thủy sản, thực phẩm chủ lực; xây dựng cơ sở dữ liệu về TXNG và kết nối tham gia áp dụng Cổng thông tin TXNG quốc gia tối thiểu 10 nhóm sản phẩm, hàng hóa.

Để đạt được mục tiêu này những năm qua, Sở Khoa học và Công nghệ (cơ quan thường trực quản lý Nhà nước về hoạt động TXNG) đã tổ chức các buổi tập huấn, hướng dẫn các doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ cơ sở sản xuất áp dụng công nghệ TXNG và mã số, mã vạch vào hoạt động sản xuất.

Qua đó, đã cung cấp kiến thức, hiểu biết về: TXNG, mã số, mã vạch; các quy trình tham gia hệ thống TXNG với người quản lý doanh nghiệp, nhân viên thuộc doanh nghiệp; hướng dẫn cập nhật nhật ký điện tử ghi chép và lưu trữ mọi hoạt động diễn ra trong chuỗi cung ứng từ vùng trồng đến khi hoàn thành sản xuất...

Đặc biệt mới đây Sở Khoa học và Công nghệ Yên Bái đã ban hành công văn số 267/SKHCN-TCĐLCL về việc thông báo hoạt động Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa của tỉnh Yên Bái. Đối tượng khai thác và sử dụng Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa của tỉnh Yên Bái là các tổ chức, cá nhân.

Nội dung hoạt động của Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa: Thông tin các văn bản quy phạm pháp luật về truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa; tin hoạt động về truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa trên địa bàn tỉnh Yên Bái;

Cập nhật thông tin phục vụ cho hoạt động truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa như: vùng nguyên liệu, sản xuất, chế biến, vận chuyển, kho tổng, đại lý, siêu thị, cửa hàng... đến người tiêu dùng. Đây là việc làm có ý nghĩa, đem lại lợi ích cho doanh nghiệp và người dân.

Doanh nghiệp có công cụ để quản lý, công khai nguồn gốc, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, góp phần minh bạch thông tin trong toàn chuỗi liên kết, tạo ra giá trị của sản phẩm, tăng giá trị cạnh tranh trên thị trường. Người tiêu dùng dễ dàng tìm hiểu, tra cứu thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm hàng hóa, từ đó có thể yên tâm với sản phẩm mà mình có nhu cầu sử dụng, đồng thời giúp cho các cơ quan quản lý xác định được chính xác, kịp thời những vấn đề về chất lượng sản phẩm cũng như vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan...

Hiện nay, đã có 6 đơn vị tham gia Cổng thông tin này. Với mỗi đơn vị tham gia sẽ được hỗ trợ cấp miễn phí một mã Code QR để thực hiện in tem TXNG. Phòng cũng đã tham mưu với Sở ban hành công văn phối hợp với các huyện, thị, thành phố về việc thông báo hoạt động của Cổng thông tin cũng như tuyên truyền, khuyến khích sự tham gia của các tổ chức sản xuất trên địa bàn tỉnh với hoạt động TXNG này.

Có thể khẳng định, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, hợp tác xã muốn phát triển cần phải minh bạch được từ khâu đầu vào đến khi đưa sản phẩm ra thị trường bằng việc áp dụng hệ thống TXNG. Đây là việc làm hết sức cần thiết đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng cũng như phục vụ mục tiêu cao hơn là tiến vào các thị trường khó tính.

An Dương