GIAO LƯU TRỰC TUYẾN: Lựa chọn công cụ cải tiến năng suất và chất lượng
Phó Tổng cục trưởng Hải Quan sẽ giải đáp thắc mắc dự thảo Luật Hải quan sửa đổi
GIAO LƯU TRỰC TUYẾN: “Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật với sức sống doanh nghiệp”
GIAO LƯU TRỰC TUYẾN: Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật với sức sống doanh nghiệp
GIAO LƯU TRỰC TUYẾN: “Giải thưởng Chất lượng Quốc gia: Dấu ấn những chặng đường”
GIAO LƯU TRỰC TUYẾN: Giải thưởng Chất lượng Quốc gia: Dấu ấn những chặng đường
Thực hiện Quyết định số 712/QĐ-TTg ngày 21 tháng 5 năm 2010 của Thủ tướng Chính phủ, Chương trình quốc gia “Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hoá của doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020” đã được triển khai toàn diện nhằm nâng cao nhận thức về năng suất và chất lượng; tạo bước chuyển biến về năng suất và chất lượng của sản phẩm hàng hóa (SPHH), khả năng cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam.
Chương trình giao lưu trực tuyến được tổ chức tại Chất lượng Việt Nam (VietQ.vn)
Chất lượng Việt Nam Online (VietQ.vn) là cơ quan đầu mối thực hiện tuyên truyền, phổ biến kiến thức về năng suất và chất lượng, tổ chức buổi Giao lưu trực tuyến (GLTT): “Lựa chọn công cụ cải tiến năng suất và chất lượng” vào lúc 09 giờ ngày 12/12/2014, góp phần xây dựng nền tảng cho các hoạt động năng suất và chất lượng trên toàn quốc, cũng như giới thiệu, quảng bá các doanh nghiệp thành công về năng suất và chất lượng.
Khách mời tham gia GLTT gồm:
1. Ông Nguyễn Nam Hải - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng
2. Ông Lưu Hải Minh - Phó Chủ tịch hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ TP Hà Nội
3. Ông Nguyễn Trọng Lợi -Giám đốc trung tâm hỗ trợ phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ 1 (Smedec1 - Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng)
4. Bà Phạm Thu Giang - Vụ phó Vụ Khoa học và Công nghệ - Bộ Công Thương.
Bạn đọc, doanh nghiệp quan tâm đến buổi GLTT có thể gửi câu hỏi về chương trình theo địa chỉ: [email protected] hoặc [email protected] – liên hệ đường dây nóng: 0904.065.256 để được tư vấn.
Kết quả nâng cao năng suất hay mức độ giảm lãng phí v.v. là điều được DN quan tâm nhất. Tất nhiên bên cạnh những kết quả này, DN cũng muốn được ghi nhận, tôn vinh bằng các hình thức phù hợp. Thực tế không có khái niệm giấy phép hay chứng chỉ áp dụng công cụ năng suất chất lượng mà chỉ có giấy chứng nhận Doanh nghiệp áp dụng các hệ thống quản lý phù hợp tiêu chuẩn Quốc tế. Tuy nhiên, việc đánh giá áp dụng các công cụ năng suất chất lượng và có hình thức khẳng định nào đó của bên thứ 3 cũng nên được nghiên cứu, xem xét thêm trong thời gian tới.
Theo đánh giá chung, người Việt Nam không hề lười, họ rất chăm chỉ, cần cù nhưng vấn đề ở đây thứ nhất là ở ý thức và thứ hai là ở kỹ năng làm việc nhóm còn thấp. Việc tôn trọng kỷ luật lao động chưa cao, thiếu sự chủ động và tinh ý trong việc nắm bắt yêu cầu công việc và khả năng phối hợp nhịp nhàng với đồng nghiệp còn kém.
Tổng cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng được giao là cơ quan đầu mối theo dõi, thống kê báo cáo về tình hình, số lượng của các tổ chức doanh nghiệp triển khai áp dụng các hệ thống, công cụ thông qua tổng hợp báo cáo của các bộ ngành, địa phương và các tổ chức chuyên môn tham gia triển khai chương trình.
Thông tin về các mô hình áp dụng điểm hệ thống quản lý, công cụ năng suất chất lượng được thu thập qua kết quả kiểm tra, đánh giá các nhiệm vụ thuộc chương trình và sẽ được Tổng cục công bố trên hệ thống trang web của Tổng cục, tòa soạn Chất lượng Việt Nam, cũng như có thể được tìm hiểu bằng cách liên hệ với các đơn vị triển khai trong chươngg trình như Viện năng suất Viejt Nam, Smedec 1, Smedec 2, HWC, Quatest 2-3...
Bạn có thể tìm kiếm các thông tin về tổ chức đánh giá sự phù hợp bao gồm các tổ chức chứng nhận, Phòng thử nghiệm trên trang web của Tổng cục: www.tcvn.gov.vn.
Có rất nhiều các công cụ cải tiến năng suất, chất lượng cho các ngành hàng bánh kẹo, sữa, đồ chơi... Việc áp dụng công cụ nào để cải tiến năng suất chất lượng sản phẩm cần đánh giá trên tình hình thực tế, quy mô của doanh nghiệp. Ví dụ đối với doanh nghiệp bánh kẹo, sữa, là các doanh nghiệp sản xuất thực phẩm có yêu cầu quản lý đặc biệt trong cả quá trình sản xuất nên việc áp dụng hệ thống quản lý còn có những yêu cầu quản lý riêng.
