Sử dụng nhầm liều vitamin D của người lớn, trẻ 6 tháng tuổi nhập viện cấp cứu

Cụ thể, gia đình bệnh nhi 6 tháng tuổi cho biết, trước khi nhập viện 3 tháng, gia đình được một người quen cho 2 lọ vitamin D3+K2 có hình thức bên ngoài giống nhau (1 lọ dành cho người lớn và 1 lọ dành cho trẻ em).

Tuy nhiên, do nghĩ cả 2 lọ vitamin D này đều dùng được cho trẻ em nên cha mẹ đã cho bé uống lọ vitamin D3+K2 MK7 5.000 IE + 200μg dành cho người lớn với liều lượng 3 giọt/ngày (5.000 UI/giọt). Nghĩa là trẻ đã uống ~ 15.000 UI/ngày (cao gấp nhiều lần liều lượng tối đa vitamin D dùng cho trẻ 6 tháng tuổi).

Khi bác sĩ thông báo trẻ bị ngộ độc vitamin D và đối chiếu với lọ thuốc trẻ uống, lúc này gia đình mới phát hiện đã cho trẻ uống nhầm liều lượng vitamin D.

TS.BS Thái Thiên Nam, Phó Trưởng khoa Thận và Lọc máu, Bệnh viện Nhi Trung ương, người trực tiếp điều trị cho bệnh nhi, cho biết kết quả thăm khám và làm các xét nghiệm cho thấy trẻ bị tăng canxi máu toàn phần, tăng canxi ion hóa, đặc biệt nồng độ vitamin D3 tăng rất cao 1.320ng/ml (giới hạn bình thường 50-250 ng/ml).

Tại Khoa Thận và Lọc máu, trẻ được chỉ định ngừng tất cả chế phẩm canxi và vitamin D, truyền dịch và dùng thuốc lợi tiểu để bù lại lượng dịch mất do nôn, tiểu nhiều và đào thải canxi máu,... Sau 5 ngày điều trị, trẻ đã hết nôn, không còn tình trạng mất nước, canxi toàn phần giảm từ 5mmol/L xuống còn 3 mmol/l. Tuy nhiên, trẻ vẫn còn đi tiểu nhiều.

Theo kế hoạch điều trị, trẻ vẫn tiếp tục tạm ngừng tất cả chế phẩm canxi và vitamin D trong vòng ít nhất 6 tháng, truyền dịch để bù lại lượng dịch mất và tăng đào thải canxi máu. Sau khi trẻ ra viện sẽ được tái khám định kỳ 2 tuần/lần để kiểm tra biến chứng sỏi thận, lắng đọng canxi ở các cơ quan khác có thể xảy ra.

Vitamin D có vai trò rất quan trọng trong hình thành, phát triển xương chắc khỏe, cũng như góp phần tăng cường hệ miễn dịch đối với trẻ nhỏ. Tuy nhiên, việc cha mẹ sử dụng vitamin D không đúng chỉ dẫn về liều lượng có thể dẫn đến ngộ độc nghiêm trọng.

Ngộ độc vitamin D là tình trạng hiếm gặp và khó chẩn đoán vì triệu chứng không đặc hiệu, nguyên nhân do cha mẹ bổ sung liều quá cao cho trẻ trong thời gian dài, không phải do chế độ ăn hay tiếp xúc với ánh nắng.

Theo khuyến cáo của Hiệp hội Nội tiết, liều dùng tối đa đối với vitamin D ở trẻ như sau: Trẻ dưới 6 tháng tuổi là 1.000UI/ngày; trẻ 12 tháng tuổi, liều là 1.500UI/ngày; trẻ từ 1 tới 3 tuổi là 2.500UI/ngày; trẻ từ 4-8 tuổi là 3.000UI/ngày và trẻ trên 9 tuổi là 4.000UI/ngày. Ngoài ra, có những trường hợp liều ngộ độc vitamin D có thể cao hoặc thấp hơn các mức nêu trên tùy thuộc vào từng thể trạng của trẻ.

Việc cha mẹ tự ý cho trẻ sử dụng vitamin D quá liều có thể gây ngộ độc nhưng triệu chứng thường xuất hiện khoảng một vài tháng, thậm chí là một vài năm sau. Khi bị ngộ độc vitamin D, máu của trẻ sẽ bị lắng đọng nhiều canxi, dẫn đến chán ăn, giảm cân, táo bón, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, vôi hóa ống thận, suy thận,... Nếu không sớm phát hiện ra tình trạng này thì trẻ sẽ phải đối mặt với những biến chứng nặng nề, thậm chí nguy hiểm tính mạng.

Bác sĩ khuyến cáo cha mẹ không nên tự ý mua các thực phẩm chức năng, các loại vitamin thuốc cho trẻ uống khi chưa có chỉ định hoặc tư vấn của bác sĩ. Khi cần dùng thuốc cho trẻ phải được bác sĩ kê đơn, không lấy thuốc của người lớn hoặc thuốc của trẻ khác cho trẻ dùng. Cha mẹ, người chăm sóc trẻ cần phải nắm rõ công dụng, liều lượng, đối tượng sử dụng của từng loại thuốc, vitamin và dùng đúng theo chỉ định, hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa để tránh nhầm lẫn gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ.

Khánh Mai (t/h)