Hướng đi tiềm năng cho công tác xuất bản sách khoa học và công nghệ

Ngày 8/12, tại Hà Nội, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật (NXB) đã tổ chức Hội nghị công tác xuất bản sách KH&CN. Đây là cơ hội quý báu để Nhà xuất bản lắng nghe ý kiến, đóng góp của các tác giả, các nhà khoa học, các tổ chức là các trường Đại học, thư viện, Sở KH&CN các tỉnh, thành phố và đặc biệt là những chia sẻ của các cá nhân tâm huyết với công tác xuất bản nhằm nâng cao chất lượng các xuất bản phẩm là sách, văn hóa phẩm khác để tuyên truyền, phổ biến đường lối chủ trương của Đảng và Nhà nước về KH&CN một cách chính xác, đầy đủ và hiệu quả hơn.

Đồng thời, đây cũng là dịp để đội ngũ cán bộ, viên chức Nhà xuất bản KH&KT được tự tin khẳng định và xây dựng hình ảnh, mạng lưới cộng tác viên của mình ở khắp các lĩnh vực KH&CN khác nhau.

Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Quốc Khánh khẳng định: Trong những năm qua, NXB đã có nhiều đổi mới và tiến bộ, tiếp tục khẳng định vị trí quan trọng của mình trong việc thực hiện nhiệm vụ xuất bản sách khoa học, kĩ thuật và công nghệ. Có nhiều cố gắng thích ứng với cơ chế thị trường và có bước phát triển đáng kể trong đổi mới. Chất lượng sách cả về nội dung và hình thức không ngừng được nâng lên. Cung cấp cho xã hội khối lượng thông tin, kiến thức lớn về nhiều lĩnh vực KH&CN, góp phần tuyên truyền chủ trương, đường lối, chính sách phát triển KH&CN của Đảng, của Bộ KH&CN.

Năm 2017, NXB đã củng cố và mở rộng được mạng lưới cộng tác viên, phối hợp với các tổ chức, các trường đại học, viện nghiên cứu xuất bản nhiều đề tài có hàm lượng khoa học phục vụ công tác nghiên cứu, giảng dạy, đào tạo, tuyên truyền, phổ biến kiến thức. Bên cạnh những thuận lợi, năm qua công tác xuất bản còn tồn tại một số khó khăn và thách thức lớn đối với lĩnh vực xuất bản sách như phải chịu sự cạnh tranh của sách điện tử, xuất bản phẩm bị copy bán giá rẻ dẫn đến sản phẩm của NXB bị tồn đọng, không thu hồi được vốn để tái sản xuất.

Để khắc phục những khó khăn trên, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh nhấn mạnh trong thời gian tới NXB cần rà soát, đánh giá các kết quả đã đạt được và đề ra định hướng phát triển, nhiệm vụ và giải pháp mới trong công tác xuất bản cho những năm tiếp theo một cách phù hợp. Bên cạnh đó, NXB cần tiếp tục quán triệt tinh thần thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW, Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XI về phát triển KH&CN phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế; Thông báo số 19-TB/TW ngày 29/12/2016 của Ban Chấp hành Trung ương về tiếp tục thực hiện tốt Chỉ thị 42 của Ban Bí thư về nâng cao chất lượng toàn diện của hoạt động xuất bản.

Ông Võ Tuấn Hải – Phó giám đốc NXB cho biết: Trong năm 2017, NXB đã phối hợp với 8 đơn vị trong Bộ KH&CN xuất bản 14 đề tài; Phối hợp các tổ chức, các trường đại học, viện nghiên cứu xuất bản 97 đề tài phục vụ công tác nghiên cứu, giảng dạy, đào tạo, tuyên truyền, phổ biến kiến thức; Thực hiện chương trình xuất bản sách Nhà nước đặt hàng năm 2017; Nhà xuất bản đang triển khai thực hiện với 6 đề tài, 6.700 bản, 2,5 triệu trang in. Tất cả các đề tài sẽ được chuyển đến thư viện các Bộ, ngành, các địa phương trong cả nước phục vụ cho công tác tuyên truyền, phổ biến và phát triển khoa học, công nghệ.

