Cần bước chuyển chiến lược để thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo

author 15:53 25/11/2019

(VietQ.vn) - Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cho rằng, thời gian tới Việt Nam cần phải có một bước chuyển đổi về mặt chiến lược để thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, thúc đẩy ứng dụng kết hợp với sự phát triển công nghệ trong một số ngành lĩnh vực mới có thế mạnh.

Đối mới sáng tạo, khoa học công nghệ có nhiều bứt phá

Phát biểu tại sự kiện Trình diễn và Kết nối cung - cầu công nghệ 2019 (Techdemo 2019) vừa diễn ra, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình đặc biệt nhấn mạnh việc đầu tháng 10 vừa qua, theo công bố mới nhất của diễn đàn kinh tế thế giới thì chỉ số năng lực cạnh tranh toàn cầu của Việt Nam đã tăng lên thứ hạng 67, tăng 10 bậc và 3,5 điểm trong một năm vừa qua. Việt Nam cũng là quốc gia có điểm số tăng mạnh nhất toàn cầu nằm trong khu vực châu Á Thái Bình Dương có năng lực cạnh tranh cao nhất thế giới.

Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam cũng liên tục được tăng cao, dẫn đầu nhóm quốc gia có thu nhập trung bình thấp, năm 2017 tăng 12 bậc, năm 2018 tăng 2 bậc và công bố mới đây năm 2019 tăng tiếp 3 bậc và xếp thứ 42 trên 126 quốc gia, trong đó nhóm chỉ số về tri thức công nghệ của Việt Nam có thứ hạng cao nhất, xếp thứ 28.

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình đánh giá cao các thành tựu về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo của Việt Nam thời gian qua. Ảnh: B.N 

Theo báo cáo chỉ số hiệu quả, đổi mới sáng tạo năm 2018, Việt Nam đã đạt kết quả trong việc tiếp cận với kiến thức khoa học công nghệ của thế giới và hòa nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu, tạo điều kiện cho việc trao đổi tri thức hiệu quả, một số tổ chức doanh nghiệp Việt Nam rất quan tâm đầu tư cho khoa học công nghệ đổi mới sáng tạo và đã đạt được kết quả tương xứng…

Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình khẳng định, những chỉ số nói trên thể hiện sự hiệu quả trong chỉ đạo và những giải pháp của Chính phủ trong việc đảm bảo kinh tế vĩ mô và các cân đối lớn của nền kinh tế cùng với các giải pháp tập trung vào thu hút các nguồn lực xã hội cho khoa học và công nghệ; thúc đẩy doanh nghiệp chuyển giao, hấp thụ và phát triển công nghệ góp phần tăng năng suất lao động và sức cạnh tranh của doanh nghiệp.

Những thách thức phải đối mặt

Phó Thủ tướng cũng đưa ra nhận định, với sự phát triển mạnh mẽ của các khu công nghiệp và cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đặt ra những khó khăn, thách thức lớn đối với nền kinh tế Việt Nam trên nhiều phương diện, nhiều ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày sẽ thay đổi công nghệ sản xuất theo hướng tự động hóa, robot hóa ảnh hưởng đến việc làm của hàng triệu lao động.

Nhiều cơ chế, chính sách hiện hành chưa có tác động hỗ trợ, thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển và chuyển đổi thông minh tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, chưa thích ứng với xu hướng công nghệ thông tin, sự tiếp cận với công nghệ thông tin còn thiếu tính kết nối chưa có sáng tạo đột phá. Trình độ công nghệ của nền kinh tế xuất phát điểm còn khiêm tốn chưa đồng đều, nhiều ngành, nhiều lĩnh vực còn lạc hậu. Doanh nghiệp Việt Nam phần lớn là doanh nghiệp nhỏ và vừa, chưa đủ năng lực cạnh tranh, chưa sẵn sàng tiếp cận công nghệ mới. Nhiều doanh nghiệp còn bị động với các xu thế phát triển mới, chưa sẵn sàng chuyển hướng mô hình tổ chức kinh doanh.