Với ngành sản xuất đồ chơi có các biện pháp cụ thể khác. Nói chung, các biện pháp quản lý cần phù hợp với quy mô của doanh nghiệp, công nghệ áp dụng cho nên để có thể tư vấn cho doanh nghiệp phù hợp nhất, bạn hãy liên lạc với Ban điều hành dự án Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, chúng tôi sẽ có hỗ trợ, tư vấn thích hợp cho bạn.
Đối với thực phẩm, ngoài hệ thống HACCP, hệ thông tiêu chuẩn ISO 2200:2005 là hệ thống tiêu chuẩn và an toàn thực phẩm mới và toàn diện hơn, phạm vi rộng hơn so với HACCP.
Theo tôi, các doanh nghiệp xây dựng và áp dụng các công cụ cải tiến nâng cao năng suất chất lượng là hoàn toàn tự nguyện để nâng cao năng suất và hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh chứ các cơ quan chức năng không bắt buộc doanh nghiệp phải áp dụng.
Hiện nay tại Việt Nam chưa có tổ chức hay cơ quan đánh giá cấp chứng chỉ hay cấp giấy phép cho việc áp dụng các công cụ cải tiến nâng cao năng suất chất lượng cho các doanh nghiệp, các doanh nghiệp khi có nhu cầu có thể tự nghiên cứu để thực hiện hoặc thuê tổ chức tư vấn hướng dẫn xây dựng và áp dụng theo các yêu cầu cụ thể của từng công cụ cải tiến nâng cao năng suất chất lượng khác nhau. Doanh nghiệp sẽ tự đánh giá được hiệu quả của việc áp dụng các công cụ cải tiến nâng cao năng suất chất lượng thông qua các chỉ số như: chất lượng sản phẩm, chi phí, lợi nhuận, môi trường làm việc chuyên nghiệp, năng suất lao động, sự sáng tạo của CBCNV,…
Theo tôi, để xây dựng thành công và có hiệu quả các công cụ nêu trên thì tùy thuộc vào quy mô, loại hình, trình độ chuyên môn của các cán bộ nhân viên,… của doanh nghiệp sẽ quyết định đến chi phí.
Trước hết, cần phải khẳn định rằng lựa chọn một công cụ cải tiến năng suất chất lượng phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp và triển khai áp dụng đúng đắn công cụ này chắc chắn sẽ tác động tích cực đến hiệu quả kinh doanh của Doanh nghiệp.
Tuy nhiên, một điểm quan trọng bạn cần chú ý là hiệu quả áp dụng công cụ phụ thuộc vào nỗ lực và sự phối hợp chặt chẽ của cả bên tư vấn và đơn vị triển khai trong suốt quá trình từ lúc đánh giá thực trạng của doanh nghiệp để xác định vấn đề cần giải quyết, lựa chọn công cụ và triển khai áp dụng.
Vì vậy một hợp đồng dịch vụ tư vấn với các điều khoản rõ ràng xác định rõ phần công việc của mỗi bên, với các mục tiêu cải tiến rõ ràng và đồng thuận là cơ sở để phân định trách nhiệm của Đơn vị tư vấn và Doanh nghiệp.
Hiện nhiều trường đại học khối kinh tế, kỹ thuật đã có môn học về quản lý chất lượng và áp dụng một số công cụ quản lý nhưng việc đề cập tới các vấn đề về năng suất còn khá hạn chế.
Áp dụng hệ thống 5S phù hợp với công ty của bạn, thời gian để áp dụng tùy thuộc vào từng quy mô của doanh nghiệp, thường là 6 tháng đến 1 năm và không nhiều tốn phí, đặt biệt là chi phí đầu tư. Tuy nhiên, việc duy trì hệ thống là một vấn đề cần quan tâm. Con người thường làm theo thói quen, việc thay đổi thói quen cần có thời gian cũng như có thưởng- phạt nghiêm minh, đồng thời nếu hiệu quả của việc áp dụng thể hiện rõ, sẽ khuyến khích các nhân viên đảm bảo quá trình duy trì.
Với các công cụ khác, bạn có thể tích hợp các công cụ như Lean, TPM... Đối với Lean, là phương pháp sản xuất tinh gọn liên tục cải tiến quy trình kinh doanh, cho nên, việc áp dụng Lean tích hợp với 5S là hoàn toàn phù hợp. Với TPM, nhằm tối đa hóa hiệu suất thiết bị, nâng cao năng suất với một hệ thống bảo trì được thực hiện trong suốt một vòng đời thiết bị, đồng thời nâng cao ý thức và sự hài lòng với công việc của người lao động.
Nếu doanh nghiệp của bạn sử dụng nhiều thiết bị thì nên tích hợp hệ thống này. Ý kiến cá nhân của tôi, với hệ thống quản lý KPI để đạt được hiệu quả cần có một hạ tầng thu thập thông tin đầy đủ để giám sát quá trình thực hiện và đánh giá mục tiêu của các bộ phận, cá nhân. Việc lựa chọn công cụ nào cho phù hợp bạn có thể liên hệ với các tổ chức tư vấn để có hiệu quả tốt nhất cho doanh nghiệp
Dự án nâng cao năng suất chất lượng, Bộ Công Thương bắt đầu năm 2012 đến nay, chúng tôi đã có xây dựng một số mô hình. Để đánh giá hiệu quả, cần phải có đánh giá toàn diện, việc này đòi hỏi có thời gian và có những nội dung thuộc về bí mật kinh doanh của doanh nghiệp. Tuy nhiên chúng tôi sẽ cung cấp thông tin, bạn hãy liên lạc với Ban điều hành dự án Vụ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công Thương, chúng tôi sẽ trao đổi chi tiết vấn đề bạn quan tâm và hỗ trợ bạn tham quan và trao đổi học tập kinh nghiệm một số mô hình thành công.
