Hà Nội dự kiến thống nhất khung tiêu chuẩn cho 14 tuyến đường sắt đô thị

Mới đây, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải thành phố Hà Nội ông Nguyễn Phi Thường đã thay mặt UBND TP Hà Nội trình Hội đồng nhân dân Đề án tổng thể xây dựng hệ thống đường sắt đô thị Thủ đô. Theo đề án trên, thành phố Hà Nội đề xuất "một kế hoạch, 3 phân kỳ" đầu tư 13 tuyến đường sắt đô thị (metro) trên địa bàn.

Theo đó, từ nay đến năm 2030, thành phố đặt mục tiêu hoàn thành 96,8km metro, gồm các tuyến: số 2 (các đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, Trần Hưng Đạo - Thượng Đình, Nội Bài - Nam Thăng Long), tuyến số 3 Nhổn - ga Hà Nội - Yên Sở. Tổng nhu cầu vốn dự kiến trong giai đoạn này là 14,602 tỷ USD.

Tại phân kỳ 2, giai đoạn 2031-2035, Hà Nội lên kế hoạch hoàn thành 301km metro gồm các đoạn, tuyến: Ngọc Hồi - Yên Viên, Gia Lâm - Dương Xá, tuyến số 2 kéo dài đi Sóc Sơn, tuyến số 2A kéo dài đi Xuân Mai, tuyến số 3 kéo dài đi Sơn Tây, tuyến số 4 Mê Linh - Sài Đồng - Liên Hà, Nội Bài - Ngọc Hồi, Mê Linh - Hà Đông, Sơn Đồng - Mao Dịch - Vành đai 3 - Lĩnh Nam - Dương Xá, Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai.

Tổng nhu cầu vốn dự kiến cho giai đoạn trên là 22,572 tỷ USD. Với lộ trình này, Hà Nội kỳ vọng sau năm 2030, đường sắt đô thị đảm nhận 35-40% lượng hành khách công cộng, có thể vận chuyển được 9,7-11,8 triệu chuyến đi/ngày đêm.

Phân kỳ 3 là giai đoạn 2036-2045, thành phố dự kiến hoàn thành đầu tư xây dựng 200,7km metro với tổng nhu cầu vốn 18,252 tỷ USD.

Để triển khai, UBND thành phố Hà Nội đưa ra nguyên tắc xây dựng cơ cấu nguồn vốn theo từng giai đoạn và cho từng tuyến. Theo đó, các tuyến đang triển khai đầu tư theo Vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA - Official Development Assistance) thì các đoạn tuyến còn lại sẽ tiếp tục đầu tư theo vốn vay ODA, các tuyến còn lại sẽ tập trung ưu tiên đầu tư bằng vốn ngân sách Nhà nước.

Đáng lưu ý, nhằm đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trên toàn hệ thống đường sắt đô thị, Hà Nội đề xuất lựa chọn bộ tiêu chuẩn kỹ thuật dùng chung và các thông số kỹ thuật chính để cho phép khả năng liên vận giữa các tuyến đường sắt với nhau, đồng thời tối ưu hóa chi phí đầu tư, năng lực bảo trì, sửa chữa và vận hành.

Theo đó, Hà Nội đề xuất xây dựng khung tiêu chuẩn kỹ thuật chung cho toàn bộ mạng lưới, nhằm tránh việc mỗi tuyến metro được thiết kế với tiêu chuẩn riêng biệt; thiết lập các thông số thiết kế dùng chung gồm: khổ đường, độ rộng đầu máy toa xe, chiều dài ke ga...

Khung tiêu chuẩn này chỉ là công cụ hỗ trợ để xác định các quy tắc cho việc thiết kế và thi công, không mang tính áp đặt và cho phép lựa chọn một cách linh hoạt giữa các nhà cung cấp khác nhau, để có được chi phí và chất lượng tốt nhất thông qua việc đấu thầu rộng rãi cho mỗi dự án.

Thẩm tra nội dung này, Ban Đô thị Hội đồng nhân dân thành phố Hà Nội đồng tình và đề nghị UBND thành phố phối hợp với Bộ Giao thông Vận tải, UBND thành phố Hồ Chí Minh lựa chọn công nghệ và tiêu chuẩn kỹ thuật chung của các dự án đường sắt đô thị, đảm bảo thống nhất với các địa phương khác trong tương lai.

Bên cạnh đó, UBND thành phố cần ban hành khung pháp lý để nội địa hóa công nghệ; xây dựng cơ chế đặt hàng cho doanh nghiệp trong nước nhận chuyển giao công nghệ trong việc sản xuất cấu kiện, thành phần cho dự án đường sắt đô thị; xây dựng cơ chế đặt hàng sản xuất sản phẩm đặc thù phục vụ đường sắt đô thị.

Khánh Mai