Hiệu quả từ tư duy cải tiến: Những mô hình doanh nghiệp điển hình

Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Nhựa Kỹ thuật VinaStar (VinaStar), thành lập năm 2012, là một doanh nghiệp vừa và nhỏ hoạt động trong lĩnh vực sản xuất nhựa kỹ thuật. Với mục tiêu tối ưu hóa năng suất và nâng cao hiệu quả vận hành, VinaStar đã triển khai chương trình cải tiến “Giảm thời gian thay khuôn – Tăng thời gian gia công” dựa trên phương pháp SMED (Single-Minute Exchange of Dies) – một công cụ nổi tiếng trong hệ thống sản xuất tinh gọn (Lean Manufacturing).

Từ những khảo sát thực tế và phân tích thao tác hiện trường, nhóm cải tiến của VinaStar đã xác định ba nhóm giải pháp trọng tâm để rút ngắn thời gian thay khuôn, đồng thời đảm bảo tính ổn định và an toàn trong vận hành. 

Thứ nhất, tiêu chuẩn hóa khuôn và thiết bị gá kẹp: Doanh nghiệp tiến hành chuẩn hóa các yếu tố cơ bản của khuôn như đế khuôn, lỗ bắt vít, đầu nối nước làm mát, vị trí cấp nhựa và hệ thống gá kẹp. Việc tiêu chuẩn hóa này giúp các khuôn mới có thể được lắp đặt nhanh chóng mà không cần thay đổi nhiều về thiết lập máy móc. Song song, hệ thống gá kẹp được thiết kế đồng bộ hóa, tăng độ chính xác khi thao tác và giảm thiểu nguy cơ tai nạn trong quá trình thay khuôn.

Thứ hai, đầu tư thiết bị hỗ trợ thay khuôn nhanh: VinaStar trang bị hệ thống bàn trượt (die cart) và con lăn dẫn hướng giúp việc di chuyển khuôn trở nên dễ dàng và an toàn hơn, đồng thời giảm đáng kể sức lao động thủ công. Điểm cải tiến đáng chú ý là việc sử dụng hệ thống kẹp khuôn thủy lực tự động thay cho phương pháp thủ công bằng vít, giúp rút ngắn thời gian cố định khuôn xuống chỉ vài giây mà vẫn đảm bảo lực ép đồng đều và chắc chắn. Công ty cũng áp dụng đầu nối nhanh (quick coupler) cho hệ thống nước làm mát và khí nén, giúp loại bỏ hoàn toàn tình trạng rò rỉ và giảm thời gian kết nối xuống chỉ còn vài giây.

Thứ ba, huấn luyện quy trình thay khuôn theo chuẩn SMED: VinaStar tập trung đào tạo đội ngũ kỹ thuật viên nhằm phân biệt giữa thao tác nội bộ (chỉ thực hiện khi máy dừng) và thao tác ngoại vi (có thể tiến hành khi máy vẫn đang vận hành). Nhờ đó, trình tự công việc được tái cấu trúc hợp lý, rút ngắn tối đa thời gian dừng máy.

Công ty còn ban hành các bảng thao tác chuẩn (SOP), xây dựng video hướng dẫn trực quan và tổ chức đào tạo tại chỗ, đảm bảo mọi nhân viên đều nắm vững quy trình thống nhất – giảm sự phụ thuộc vào kinh nghiệm cá nhân và tăng tính nhất quán trong vận hành.

Lãnh đạo Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Nhựa Kỹ thuật VinaStar giới thiệu sản phẩm do DN sản xuất.

Kết quả đạt được sau 6 tháng triển khai là rất ấn tượng: thời gian thay khuôn giảm từ 75 phút xuống chỉ còn 18–22 phút, tương đương rút ngắn gần 75%. Nhờ đó, số lần thay khuôn trong ngày tăng lên, giúp VinaStar linh hoạt hơn trong việc đáp ứng các đơn hàng nhỏ và đa dạng.

Tổng thời gian dừng máy giảm mạnh, góp phần nâng chỉ số hiệu suất thiết bị tổng thể (OEE) tăng thêm 12%, đồng thời gần như loại bỏ hoàn toàn các lỗi phổ biến như lệch khuôn hay rò rỉ nước làm mát.

Không dừng lại ở đó, VinaStar tiếp tục hướng đến đầu tư hệ thống lưu trữ và thay khuôn tự động (Automatic Mold Rack & Exchange System) nhằm tự động hóa hoàn toàn quy trình chuẩn bị, giảm phụ thuộc vào sức người và tăng tính sẵn sàng của dây chuyền. Doanh nghiệp cũng dự kiến tích hợp dữ liệu thay khuôn vào hệ thống quản trị sản xuất MES, giúp giám sát thời gian dừng máy theo thời gian thực – một bước tiến quan trọng trong lộ trình Lean – TPM – Industry 4.0.