Kinh phí áp dụng một công cụ năng suất chất lượng trong doanh nghiệp trước hết phụ thuộc vào mức độ phức tạp cuả công cụ đó. Trong câu hỏi của bạn, mức độ phức tạp tăng dần của công cụ có thể xếp theo thứ tự từ 5S, ISO (ISO 9001, ISO 14001, ISO 22000, ISO 50001...) đến Lean Six Sigma. Ngoài ra các yếu tố khác như lĩnh vực hoạt động, quy mô của doanh nghiệp, phạm vi áp dụng các công cụ, mục tiêu triển khai...
cũng sẽ tác động đến mức kinh phí mà doanh nghiệp phải bỏ ra. Mặt khác, kinh phí triển khai cần được hiểu bao gồm phần kinh phí dành cho các hoạt đông đào tạo hướng dẫn tư vấn và phần kinh phí dành cho các hoạt động triển khai, cải tiến trong nội bộ doanh nghiệp.
Trong một số trường hợp, quá trình áp dụng các công cụ năng suất chất lượng có thể dẫn đến nhu cầu cần phải cải tiến hoặc thay đổi công nghệ sản xuất và khi đó chi phí có thể tăng cao. Trong khuôn khổ các nhiệm vụ cấp nhà nước thuộc Dự án nâng cao năng suất chất lượng của Chương trình 712, mức kinh phí dành cho các hoạt động đào tạo hướng dẫn tư vấn ở các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ áp dụng 5S vào khoảng 30 triệu, áp dụng ISO 9001 vào khoảng 45 triệu.
Theo đánh giá từ Ban Công nghệ và Đào tạo, trực thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội, có ba lý do như sau. Thứ nhất là chủ doanh nghiệp cũng như người lao động chưa hiểu tác dụng to lớn của việc áp dụng các công cụ cải tiến năng suất và chất lượng trong quá trình sản xuất, kinh doanh, hoạt động. Thứ hai là do kinh phí hạn hẹp của doanh nghiệp nhỏ và vừa và thứ ba là một bộ phận người lao động không thích áp dụng các công cụ này do những lý do riêng.
Biện pháp khắc phục là phải tuyên truyền cho người lao động và doanh nhân hiểu được giá trị và lợi ích của việc áp dụng công cụ cải tiến năng suất và chất lượng.
Theo tôi, ISO 9000 là bộ tiêu chuẩn quốc tế về hệ thống quản lý chất lượng, áp dụng cho mọi loại hình tổ chức/doanh nghiệp nhằm đảm bảo khả năng cung cấp sản phẩm đáp ứng yêu cầu khách hàng một cách ổn định và thường xuyên nâng cao sự thoả mãn của khách hàng. Bộ tiêu chuẩn ISO 9000 gồm các tiêu chuẩn cơ bản là:
ISO 9000:2005 Hệ thống quản lý chất lượng - Cơ sở và từ vựng
ISO 9001:2008 Hệ thống quản lý chất lượng - Các yêu cầu
ISO 9004:2009 Quản lý tổ chức để thành công bền vững
ISO 19011:2011 Hướng dẫn đánh giá các hệ thống quản lý
ISO 9001:2008 là tiêu chuẩn quy định các yêu cầu đối với việc xây dựng và chứng nhận một hệ thống quản lý chất lượng tại các tổ chức/doanh nghiệp. Tiêu chuẩn này quy định các nguyên tắc cơ bản để quản lý các hoạt động trong tổ chức, doanh nghiệp về vấn đề chất lượng thông qua 5 yêu cầu sau:
Hệ thống quản lý chất lượng.
Trách nhiệm của lãnh đạo.
Quản lý nguồn lực.
Tạo sản phẩm.
Đo lường, phân tích và cải tiến.
Còn quá trình triển khai ISO 9001:2008 đóng vai trò rất quan trọng để đạt được những lợi ích đầy đủ của HTQLCL. Để thực hiện thành công HTQLCL, tổ chức cần triển khai theo trình tự các bước cơ bản sau đây:
Các bước này được cụ thể hóa qua 5 giai đoạn triển khai như sau:
Cam kết và quyết tâm của lãnh đạo cao nhất của doanh nghiệp.
Đào tạo để mọi người nhận thức rõ về bản chất, vai trò và lợi ích của việc áp dụng ISO 9001:2008.
Xác định và chuẩn hóa/thiết lập mới các quy trình, công việc theo nguyên tắc và yêu cầu của ISO 9001:2008.
Xây dựng hệ thống văn bản để đảm bảo việc thực hiện và duy trì các quy trình đã được chuẩn hóa hoặc thiết lập mới.
Hướng dẫn thực hiện và theo dõi, cải tiến các quy trình, văn bản.
Tổ chức đánh giá, cấp giấy chứng nhận khi có nhu cầu.
Bạn có thể áp dụng hệ thống quản lý 6 Sigma, đây là một hệ thống linh hoạt và toàn diện để thực hiện, duy trì và tối đa hóa sự thành công trong kinh doanh.
Theo bạn, hiện nay sản phẩm của bạn đã được thị trường nước ngoài chấp nhận nhưng đối với thị trường trong nước, thị hiếu của người tiêu dùng cũng như điều kiện thời tiết, khí hậu của Việt Nam là nóng, ẩm, cho nên sản phẩm nội địa phải đáp ứng được các yêu cầu phù hợp với thị hiếu và điều kiện môi trường ở Việt Nam.
Nếu muốn bán được sản phẩm cho thị trường nội địa, bạn cần phải điều tra được nhu cầu, thị hiếu của khách hàng. đánh giá chính xác vào nhu cầu của khách bạn sẽ giải được bài toán hiện nay. còn đối với các sản phẩm hiện bạn đang sản xuất, mặc dù bạn vẫn đang bán hàng tốt, tuy nhiên nếu áp dụng các biện pháp quản lý về năng suất chất lượng bạn sẽ thấy rõ hiệu quả nó mang lại.
