Trẻ em bị suy giảm chức năng tuyến thượng thận do sử dụng thuốc tăng cân không rõ nguồn gốc

Theo ThS.BS. Đỗ Gia Nam - Phó Trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Nội tiết Trung ương tại khoa thường xuyên tiếp nhận điều trị những trẻ có dấu hiệu lạm dụng thuốc tăng cân không rõ nguồn gốc. Sau khi được khám và làm các chỉ định cận lâm sàng cần thiết. Kết quả cho thấy các bé đều mắc suy giảm chức năng tuyến thượng thận nghi do thuốc Gluoccorticoid - một bệnh lý nội tiết rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận do sử dụng các thuốc, chế phẩm có corticoid ngoại, gây suy giảm trục hạ đồi, tuyến yên, tuyến thận thận, ức chế tuyến thượng thận sản xuất glucocorticoid nội sinh". Nguyên nhân được xác định là do lạm dụng corticoid (sử dụng corticoid kéo dài và/hoặc không đúng chỉ định). Đặc biệt trong thời gian ngắn vừa qua, tại khoa liên tiếp điều trị cho gần chục bé bị suy thượng thận.

Cụ thể, bé gái 4 tuổi, được mẹ đưa đến viện sau khoảng một tháng sử dụng một loại chế phẩm được người bán quảng cáo là vitamin "giúp bé ăn ngon, tăng cân". Lúc này, trẻ tăng cân kèm tích nước tại vùng mặt, lông mọc rậm vùng lưng, gáy. Kết quả xét nghiệm phát hiện tình trạng suy giảm chức năng tuyến thượng thận.

Trẻ bị biến chứng do sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc. Ảnh: Bệnh Nội tiết Trung ương

Tương tự, hai anh em 5 tuổi và 7 tuổi, cũng phải nhập viện do cùng sử dụng chế phẩm được giới thiệu là vitamin không rõ nguồn gốc, không được tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa. Sau một thời gian, hai trẻ bị mọc lông rậm rạp, mặt nặng.

ThS.BS. Đỗ Gia Nam cho biết, đang điều trị cho gần chục bé bị suy thượng thận. Mỗi bé có những biểu hiện khác nhau như giữ nước, nặng mặt, rậm lông nhưng cũng có trường không không có dấu hiệu rõ ràng. Tuy nhiên, bệnh nhi đều có điểm chung là suy giảm chức năng tuyến thượng thận do sử dụng những loại thuốc tương tự nhau.

Kết quả xét nghiệm cho thấy các bé đều mắc suy giảm chức năng tuyến thượng thận nghi do thuốc gluoccorticoid - một bệnh lý nội tiết rối loạn chức năng vỏ tuyến thượng thận. Trong thuốc này có chứa corticoid ngoại, gây suy giảm trục hạ đồi – tuyến yên – tuyến thận thận, ức chế tuyến thượng thận sản xuất glucocorticoid nội sinh.

Hiện tại, các bác sĩ theo dõi và điều trị để các bé dần hồi phục. Nhiều trường hợp sau 5-10 ngày đã hồi phục và được xuất viện về nhà, song có trẻ bị suy chức năng tuyến thượng thận, phải điều trị đặc hiệu và theo dõi lâu dài.

Bác sĩ Nam khuyến cáo hiện một số người sử dụng thuốc không theo đơn bác sĩ, nghe theo lời giới thiệu, quảng cáo từ những người không có chuyên môn, đặc biệt là thuốc không rõ nguồn gốc. Việc này gây tình trạng khó kiểm soát được thành phần, hàm lượng, liều lượng, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.

Các thuốc có thành phần corticoid sử dụng không đúng chỉ định rất nguy hiểm. Chúng có thể gây ra tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe, đặc biệt là trẻ em. Đối với trường hợp sử dụng thuốc có chứa coricod lâu dài sẽ ảnh hưởng phát triển về thể chất, vận động, tinh thần, chiều cao, sức đề kháng của trẻ nhỏ.

Các trẻ bị mắc các bệnh lý liên quan tới đường hô hấp, tai mũi họng... sử dụng lâu dài, không theo chỉ định của bác sĩ sẽ gây hậu quả nghiêm trọng như suy tuyến thượng thận vĩnh viễn,teo cơ. Nặng hơn là loãng xương, loét dạ dày, ức chế miễn dịch, làm giảm sức đề kháng, dễ nhiễm khuẩn thứ phát cũng như quá trình dậy thì.

Việc chọn lựa và sử dụng các sản phẩm y tế cho trẻ em một cách cẩn thận và đúng đắn. Các phụ huynh được khuyến nghị đưa con em mình đến các cơ sở y tế để được khám và điều trị theo đơn của bác sĩ, đồng thời tránh lạm dụng thuốc, đặc biệt là các sản phẩm không rõ nguồn gốc. Cảnh báo này đặt ra vấn đề lớn về an toàn và chăm sóc sức khỏe cho trẻ em.

Duy Trinh (t/h)