Thành công của dự án thay khuôn nhanh không chỉ mang lại hiệu quả rõ rệt về năng suất và thời gian, mà còn lan tỏa tinh thần cải tiến liên tục (Continuous Improvement) đến toàn thể cán bộ, kỹ thuật viên và người lao động. Câu chuyện của VinaStar cho thấy, trong sản xuất, những cải tiến lớn luôn bắt đầu từ việc tối ưu hóa những thao tác nhỏ nhất – khi doanh nghiệp có chiến lược đúng đắn và cam kết thực thi kiên định.

Một đơn vị khác, công ty TNHH Dệt Phú Thọ - doanh nghiệp chuyên sản xuất sợi cotton và sợi pha (CVC, TCD), với hơn 80% sản phẩm xuất khẩu sang Trung Quốc. Trước áp lực cạnh tranh quốc tế ngày càng cao, Công ty đã chủ động tái cấu trúc nội bộ, đẩy mạnh số hóa quản lý và chuyển đổi mô hình sản xuất theo hướng tinh gọn (Lean Manufacturing) nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và tính linh hoạt trong vận hành.

Một trong những nền tảng cốt lõi giúp Dệt Phú Thọ duy trì hiệu quả hoạt động chính là việc duy trì và cải tiến hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001:2015, kết hợp triển khai phương pháp 5S và TPM (Total Productive Maintenance). Các công cụ này cho phép doanh nghiệp kiểm soát chặt chẽ từng công đoạn sản xuất, giảm thiểu sai lỗi và tối ưu hóa thời gian dừng máy. 

Nhờ sự kiên định trong chiến lược và cách tiếp cận bài bản, tỷ lệ sản phẩm đạt loại A của Công ty luôn ở mức rất cao – 95–98%, ngay cả trong những giai đoạn thị trường biến động mạnh. Hiệu suất thiết bị đạt 92–93%, trong khi năng suất lao động tăng trung bình 8–10%, nhờ tối ưu hóa vận hành, cải tiến quy trình và phân tích dữ liệu sản xuất theo thời gian thực.

Các chuyên gia của Viện Năng suất Việt Nam đồng hành cùng Dệt Phú Thọ trong quá trình chuyển đổi.

Dệt Phú Thọ cũng thực hiện chiến lược sản phẩm linh hoạt, đáp ứng yêu cầu riêng của từng thị trường, đồng thời duy trì cam kết giao hàng đúng hạn và chất lượng ổn định, củng cố uy tín trong chuỗi cung ứng quốc tế.

Việc áp dụng hệ thống quản lý tích hợp ISO 9001 và ISO 14001 giúp Công ty đáp ứng tốt hơn các tiêu chuẩn kỹ thuật và môi trường khắt khe từ khách hàng toàn cầu. Đặc biệt, trong định hướng phát triển bền vững, Công ty đã đầu tư hệ thống điện mặt trời áp mái, cung cấp từ 75–80% nhu cầu điện năng của nhà máy, giảm chi phí vận hành và lượng phát thải carbon. Đây không chỉ là giải pháp tiết kiệm năng lượng, mà còn tạo lợi thế cạnh tranh rõ rệt trong bối cảnh các đối tác quốc tế ngày càng ưu tiên doanh nghiệp có dấu chân carbon thấp.

Cùng với đó, Dệt Phú Thọ chú trọng phát triển năng lực con người, yếu tố then chốt để duy trì hiệu quả cải tiến. Ngay khi hai dây chuyền mới được đưa vào hoạt động, doanh nghiệp đã song song triển khai 5S và TPM như những công cụ quản lý hiện đại, giúp tối ưu hiệu suất thiết bị, cải thiện môi trường làm việc, đồng thời củng cố văn hóa tuân thủ và tinh thần trách nhiệm trong đội ngũ nhân viên.

Các hoạt động cải tiến nhỏ nhưng liên tục được thực hiện thông qua quy trình theo dõi, phân tích và kiểm soát lỗi ảnh hưởng đến hiệu suất. Chính chuỗi cải tiến này tạo ra tác động tích lũy lớn, giúp hệ thống vận hành của Công ty ngày càng ổn định, hiệu quả và bền vững.

Với định hướng “sản xuất tinh gọn – quản trị thông minh – phát triển bền vững”, Dệt Phú Thọ đang dần khẳng định vị thế là doanh nghiệp dệt sợi hiện đại có năng lực cạnh tranh khu vực, từng bước chinh phục các thị trường khó tính và đóng góp tích cực vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Tiểu My