Lò vi sóng: Giữ trọn dinh dưỡng, an toàn nếu dùng đúng cách

Trong nhịp sống hiện đại, lò vi sóng đã trở thành vật dụng quen thuộc của nhiều gia đình. Không chỉ tiết kiệm thời gian, thiết bị này còn mang đến nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu sử dụng đúng cách.

Giữ vitamin và hương vị vượt trội

Khác với luộc, lò vi sóng làm chín thực phẩm nhờ tác động trực tiếp lên các phân tử nước bên trong, hạn chế thất thoát dinh dưỡng ra ngoài. Nhiều nghiên cứu cho thấy lượng vitamin C trong rau được hấp bằng lò vi sóng có thể giữ lại 75–90%, trong khi luộc chỉ còn 45–60%. Các hợp chất chống oxy hóa như flavonoid, polyphenol hay glucosinolate trong rau họ cải cũng được bảo toàn nhiều hơn, chỉ hao hụt một nửa so với phương pháp luộc.

Carotenoid trong cà rốt, ớt chuông hay folate (vitamin B9) trong rau xanh gần như không bị suy giảm, thậm chí khả năng hấp thu tăng lên do cấu trúc tế bào được phá vỡ. Về cảm quan, rau nấu bằng vi sóng giữ được màu xanh tươi, hương vị giòn ngọt và ít bị ngả màu như khi luộc.

Để đạt hiệu quả tốt nhất, người dùng nên cho rau vào bát thủy tinh hoặc gốm sứ chịu nhiệt, thêm 1–2 thìa cà phê nước, đậy nắp hờ để thoát hơi và để rau “nghỉ” thêm một phút sau khi quay. Với bông cải xanh, cải xoăn, măng tây, chỉ cần 2–3 phút; rau lá mỏng như rau muống, rau dền khoảng 2 phút; trong khi cà rốt hay ớt chuông cần 3–4 phút. Riêng khoai tây, cà chua và hành tây không phù hợp hấp bằng vi sóng mà nên dùng phương pháp khác như nướng hoặc xào.

Rau xanh giữ màu và giòn ngọt hơn khi hấp bằng lò vi sóng.

An toàn bức xạ và những lưu ý cần thiết

Một trong những lo ngại phổ biến nhất khi dùng lò vi sóng là vấn đề bức xạ. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, sóng vi ba trong lò vi sóng thuộc nhóm bức xạ không ion hóa, tương tự sóng radio hay ánh sáng, không có khả năng phá vỡ DNA hay làm thực phẩm nhiễm phóng xạ. Các cơ quan như FDA (Mỹ) và EPA khẳng định thiết bị này an toàn nếu sản xuất đúng chuẩn, nguy cơ rò rỉ bức xạ chỉ xảy ra khi lò bị hư hỏng nặng.

Giáo sư Anthony Komaroff (Đại học Harvard) nhấn mạnh: “Nấu bằng lò vi sóng thực ra là phương pháp ít làm mất chất dinh dưỡng nhất,” nhờ thời gian nấu ngắn và lượng nước tối thiểu.

Dù vậy, rủi ro không nằm ở sóng vi ba mà ở vật chứa. Khi hâm nóng thực phẩm trong hộp nhựa kém chất lượng, các hóa chất như BPA hoặc PFAS có thể thôi nhiễm, ảnh hưởng đến tim mạch, tiêu hóa và nhận thức. Do đó, người dùng nên ưu tiên thủy tinh, gốm sứ có dán nhãn “an toàn cho lò vi sóng” và thay mới nếu hộp đã trầy xước. Ngoài ra, thực phẩm hâm nóng có thể đạt nhiệt độ rất cao, dễ gây bỏng, nên cần để nguội bớt hoặc dùng găng tay khi lấy ra.

Lò vi sóng không chỉ đơn thuần là công cụ hâm nóng, mà còn là phương pháp nấu nướng thông minh giúp giữ lại dưỡng chất, màu sắc và hương vị tự nhiên của thực phẩm. Sự an toàn của thiết bị đã được khoa học chứng minh, miễn là người dùng tuân thủ nguyên tắc cơ bản: chọn vật chứa đúng chuẩn, canh chỉnh thời gian hợp lý và cẩn thận khi lấy thực phẩm ra khỏi lò.

Trong bối cảnh ngày càng nhiều gia đình hướng tới lối sống nhanh gọn nhưng vẫn chú trọng sức khỏe, lò vi sóng có thể coi là một “trợ thủ” đáng tin cậy trong gian bếp.

Thanh Hiền (t/h)