Quản lý tinh gọn giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao năng suất trong kỷ nguyên mới

Một trong những câu trả lời hiệu quả nhất cho thách thức này chính là quản lý tinh gọn (Lean Management). Đây là phương pháp quản trị được phát triển từ hệ thống sản xuất Toyota (TPS) – một triết lý nổi tiếng được tập đoàn Toyota khởi xướng nhằm giảm thiểu lãng phí trong chuỗi giá trị và rút ngắn thời gian sản xuất. Nhờ TPS, Toyota đã vươn lên trở thành một trong những nhà sản xuất ô tô hàng đầu thế giới. Ngày nay, TPS được biết đến rộng rãi với tên gọi “quản lý tinh gọn” và đã trở thành tiêu chuẩn toàn cầu trong nhiều lĩnh vực công nghiệp.

Cốt lõi của quản lý tinh gọn là cải tiến liên tục để tạo thêm giá trị cho khách hàng, đồng thời loại bỏ các hoạt động không cần thiết – hay còn gọi là “lãng phí” trong toàn bộ chuỗi sản xuất và dịch vụ. Việc cắt giảm lãng phí không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn rút ngắn chu kỳ sản xuất, tăng tốc độ phản hồi và nâng cao khả năng cạnh tranh.

Đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn thường có nguồn lực hạn chế, khả năng triển khai một hệ thống như vậy sẽ mang lại lợi ích vượt trội cả về hiệu suất lẫn sự linh hoạt.

Quản lý tinh gọn giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao năng suất trong kỷ nguyên mới.

Điểm mạnh của quản lý tinh gọn nằm ở tính thực tiễn và khả năng thích nghi. Các công cụ và kỹ thuật như giảm quy mô lô hàng, sản xuất theo dòng chảy liên tục, hệ thống kéo (pull system)/Kanban, bảo trì phòng ngừa, đo lường khả năng xử lý hay kỹ thuật thay đổi nhanh (SMED) không chỉ giúp tối ưu hóa vận hành mà còn thúc đẩy sự chủ động từ lực lượng lao động. Hơn thế nữa, cách tiếp cận tinh gọn khuyến khích tất cả nhân viên tham gia vào quá trình cải tiến, góp phần hình thành văn hóa làm việc tích cực và đổi mới liên tục.

Một nghiên cứu điển hình từ Shah và Ward (2003) đã liệt kê một loạt các thực tiễn liên quan đến lean, trong đó nhấn mạnh rằng các công cụ này cần được áp dụng như một hệ thống thống nhất để phát huy hiệu quả tối đa. Tức là, thay vì triển khai rời rạc từng kỹ thuật, doanh nghiệp nên xây dựng một hệ thống quản lý đồng bộ, trong đó mọi yếu tố đều hướng đến việc loại bỏ lãng phí và gia tăng giá trị thực sự cho khách hàng.

Quản lý tinh gọn cũng đặt nền tảng trên các nguyên tắc rõ ràng như thiết lập tầm nhìn chiến lược, xác định giá trị sản phẩm từ góc nhìn của khách hàng, phân tích và tinh giản các quy trình hiện có, thiết kế lại sơ đồ bố trí nhà máy nếu cần, chọn chiến lược cải tiến phù hợp, và không ngừng đánh giá – cải tiến. Những bước đi có hệ thống này giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận phương pháp Lean một cách bài bản, thay vì triển khai theo phong trào hay cảm tính.

Ảnh minh họa.

Đáng chú ý, nhiều nghiên cứu quốc tế, trong đó có luận văn của Mirzaei (2011) tại Thụy Điển đã chỉ ra rằng quy mô doanh nghiệp không phải là rào cản khi triển khai Lean. Trên thực tế, các doanh nghiệp nhỏ thậm chí có lợi thế nhất định trong việc áp dụng mô hình này nhờ vào cấu trúc linh hoạt, khả năng ra quyết định nhanh và sự gần gũi giữa lãnh đạo với nhân viên. Khi được đào tạo và định hướng đúng, doanh nghiệp nhỏ hoàn toàn có thể xây dựng hệ thống tinh gọn hiệu quả, thậm chí còn nhanh hơn các doanh nghiệp lớn vốn có bộ máy cồng kềnh hơn.

Tuy nhiên, để triển khai thành công quản lý tinh gọn, các doanh nghiệp cần lưu ý rằng Lean không phải là công cụ đơn lẻ mà là một triết lý quản trị toàn diện. Việc áp dụng Lean đòi hỏi cam kết từ ban lãnh đạo, sự tham gia của toàn bộ nhân viên và một chiến lược rõ ràng. Nếu chỉ đơn thuần áp dụng một vài kỹ thuật mà không hiểu rõ bản chất và không xây dựng được nền tảng văn hóa phù hợp, Lean rất dễ bị thất bại hoặc không đạt được kết quả mong muốn.

Trong bối cảnh doanh nghiệp ngày càng phải đối mặt với áp lực cạnh tranh, biến động chuỗi cung ứng và nhu cầu khách hàng thay đổi nhanh chóng, việc áp dụng quản lý tinh gọn không còn là lựa chọn mà đã trở thành nhu cầu thiết yếu. Đặc biệt đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa – vốn luôn cần tối ưu hóa nguồn lực Lean chính là “chìa khóa” giúp họ nâng cao năng suất, tăng tính linh hoạt và phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.

Vân Đình