Với hệ thống Six Sigma là hệ thống được tiến hành bởi sự hiểu biết kĩ lưỡng về nhu cầu của khách hàng, sử dụng các cơ sở lập luận, số liệu, các phân tích thống kê và chú trọng vào quản lý, cải tiến thiết kế lại các quá trình kinh doanh. Theo quan điểm của tôi, doanh nghiệp của bạn có thể áp dụng hệ thống quản lý này
Theo đánh giá từ Ban Công nghệ và Đào tạo, trực thuộc Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội, các doanh nghiệp nhỏ và vừa khi áp dụng các công cụ cải tiến năng suất và chất lượng thì công việc kinh doanh sẽ trở nên thuận lợi và sản phẩm của họ có thể cạnh tranh với nước ngoài. Bản thân doanh nhân cũng như người lao động làm việc trong môi trường này cũng cảm thấy thoải mái và tin tưởng.
Các doanh nghiệp nước ngoài khi vào Việt Nam họ thường áp dụng các công cụ cải tiến năng suất và chất lượng và họ đạt được những kết quả mong muốn tại Việt Nam.
Theo đánh giá từ Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội, có nhiều nguyên nhân nhưng một trong những nguyên nhân chủ yếu là do các doanh nghiệp nhỏ và vừa không áp dụng các công cụ cải tiến năng suất lao động.
Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9000 sẽ giúp các doanh nghiệp thiết lập được các quy trình chuẩn để kiểm soát các hoạt động, đồng thời phân định rõ việc, rõ người trong quản lý, điều hành công việc.
Kaizen là một công cụ trong quản lý được áp dụng nhắm thúc đẩy hoạt động cải tiến liên tục với sự tham gia của mọi người nhằm cải thiện không ngừng môi trường làm việc, cuộc sống mỗi cá nhân, mỗi gia đình. Khi áp dụng ở nơi làm việc, Kaizen nghĩa là cải tiến liên tục và nó đòi hỏi sự cam kết và nỗ lực liên tục của mọi người, các cán bộ quản lý cũng như công nhân, nhân viên. Kaizen là những cải tiến nhỏ được thực hiện từng bước trong một thời gian dài.
Cho nên việc phổ biến ISO 9000 và Kaizen giúp cho doanh nghiệp hiểu rõ ISO 9000 là gì? Kaizen là gì? Và hiểu rõ được lợi ích khi doanh nghiệp xây dựng và áp dụng HTQLCL và các công cụ quản lý. Khi doanh nghiệp áp dụng thành công ISO 9000 và Kaizen thì sẽ nâng cao được chất lượng sản phẩm, giảm được chi phí, thời gian sản xuất, thời gian giao hàng và tính linh hoạt trong sản xuất cao hơn.
VD: Một trong các nguyên tắc khi xây dựng HTQLCL ISO là hoạch định và quản lý theo quá trình, mỗi quá trình đều được kiểm soát do vậy sẽ hạn chế các rủi do phát sinh ngay từ ban đầu tức là làm đúng ngay từ ban đầu, sẽ giảm được các chi phí (hạn chế được các sản phẩm khuyết tật ở ngoài thị trường), giảm thời gian sản xuất và giao hàng cũng như uy tín của doanh nghiệp được nâng cao khi cung cấp sản phẩm ra ngoài thị trường.
Xây dựng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9000 sẽ giúp các doanh nghiệp thiết lập được các quy trình chuẩn để kiểm soát các hoạt động, đồng thời phân định rõ việc, rõ người trong quản lý, điều hành công việc.
Kaizen là một công cụ trong quản lý được áp dụng nhắm thúc đẩy hoạt động cải tiến liên tục với sự tham gia của mọi người nhằm cải thiện không ngừng môi trường làm việc, cuộc sống mỗi cá nhân, mỗi gia đình. Khi áp dụng ở nơi làm việc, Kaizen nghĩa là cải tiến liên tục và nó đòi hỏi sự cam kết và nỗ lực liên tục của mọi người, các cán bộ quản lý cũng như công nhân, nhân viên. Kaizen là những cải tiến nhỏ được thực hiện từng bước trong một thời gian dài.
Cho nên việc phổ biến ISO 9000 và Kaizen giúp cho doanh nghiệp hiểu rõ ISO 9000 là gì? Kaizen là gì? Và hiểu rõ được lợi ích khi doanh nghiệp xây dựng và áp dụng HTQLCL và các công cụ quản lý. Khi doanh nghiệp áp dụng thành công ISO 9000 và Kaizen thì sẽ nâng cao được chất lượng sản phẩm, giảm được chi phí, thời gian sản xuất, thời gian giao hàng và tính linh hoạt trong sản xuất cao hơn.
VD: Một trong các nguyên tắc khi xây dựng HTQLCL ISO là hoạch định và quản lý theo quá trình, mỗi quá trình đều được kiểm soát do vậy sẽ hạn chế các rủi do phát sinh ngay từ ban đầu tức là làm đúng ngay từ ban đầu, sẽ giảm được các chi phí (hạn chế được các sản phẩm khuyết tật ở ngoài thị trường), giảm thời gian sản xuất và giao hàng cũng như uy tín của doanh nghiệp được nâng cao khi cung cấp sản phẩm ra ngoài thị trường.
Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 604/QĐ-TTg ngày 25 tháng 5 năm 2012 dự án Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa công nghiệp thuộc Chương trình 712, Bộ Công Thương đã thành lập Ban chỉ đạo điều hành dự án, Trưởng ban là một đồng chí Thứ trưởng, Thành viên có các đồng chí là Lãnh đạo của các Tập đoàn, Tổng công ty, doanh nghiệp thuộc Bộ để triển khai các nội dung của dự án. Các Tập đoàn, Tổng Công ty, các Hiệp hội ngành hàng đã tổ chức các Hội thảo khởi động dự án, tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức; xây dựng, triển khai các dự án năng suất, chất lượng. Trong các nội dung của dự án, việc xây dựng mô hình thực hiện hệ thống quản lý nhằm nâng cao năng suất chất lượng. chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi đánh giá và giới thiệu các mô hình này để các đơn vị khác có thể học hỏi.
Ngoài ra, việc áp dụng hệ thống nâng cao năng suất chất lượng là nhu cầu tự thân để tồn tại và phát triển. Nó mang lại hiệu quả cao, do vậy các đơn vị đều tích cực trong việc tham gia.
Việc lựa chọn một hệ thống quản lý hay công cụ NSCL thích hợp cũng giống như việc bạn phải quyết định sẽ ăn món ăn nào khi đứng trước một mâm cỗ thịnh soạn, với rất nhiều món ngon. Bạn cần phải hiểu được nhu cầu của cơ thể mình và có hiểu biết cơ bản về một số món ăn.
Sau nữa bạn phải luôn nhớ rằng bạn không thể ăn một lúc tất cả các món. Sẽ rất tuyệt nếu có một người đầu bếp đứng cạnh và tư vấn cho bạn về từng vấn đề này hoặc có cơ hội trao đổi, ngắm nghía… và trải nghiệm cùng với những thực khách khác.
Trong phạm vi của dự án, từ năm 2013 Bộ Công Thương đã lựa chọn và hỗ trợ xây dựng một số mô hình điểm áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến, công cụ cải tiến, các phương pháp và mô hình tiên tiến. Hiện nay chúng tôi lựa chọn một số doanh nghiệp để xây dựng mô hình ở từng ngành khác nhau.
Đến thời điểm này, số lượng doanh nghiệp áp dụng các hệ thống quản lí năng suất chất lượng không chỉ riêng theo dự án mà còn do nhu cầu tự thân để phát triển của doanh nghiệp.
Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, việc nâng cao khả năng cạnh tranh là khả năng sống còn của các doanh nghiệp. Tuy nhiên trong phạm vi toàn quốc việc áp dụng thành công các công cụ và hệ thống quản lý chất lượng hiệu quả rất nhiều, chúng tôi đang có các khảo sát, danh sách cụ thể xin hẹn bạn cung cấp trong thời gian gần nhất.
Theo tôi, ISO là tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế, biên soạn và ban hành ra các tiêu chuẩn Quốc tế, khi doanh nghiệp áp dụng tiêu chuẩn Quốc tế thì sẽ được thừa nhận ở hầu hết các nước trên toàn thế giới. Do vậy, các doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế vào trong các hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị mình sẽ là một cơ hội tốt giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh và mở cánh cửa hội nhập.
Theo tôi, nguyên nhân trước tiên nằm ở nhận thức của Doanh nghiệp. Nhiều Doanh nghiệp ở VN thường quan tâm tới các hoạt động áp dụng tiêu chuẩn quản lý có gắn với việc được cấp Giấy chứng nhận như một mục tiêu có tính hướng ngoại, trong khi chưa hiểu rõ hay thiếu chú trọng đến khía cạnh cải tiến hiệu quả hoạt động nội bộ khi áp dụng các công cụ NSCL.
Mặt khác hoạt động NSCL gằn liền với hoạt động của doanh nghiệp và đòi hỏi được đầu tư các nguồn lực thích hợp. Tác động của khủng hoảng kinh tế nói chung trong thời gian vừa qua cũng là một nguyên nhân cơ bản làm chậm đi quá trình đưa công cụ NSCL vào doanh nghiệp.
Ngoài ra, ở VN hiện nay, việc nghiên cứu các mô hình và công cụ NSCL, hình thành đội ngũ chuyên gia trong lĩnh vực này cũng đang là những bước chuân bị đầu tiên rất quan trọng nhằm đảm bảo khả năng triển khai rộng rãi các mô hình, công cụ NSCL vào Doanh nghiệp trong thời gian tới.
Hiện nay, Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội là cầu nối quan trọng giữa các doanh nghiệp trong Hiệp hội với các cơ quan chức năng. Đồng thời cũng là tiếng nói đại diện cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Hà Nội nói chung.
Hiệp hội thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo đào tạo về công nghệ để cải tiến năng suất chất lượng của các doanh nghiệp thuộc Hiệp hội. Công việc cụ thể là Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Hà Nội phối hợp cùng với UBND thành phố Hà Nội lắng nghe ý kiến của doanh nghiệp và trực tiếp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp một các hiệu quả.
Theo tôi, để doanh nghiệp xây dựng, áp dụng và duy trì hiệu quả HTQLCL theo tiêu chuẩn ISO 9001:2008 cần phải tuân thủ một số các bước như sau:
Cần có sự cam kết và quyết tâm của lãnh đạo cao nhất của doanh nghiệp khi triển khai áp dụng hệ thống.
Đào tạo để tất cả mọi người trong doanh nghiệp nhận thức rõ về bản chất, vai trò và lợi ích của việc áp dụng ISO 9001:2008.
Phải xác định và chuẩn hóa/thiết lập mới các quy trình, công việc theo nguyên tắc và yêu cầu của ISO 9001:2008.
Xây dựng hệ thống văn bản để đảm bảo việc thực hiện và duy trì các quy trình đã được chuẩn hóa hoặc thiết lập mới.
