Tất giả thương hiệu: Quyền lợi người tiêu dùng, doanh nghiệp bị ảnh hưởng

Hàng chục nghìn đôi tất giả Uniqlo, Nike

Tháng 5/2025, Công an TP.Hà Nội khởi tố Nguyễn Văn Thiện (huyện Quốc Oai cũ) về tội xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp theo Điều 226 Bộ luật Hình sự. Đối tượng này bị cáo buộc đã sản xuất và bán ra thị trường khoảng 200.000 đôi tất giả các nhãn hiệu nổi tiếng như Nike, Adidas, Uniqlo. Thủ đoạn được thực hiện tinh vi khi máy móc tại xưởng được cài đặt sẵn để in logo thương hiệu. Mỗi đôi tất giả chỉ được bán với giá 4.500–5.000 đồng, thấp hơn nhiều so với sản phẩm thật.

Tương tự, tại xã La Phù, huyện Hoài Đức (cũ), lực lượng chức năng cũng triệt phá một xưởng sản xuất gần 10.000 đôi tất cùng số lượng lớn tem nhãn có dấu hiệu giả mạo Uniqlo và Slazenger. Cùng thời điểm, một cơ sở khác tại Phú Nghĩa (Hà Nội) bị phát hiện sản xuất hơn 13.000 đôi tất gắn nhãn Uniqlo, 1.600 đôi mang biểu tượng Nike cùng nhiều nguyên liệu, tem nhãn chưa xuất trình được hóa đơn, chứng từ.

Không chỉ dừng ở các cơ sở sản xuất, thị trường còn ghi nhận hàng chục nghìn đôi tất giả bị thu giữ từ các hộ kinh doanh nhỏ lẻ, chủ yếu tiêu thụ qua chợ truyền thống và mạng xã hội. Thương mại điện tử cũng trở thành “điểm nóng” bởi sự khó kiểm soát, khi người bán có thể dễ dàng quảng bá và giao dịch sản phẩm giả với giá rẻ, không rõ nguồn gốc. Những con số và vụ việc điển hình trên cho thấy mức độ nghiêm trọng của tình trạng tất giả len lỏi khắp các kênh phân phối, từ xưởng sản xuất thủ công cho tới sàn thương mại điện tử hiện đại.

Ảnh minh họa.

Tăng kiểm soát để chặn hàng giả từ gốc

Trước sự gia tăng của hàng giả, lực lượng chức năng đã đẩy mạnh kiểm tra, kiểm soát. Các đợt thanh tra đột xuất được triển khai tại nhiều địa bàn “điểm nóng”. Hoạt động này không chỉ nhằm triệt phá các xưởng sản xuất, mà còn truy vết đường dây phân phối và mạng lưới tiêu thụ.

Song song với kiểm tra, việc ứng dụng công nghệ số trong truy xuất nguồn gốc cũng được thúc đẩy. Giải pháp gắn mã QR, mã vạch hoặc ứng dụng blockchain giúp người tiêu dùng kiểm tra nhanh xuất xứ sản phẩm, qua đó hạn chế nguy cơ mua phải hàng giả. Các sàn thương mại điện tử cũng được yêu cầu tăng cường trách nhiệm, kiểm duyệt hàng hóa và xác minh người bán.

Ngoài biện pháp kiểm soát, công tác tuyên truyền tới người tiêu dùng đóng vai trò quan trọng. Người dân cần được hướng dẫn cách phân biệt hàng thật – giả dựa trên chất liệu, đường may, tem nhãn hay giá cả. Đồng thời, khuyến khích cộng đồng tố giác hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả để tạo sức ép xã hội đối với các đối tượng vi phạm.

Về mặt pháp lý, Điều 226 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung) quy định chế tài xử lý hình sự đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả mạo nhãn hiệu đã đăng ký, mức phạt tiền, phạt tù và tịch thu tang vật, phương tiện. Ngoài ra, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật Thương mại, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các văn bản liên quan cũng cho phép xử lý hành chính hoặc khởi kiện dân sự đòi bồi thường thiệt hại.

Tuy vậy, thực tế cho thấy cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật để xử lý triệt để hành vi bán hàng giả qua thương mại điện tử, tăng cường chế tài đủ mạnh để răn đe, đồng thời nâng cao năng lực phối hợp liên ngành giữa quản lý thị trường, công an, hải quan và cơ quan sở hữu trí tuệ.

Hàng giả tất Uniqlo, Nike chỉ là phần nổi của bức tranh rộng lớn về hàng giả tại Việt Nam. Nếu không có những giải pháp mạnh tay, nguy cơ lan rộng sẽ ngày càng lớn, trực tiếp làm tổn hại uy tín thương hiệu, quyền lợi người tiêu dùng và sự phát triển lành mạnh của nền kinh tế.

Thanh Hiền