Bên cạnh đó, NXB cũng phối hợp với Cục Thông tin khoa học và công nghệ Quốc gia xuất bản cuốn: Khoa học và Công nghệ Việt Nam 2016; Khoa học và Công nghệ thế giới - kỹ năng cho đổi mới sáng tạo. Phối hợp với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ xuất bản Sách vàng Sáng tạo Việt Nam năm 2017, nhằm tôn vinh, cổ vũ các tổ chức và cá nhân có nhiều đóng góp thiết thực, hiệu quả trong hoạt động khoa học và công nghệ, công bố rộng rãi các công trình sáng tạo khoa học và công nghệ để mọi người dân, mọi cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp biết và thi đua hưởng ứng các hoạt động sáng tạo, đưa ra sáng kiến, tham gia nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ ở mọi lĩnh vực, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và hội nhập quốc tế thắng lợi; khẳng định năng lực sáng tạo của người Việt Nam ở trong nước và nước ngoài trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc…

Đặc biệt, NXB đã tích cực tham gia giới thiệu và phục vụ sách tại Hội sách chào mừng Ngày sách Việt Nam lần thứ 4. Lựa chọn sách tham gia dự thi sách Hay, sách Đẹp và 01 đề tài đã đoạt giải Vàng sách Hay, đó là cuốn Dược thư quốc gia Việt Nam của Hội đồng Dược thư quốc gia Việt Nam, 01 đề tài đã đoạt giải Bạc sách Hay, giải Khuyến khích sách Đẹp, đó là cuốn Hệ nấm mốc ở Việt Nam - phân loại, tác hại, độc tố, cách phòng chống của tác giả TS. Đặng Vũ Hồng Miên.

Để thực hiện tốt hơn nữa trong công tác xuất bản, năm tới các đề tài xuất bản của NXB sẽ tập trung vào các mảng: khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, các hướng công nghệ ưu tiên: công nghệ thông tin truyền thông, công nghệ sinh học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ chế tạo máy - tự động hoá, công nghệ môi trường; Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá trong việc lựa chọn đề tài sách và tác giả; Xây dựng tủ sách các đề tài khoa học và công nghệ ứng dụng vào sản xuất, đời sống; Xây dựng tủ sách dành cho cán bộ quản lý, doanh nghiệp khoa học và công nghệ về sáng tạo, đổi mới và quản trị công nghệ…

Tại Hội nghị, các đại biểu cũng đã được nghe nhiều ý kiến tham luận về: Từ ý tưởng đổi mới sáng tạo đến sản phẩm hàng hóa; Vấn đề lựa chọn nhà xuất bản uy tín để công bố công trình khoa học; Thị trường xuất bản sách KH&CN ở nước ta hiện nay; Xuất bản sách về chính sách KH&CN trong giai đoạn hiện nay; Lựa chọn đề tài KH&CN để dự thi sách Hay, sách Đẹp hằng năm. Nhiều ý kiến cho rằng, NXB cần phải đầu tư công sức, tâm huyết, kinh phí cho công tác xuất bản, nâng cao hơn nữa chất lượng cả về nội dung và hình thức, ứng dụng công nghệ tiên tiến nhất để xuất bản những cuốn sách phù hợp với từng đối tượng và lứa tuổi khác nhau, mở rộng thêm lĩnh vực, phân khúc thị trường rõ ràng. Bên cạnh đó, Nhà Xuất bản cần xây dựng một thương hiệu, sự khác biệt so với các Nhà xuất bản trong lĩnh vực KH-KT khác, mở rộng liên kết với các nhà xuất bản khác để thu hút nguồn lực cũng như tăng cường sức mạnh... Đây sẽ là những gợi ý, định hướng quan trọng giúp NXB nâng cao chất lượng dịch vụ và đề xuất phương án xuất bản, phát hành mới.

Ánh Tuyết – Văn Nguyên