Hướng dẫn thực hiện và theo dõi, cải tiến các quy trình, văn bản của doanh nghiệp.
Doanh nghiệp cần hình thành thói quen tuân thủ theo HTQLCL.
Thường xuyên đánh giá giám sát việc triển khai áp dụng hệ thống.
Thực hiện cải tiến liên tục trong quá trình áp dụng hệ thống.
Hiệu quả áp dụng công cụ năng suất chất lượng có thể được đánh giá thông qua việc đo lường và so sánh các chỉ số phản ảnh chất lượng sản phẩm dịch vụ, hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp vào thời điểm trước và sau khi áp dụng công cụ.
Để việc đánh giá này có tính hệ thống và toàn diện, doanh nghiệp cần quan tâm xây dựng được cho mình một hệ thống chỉ tiêu đo lường năng suất phù hợp với lĩnh vực, đặc điểm tình hình và mục tiêu phát triển của doanh nghiệp.
Theo cá nhân tôi, Thứ nhất năng suất lao động ở Việt Nam thấp là do hệ thống đào tạo chưa sát với thực tế doanh nghiệp.
Thứ hai là do nhân công Việt Nam thường không tuân thủ kỷ luật lao động. Mặt khác, các doanh nghiệp VN rất tùy tiện tuyển nhân viên không theo một quy trình đánh giá nhân lực chung dẫn đến năng suất lao động rất thấp.
Các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam chưa có hệ thống quản lý chất lượng hoặc hệ thống quản lý kém hiệu quả.
Theo đánh giá từ phía Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa nhỏ thành phố Hà Nội chính vì ý thức lao động Việt Nam thấp nên không có sự phối hợp đồng bộ trong công việc dẫn đến năng suất thấp. Để giải quyết vấn đề này, người lao động cần phải ý thức hơn trong kỷ luật lao động và tự trau dồi kiến thức cho bản thân về trình độ chuyên môn.
Chất lượng sản phẩm, hàng hóa được sản xuất theo các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật tuy nhiên việc duy trì bảo đảm chất lượng và kiểm soát sản phẩm bị lỗi, hỏng. Trong quá trình sản xuất, việc kiểm tra chất lượng thường được kiểm soát trong cả quá trình. Đến công đoạn cuối lại được kiểm tra, tuy nhiên, vẫn có một tỷ lệ nhỏ sản phẩm không đạt yêu cầu. Với các đơn vị sản xuất nếu khâu kiểm soát chất lượng kém, vẫn có thể có những sản phẩm bị lỗi hỏng ra đến thị trường, tuy nhiên tính trên tỉ lệ sản phẩm nếu sản phẩm kém và lỗi hỏng cao, uy tín doanh nghiệp sẽ đi xuống và ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh và thương hiệu của doanh nghiệp.
Đối với đơn vị sản xuất để giảm sản phẩm lỗi hỏng có thể áp dụng nhiều công cụ để giám sát khâu này như công cụ phân tích tác động và hình thức sai lỗi (FMFA), Mô hình quản lý toàn diện (TPM) …
Theo tôi, khi áp dụng tốt các công cụ cải tiến nâng cao năng suất chất lượng, doanh nghiệp có thể tính được hiệu quả thông qua một số các chỉ số sau:
Chỉ số sản phẩm lỗi và các phế phẩm giảm.
Chất lượng sản phẩm tăng.
Chi phí sản xuất thấp.
Năng suất lao động tăng.
Lợi nhuận tăng.
Đời sống CBCNV được nâng cao cả về thu nhập và môi trường làm việc.
Môi trường làm việc chuyên nghiệp, hiệu quả.
Sự thỏa mãn của khách hàng ngày càng cao hơn.
…
Trước tiên, các doanh nghiệp tiêu biểu ở các quy mô khác nhau trong một số lĩnh vực ngành nghề sẽ được lựa chọn để triển khai thí điểm áp dụng một hoặc nhiều công cụ nắng suất chất lượng phù hợp.
Để được lựa chọn, doanh nghiệp phải cam kết có các hoạt động đối ứng, phối hợp và duy trì các hoạt động cải tiến nội bộ theo nội dung của từng chương trình triển khai.
Hiệu quả áp dụng các công cụ năng suất chất lượng tại các mô hình thí điểm sẽ được đánh giá thông qua việc đo lường và so sánh giữa các chỉ số phản ánh chất lượng, hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp trước và sau khi áp dụng công cụ.
Theo tôi, thứ nhất chúng ta cần phải truyền thông cho người lao động hiểu rằng khi gia nhập ASEAN thì người lao động có nguy cơ mất việc làm, thua ngay chính trên sân nhà. Thứ hai là tự bản thân người lao động phải có ý thức tự trau dồi trình độ kiến thức, kỹ năng để cạnh tranh với lao động các nước khác. Thứ ba, các doanh nghiệp, các cơ quan, tổ chức, chính phủ cần có sự hỗ trợ, hậu thuẫn đào tạo, tập huấn nâng cao kỹ năng làm việc cho lao động chất lượng cao Việt Nam .
Việc hỗ trợ doanh nghiệp áp dụng 5S do Viện Năng suất Việt Nam và một số đơn vị trong Tổng cục như Smedec 1, Smedec 2... thực hiện theo các nhiệm vụ cấp Nhà nước trong khuôn khổ Dự án “Thúc đẩy hoạt động NSCL” thuộc chương trình Nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, hàng hóa của Doanh nghiệp Việt Nam đến năm 2020 theo Quyết định 712 của Thủ tướng Chính phủ.
Các Đơn vị đủ điều kiện tham gia sẽ được đào tạo, hướng dẫn miễn phí áp dụng 5S bởi các chuyên gia đến từ các đơn vị này. Tuy nhiên, Doanh nghiệp cần cam kết phối hợp và thúc đẩy các hoạt động cải tiến nội bộ theo đề xuất của chương trình.
Điều Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Doãn Mậu Diệp phân tích: “Hiện người Việt Nam làm việc trong các doanh nghiệp tại Hàn Quốc thì năng suất lao động không thua gì năng suất lao động của Hàn Quốc” là hoàn toàn đúng. Môi trường công việc chuyên nghiệp sẽ tạo cho người lao động tăng năng suất cũng như tập trung hơn vào công việc.
Việc nâng cao năng suất lao động của các doanh nghiệp là mong muốn của bất kỳ doanh nhân nào. Theo tôi, việc phân tích để áp dụng các công cụ nâng cao năng suất lao động phải tùy thuộc vào quy mô của doanh nghiệp cũng như nhận thức, định hướng của doanh nghiệp đó. Các doanh nghiệp nhỏ và vừa muốn trở nên lớn mạnh và bền vững cần phải áp dụng các quy trình quản lý chất lượng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế.
Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 604/QĐ-TTg ngày 25 tháng 5 năm 2012 dự án Nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa công nghiệp thuộc Chương trình 712, Bộ Công Thương đã thành lập Ban chỉ đạo điều hành dự án, Trưởng ban là một đồng chí Thứ trưởng, thành viên có các đồng chí là Lãnh đạo của các Tập đoàn, Tổng công ty, doanh nghiệp thuộc Bộ để triển khai các nội dung của dự án. Các Tập đoàn, Tổng Công ty, các Hiệp hội ngành hàng đã tổ chức các Hội thảo khởi động dự án, tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức; xây dựng, triển khai các dự án năng suất, chất lượng.
Trong các nội dung của dự án, việc xây dựng mô hình thực hiện hệ thống quản lý nhằm nâng cao năng suất chất lượng. Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi đánh giá và giới thiệu các mô hình này để các đơn vị khác có thể học hỏi.
Theo tôi, một trong những nguyên tắc khi xây dựng và áp dụng các Hệ thống quản lý là việc hoạch định phân tích các quá trình, sử dụng các nguồn lực một cách hợp lý khoa học, từ đó kiểm soát các quá trình ngay từ ban đầu tức là làm đúng ngay từ ban đầu sẽ hạn chế lỗi xảy ra đối với sản phẩm, và tập trung vào phòng ngừa và cải tiến hệ thống.
Khi doanh nghiệp xây dựng và áp dụng Hệ thống quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế sẽ giúp CBNV thực hiện công việc đúng ngay từ đầu và thường xuyên cải tiến công việc thông qua các hoạt động theo dõi và giám sát.
Một hệ thống quản lý tốt không những giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động và sự thỏa mãn của khách hàng và còn giúp đào tạo cho nhân viên mới tiếp cận công việc nhanh chóng hơn, giảm thiểu chi phí, tăng năng suất lao động, lợi nhuận tăng.
Khi xây dựng và áp dụng ISO 9000 sẽ giúp các doanh nghiệp thiết lập được các quy trình chuẩn để kiểm soát các hoạt động, đồng thời phân định rõ việc, rõ người trong quản lý, điều hành công việc, còn Kaizen là một công cụ nhằm thúc đẩy sự cải tiến liên tục với sự tham gia của tất cả mọi người trong doanh nghiệp và cải tiến từ cái nhỏ nhất trong doanh nghiệp và được thực hiện liên tục trong một thời gian dài cho nên nó giúp doanh nghiệp nâng cao đáng kể năng lực cạnh tranh thông qua cải tiến chất lượng sản phẩm và sự hài lòng của khách hàng.
Những lợi ích khi áp dụng các phương pháp này vào doanh nghiệp là:
Giảm các chi phí quản lý, chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận
Tăng sản lượng sản phẩm, hàng hóa
Tạo ra môi trường làm việc chuyên nghiệp
Nâng cao năng suất lao động
Rút ngắn thời gian sản xuất và giao hàng
Khách hàng ngày càng thỏa mãn với sản phẩm
Uy tín của doanh nghiệp được nâng cao
…
Khi Việt Nam tham gia vào cộng đồng kinh tế ASEAN, những sản phẩm chất lượng cao và có giá thành rẻ của các nước trong khối ASEAN sẽ được người tiêu dùng lựa chọn, sự cạnh tranh sẽ trở nên gay gắt hơn nhưng đồn thời cũng mở ra những cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam vươn ra tầm khu vực.
Vì vậy, các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam muốn tồn tại được và phát triển bắt buộc phải tăng năng suất lao động và chất lượng sản phẩm.
Vì vậy, theo ý kiến của tôi, việc sử dụng các công cụ để cải tiến năng suất lao động là vấn đề sống còn đối với mỗi doanh nghiệp Việt Nam.
Trước hết cần lựa chọn được công cụ NSCL phù hợp với đặc điểm, tình hình và nhu cầu của doanh nghiệp. Ngoài ra cần xác định rằng ngay cả khi bạn sử dụng dịch vụ tư vấn của một đơn vị chuyên môn thì việc hiểu biết, nắm bắt, triển khai và duy trì thực hiện các công cụ là phần công việc rất quan trọng của chính doanh nghiệp.
Việc tham dự các khóa đào tạo và học hỏi kinh nghiệm áp dụng từ các mô hình thành công cũng là một cách thức tốt để triển khai. Nếu cần dùng tư vấn thì phải chọn doanh nghiệp có năng lực phù hợp.
Theo đánh giá từ phía Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa thành phố Hà Nội , chính vì ý thức lao động Việt Nam thấp nên không có sự phối hợp đồng bộ trong công việc dẫn đến năng suất thấp dù cường độ công việc rất cao. Để giải quyết vấn đề này, người lao động cần phải ý thức hơn trong kỷ luật lao động và tự trau dồi kiến thức cho bản thân về trình độ chuyên môn.
Người lao động nên tham gia vào các tổ chức công đoàn và đoàn thể để bảo vệ quyền lợi của mình.
Quy chuẩn kỹ thuật là quy định về mức giới hạn của đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quản lý mà sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, quá trình, môi trường và các đối tượng khác trong hoạt động kinh tế - xã hội phải tuân thủ để bảo đảm an toàn, vệ sinh, sức khoẻ con người; bảo vệ động vật, thực vật, môi trường; bảo vệ lợi ích và an ninh quốc gia, quyền lợi của người tiêu dùng và các yêu cầu thiết yếu khác.
Sữa là sản phẩm có khả năng năng gây mất an toàn cho con người, vì vậy sữa và các sản phẩm từ sữa được quản lý bằng quy chuẩn kỹ thuật; không yêu cầu tất cả các sản phẩm, hàng hóa phải quản lý bằng quy chuẩn kỹ thuật.
Theo quy định tại Luật chất lượng sản phẩm và hàng hóa, tất cả các sản phẩm đều phải được công bố tiêu chuẩn áp dụng. Tiêu chuẩn phải được công bố để người tiêu dùng biết, nếu bạn là người mua hàng, bạn có quyền yêu vầu để biết thông tin về mức sản phẩm mà bạn chọn mua. Hiện nay, đói với thực phẩm, các sản phẩm được điều chỉnh bởi các quy định trong luật An toàn, một só sản phẩm có quy chuẩn được điều chỉnh bởi những thông tư khác.
Tiêu chuẩn hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001 được thiết kế để có thể áp dụng được trong bất cứ loại hình tổ chức nào, không phụ thuộc vào quy mô hay lĩnh vực ngành nghề.
Áp dụng ISO 9001 giúp cho Doanh nghiệp có một cơ sở nền tảng cơ bản để triển khai các hoạt động quản lý chất lượng, đảm bảo duy trì ổn định chất lượng sản phẩm, dịch vụ đã cam kết với khách hàng và không ngừng triển khai các hoạt động cải tiến. Hệ thống quản lý chất lượng theo ISO 9001 cũng là cơ sở để Doanh nghiệp triển khai và phát triển các hệ thống quản lý khác theo các mục tiêu đặc thù.
Trong thực tế tại Việt Nam cũng như trên thế giới đã có nhiều ví dụ về việc áp dụng ISO 9001 thành công tại các Công ty lớn có quy mô đa quốc gia cũng như tại các Doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ.
Tôi cho rằng, thứ nhất năng suất lao động ở Việt Nam thấp là do hệ thống đào tạo chưa sát với thực tế doanh nghiệp. Thứ hai là do nhân công Việt Nam thường không tuân thủ kỷ luật lao động. Do đó nhân công Việt Nam trở nên rẻ so với trình độ chung.
Theo tôi, các doanh nghiệp nước ngoài sử dụng nhân công lao động giá rẻ vào những quy trình khắt khe của họ đồng thời họ vẫn đào tạo nhân công giá rẻ để đáp ứng được yêu cầu công việc.
Theo kinh nghiệm từ phía các doanh nghiệp vừa và nhỏ, các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam chưa làm được như vậy bởi vì họ chưa chú trọng xây dựng quy trình và đào tạo nhân công bài bản như nước ngoài. Mặt khác, các doanh nghiệp VN rất tùy tiện tuyển nhân viên không theo một quy trình đánh giá nhân lực chung.
Để Việt Nam gia nhập TPP, các DN Việt Nam bắt buộc phải có hệ thống quản lý chất lượng, có thể có chứng nhận hay chưa có thì mới có đủ năng lực cạnh tranh mang tính toàn cầu.
Việc gia nhập TPP là thách thức lớn cho mỗi doanh nghiệp VN nhưng là cơ hội để các doanh nghiệp tự nâng cao trình độ quản lý, tìm ra những biện pháp mới nâng cao năng xuất lao động và chất lượng sản phẩm.
Khi doanh nghiệp xây dựng và áp dụng HTQLCL theo TCVN ISO 9001:2008 thì sẽ quản lý và kiểm soát được các quá trình sản xuất và cung ứng dịch vụ của doanh nghiệp một cách tốt hơn cho nên tạo nên chất lượng sản phẩm và dịch vụ được tốt hơn, vì thế một số chủ đầu tư khi đấu thầu có đặt ra yêu cầu phải có chứng chỉ TCVN ISO 9001:2008.
Nhưng “chứng chỉ” lại được cấp bởi các Tổ chức chứng nhận nên các cơ quan quản lý cần phải kiểm soát chặt chẽ các Tổ chức chứng nhận khi cấp chứng chỉ nhằm đảm bảo các doanh nghiệp được cấp chứng chỉ phải tuân thủ đúng các yêu cầu của tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2008.
Tuyên truyền các lợi ích khi xây dựng, áp dụng HTQLCL ISO 9001 mang lại cho các doanh nghiệp; Lãnh đạo doanh nghiệp nhận thức rõ vai trò của HTQLCL ISO 9001 và quan tâm chỉ đạo, tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng, duy trì và cải tiến liên tục.
Thường xuyên đào tạo, tập huấn nâng cao nhận thức về ISO 9001 đối với người lao động trong doanh nghiệp
Các tổ chức đánh giá cấp giấy chứng nhận kiểm tra đánh giá giám sát định kỳ một cách chặt chẽ theo tiêu chuẩn đặt ra.