“Việt Nam sẽ phải đối mặt với nguy cơ tụt hậu ngày càng xa dư thừa lao động trình độ thấp, nhập khẩu công nghệ lạc hậu, mất an toàn, an ninh thông tin, đồng thời chịu tác động nhiều mặt về văn hóa xã hội, môi trường quốc phòng, an ninh”, Phó Thủ tướng cảnh báo.

Phó Thủ tướng cũng cho rằng, việc hình thành phát triển lực lượng lao động được trang bị đủ kỹ năng, trình độ để khai thác làm chủ được công nghệ, phương thức vận hành mới tạo ra được sản phẩm dịch vụ có giá trị gia tăng việc làm mới cũng là một thách thức lớn đối với Việt Nam.

Chính vì thế, thời gian tới Việt Nam cần phải có một bước chuyển đổi về mặt chiến lược để thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, thúc đẩy ứng dụng kết hợp với sự phát triển công nghệ trong một số ngành lĩnh vực mới có thế mạnh. Cần phải xác định khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo là nền tảng thúc đẩy phát triển nhanh và bền vững của đất nước, là lực lượng sản xuất trực tiếp, là động lực chính để phát triển mô hình kinh tế xã hội. Phải làm tốt hơn nữa về sự phối hợp giữa Nhà nước và xã hội trong phát triển khoa học và công nghệ, cần kết nối tốt hơn nữa giữa nội lực và ngoại lực trong phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo.

“Trong bối cảnh đó tôi vui mừng nhận thấy hoạt động trình diễn kết nối cung cầu công nghệ trong thời gian qua đã được tổ chức chu đáo nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp và các nhà khoa học. Hoạt động trình diễn kết nối cung cầu công nghệ được tổ chức lần này một lần nữa khẳng định những nỗ lực và bước đi thiết thực của Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc nâng cao năng suất, chất lượng của sản phẩm hàng hóa và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam dựa trên ứng dụng chuyển giao đổi mới công nghệ”, Phó Thủ tướng đánh giá.

Phát triển hơn nữa thị trường khoa học công nghệ

Với mục tiêu đưa khoa học công nghệ thực sự là động lực then chốt cho phát triển kinh tế xã hội, các địa phương trong cả nước, Phó Thủ tướng Trương Hòa Bình muốn khoa học công nghệ cần có thêm nhiều giải pháp cụ thể để phát triển thị trường khoa học công nghệ ngày càng thực chất hơn nhằm nâng cao năng lực trình độ khoa học công nghệ cho các tổ chức, doanh nghiệp, tăng cường gắn kết chặt chẽ giữa những người sản xuất doanh nghiệp địa phương với các đơn vị nghiên cứu, đồng thời huy động được các nguồn lực khác trong và ngoài nước hỗ trợ để thúc đẩy thương mại hóa đưa nhanh các kết quả nghiên cứu. Đổi mới công nghệ ứng dụng những công nghệ mới tiên tiến vào thực tiễn sản xuất, phát huy vai trò của doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã trong đổi mới sáng tạo.

Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cho rằng cần phải đổi mới mô hình tăng trưởng, tạo thuận lợi thúc đẩy phát triển hoạt động khoa học và công nghệ. 

Theo Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng, trong bối cảnh Việt Nam hội nhập sâu rộng vào nền kinh tế thế giới, tác động đa chiều của toàn cầu hóa, tự do hoá thương mại, cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 và sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ thế giới sẽ mang lại cơ hội đồng thời là thách thức lớn cho mỗi quốc gia trong chặng đường phát triển. Việt Nam đang xây dựng Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030, trong đó khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo được xác định nền tảng để đưa Việt Nam phát triển nhanh và bền vững.

Để đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh, phát triển đất nước nhanh và bền vững, thực hiện các mục tiêu chiến lược về công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, tất yếu chúng ta phải lựa chọn con đường phát triển dựa vào khoa học công nghệ, tạo môi trường pháp lý thuận lợi thúc đẩy hoạt động chuyển giao công nghệ, đổi mới công nghệ, thương mại hóa và ứng dụng các thành tựu khoa học công nghệ hiện đại, lành mạnh hóa thị trường khoa học công nghệ và môi trường kinh doanh ở Việt Nam, từ đó góp phần nâng cao năng lực công nghệ của quốc gia và doanh nghiệp.

Phong Lâm

Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang