Bộ trưởng Công Thương nêu 5 vấn đề giải quyết tình trạng 'được mùa mất giá'

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, nông sản của Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành hàng hóa giá trị cao và bán ra thị trường thế giới. Việt Nam hiện là thành viên của 17 Hiệp định Thương mại tự do, với hơn 65 quốc gia, vùng lãnh thổ và người tiêu dùng lên tới gần 7 tỷ người, thị trường chúng ta rất rộng mở. Sản phẩm nông sản của Việt Nam đã xuất khẩu được vào những thị trường rất khó tính, như: Mỹ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản và các nước phát triển, điều đó chứng tỏ, sản phẩm nông sản của Việt Nam đạt tiêu chuẩn về thị trường. Việt Nam cũng bán ra thị trường những cái mà thị trường cần, chứ không phải bán ra những cái mà mình có.

Theo Bộ trưởng, để tạo thuận lợi tiêu thụ nông sản, thời gian qua, Bộ Công Thương đã phối hợp với các bộ, ngành để thuận lợi hóa thủ tục, thuận lợi hóa thương mại quốc tế.

Để hàng hóa Việt Nam vào được thị trường quốc tế, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết sẽ tập trung vào một số nội dung chính: Một là, Bộ Công Thương sẽ cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các ngành chức năng làm thật tốt việc thông tin thị trường và thông qua thông tin thị trường sẽ định hướng sản xuất cho các vùng trồng, vùng nuôi và các địa phương.

Hai là, tiếp tục đẩy mạnh đàm phán để đưa sản phẩm nông sản của Việt Nam vào thị trường các nước và khai thác được lợi thế của 17 Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới mà chúng ta đã ký.

Ba là, Bộ Công Thương sẽ cùng các bộ, ngành để tháo gỡ thủ tục, thuận lợi hóa các thủ tục hành chính, hợp tác thương mại để hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu ra nước ngoài thuận lợi hơn, giảm các chi phí không cần thiết.

Bốn là, Bộ sẽ triển khai đẩy mạnh Đề án xuất khẩu theo đường chính ngạch mà Bộ Công Thương được giao chủ trì. Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, hiện Bộ đã hoàn tất Đề án, đang lấy ý kiến của một số bộ, ngành. Về phía các địa phương, hiện có 18/63 địa phương có ý kiến về Đề án. Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương cũng đề nghị các địa phương, bộ ngành sớm có ý kiến để Bộ trình Chính phủ phê duyệt trong tháng 6/2022, làm cơ sở cho việc thực hiện.

Năm là, Bộ Công Thương tham mưu cơ chế khuyến khích xuất khẩu, nhất là xuất khẩu hàng nông sản và đề nghị phải theo hướng chính ngạch.

Giải pháp cuối cùng ở các bộ, ngành là đẩy mạnh thương mại điện tử theo hướng vừa phát triển thương mại điện tử song hành phát triển thị trường truyền thống, phát triển thị trường trong nước đồng thời phát triển mạnh thị trường ngoài nước.

Đối với các địa phương, Bộ Công Thương đề nghị, cần làm tốt quy hoạch vùng trồng, vùng nuôi, tổ chức sản xuất đạt chuẩn và theo tín hiệu thị trường.

"Phải xây dựng thương hiệu sản phẩm, vì thương hiệu sản phẩm không ai khác mà chúng ta phải làm, làm tốt thương hiệu thì sản phẩm sẽ đến được với khách hàng. Từ đó khuyến cáo, cần có sự liên kết trong quá trình sản xuất vì nếu sản xuất manh mún, nhỏ lẻ thì không trở thành hàng hóa được" - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định.

Liên quan đến vấn đề vật tư đầu vào tăng cao, làm thế nào để giảm và chia sẻ cái khó với người nông dân, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nêu: Vấn đề vật tư đầu vào cao, khan hàng đang trở thành vấn đề phổ biến do đứt gãy chuỗi cung ứng và lạm phát tăng cao do chính sách kích cầu của nhiều quốc gia.

Trước tình hình đó, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ, ngành, trong đó Bộ Công Thương bằng các chính sách, trong đó có chính sách giảm thuế, hỗ trợ doanh nghiệp thông qua giảm tiền điện, giảm lãi suất trong quá trình tổ chức sản xuất, hỗ trợ tìm kiếm nguồn nguyên liệu đầu vào thay thế để giảm các loại chi phí, giảm giá thành sản phẩm, tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường, tăng cường kiểm soát xuất nhập khẩu. Những mặt hàng trong nước cần thì hạn chế xuất khẩu, tăng cường nhập khẩu nguyên liệu đầu vào, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động.

Trong thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục áp dụng những chính sách và biện pháp vừa nêu trên, đặc biệt sẽ cùng với các bộ, ngành tham mưu Chính phủ, Quốc hội và cấp có thẩm quyền điều chỉnh thuế, hoặc trong điều kiện đặc biệt khi giá nguyên liệu đầu vào, giá nguyên liệu thế giới tăng cao sẽ thực hiện chính sách an sinh cho người dân, nhất là những đối tượng yếu thế.

Liên quan đến vấn đề “được mùa mất giá”, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, ngành nông nghiệp của Việt Nam có quy mô nhỏ bé, phân tán và nhiều sản phẩm chưa đạt tiêu chuẩn, nên rất khó cho việc xuất khẩu. Trong khi đó, sự liên kết kém và kế hoạch sản xuất chưa kết nối được với kế hoạch của thị trường.

Từ những đặc điểm trên, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khuyến cáo các địa phương, trước mắt phải quy hoạch lại vùng trồng, vùng nuôi, tổ chức lại sản xuất theo tín hiệu thị trường. Riêng về phía Bộ Công Thương, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, sẽ làm tốt việc thông tin thị trường, định hướng sản xuất và tăng cường đàm phán với các nước để đưa sản phẩm của Việt Nam vào các thị trường theo những Hiệp định thương mại mà Việt Nam đã ký.

Trong dài hạn, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, để giải quyết tình trạng "được mùa mất giá", cần tập trung 5 vấn đề, bao gồm: Thứ nhất, tổ chức hiệu quả sản xuất nông nghiệp theo quy mô lớn, tập trung, tức là phải tích tụ đất đai, liên kết sản xuất để có quy mô sản phẩm lớn, đủ tiêu chuẩn để xuất khẩu.

Thứ 2, gắn sản xuất với tín hiệu của thị trường; thứ 3, tổ chức hệ thống phân phối, thương mại cả trong nước và ngoài nước theo hướng hiện đại; thứ 4, liên kết các mô hình nông dân bằng mô hình hợp tác xã kiểu mới; thứ 5, liên kết sản xuất và tăng cường cơ chế để có thể bảo vệ sản phẩm của Việt Nam ra nước ngoài đạt kết quả cao nhất.

Nguyễn Tuấn Dũng