“Không kiện Trung Quốc, chúng ta sẽ phải trả giá”

Ngày  20/5, Đại học Luật Hà Nội tổ chức tọa đàm “Việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan trong vùng biển Việt Nam dưới góc độ luật pháp quốc tế”.

Tử huyệt của Trung Quốc là chính là pháp lý

PGS, TS Nguyễn Bá Diến, Chủ tịch Hội đồng Viện nghiên cứu khoa học Biển và Hải đảo, Giám đốc Trung tâm Luật Biển và Hàng hải quốc tế nhận định, tham vọng về lãnh thổ của Trung Quốc đối với Việt Nam là không bao giờ dừng lại.

PGS, TS Nguyễn Bá Diến, Chủ tịch Hội đồng Viện nghiên cứu khoa học Biển và Hải đảo

Dân tộc, đất nước ta đang đứng trước một thách thức nghiêm trọng, hành động này của Trung Quốc nằm trong chiến lược được lập trình hơn nửa thế kỷ qua nhằm độc chiếm biển đông, vươn lên thành cường quốc số 1 thế giới.

Về cách thức đối phó với hành động hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 cũng như âm mưu độc chiếm biển Đông của Trung Quốc, PGS.TS Nguyễn Bá Diến cho rằng có những giải pháp, cách thức tổng hợp để vượt qua, chiến thắng âm mưu đầy tham vọng của người bạn láng giềng.

“Trong những năm qua, chúng ta kiên trì sử dụng đường lối ngoại giao. Nhưng có một sức mạnh chúng ta chưa sử dụng đến, đó là lẽ phải, công lý. “Tử huyệt của Trung Quốc là chính là pháp lý. Tôi cho rằng đã đến lúc sử dụng "thanh kiếm báu" này, sẽ là muộn nếu chúng ta không kiện, và chúng ta sẽ phải trả giá”, PGS.TS Nguyễn Bá Diến nhấn mạnh.

Theo vị chuyên gia, mặc dù Trung Quốc có quyền từ chối thẩm quyền của tòa quốc tế nhưng không có nghĩa là bác bỏ quyền khởi kiện của Việt Nam. Tính đến thời điểm này có 4 nước đã kiện thành công, còn rất nhiều tổ chức, diễn đàn quốc tế mà chúng ta đều có thể sử dụng. Tất nhiên điều này đòi hỏi phải nghiên cứu, tính toán, đòi hỏi trí tuệ.

“Kiện TQ khó, nhưng không có nghĩa là không làm được. Trung Quốc hầu như không có cơ sở pháp lý nào, hầu hết là bằng chứng ngụy tạo, giả dối. Chúng ta có căn cứ về lịch sử, pháp lý, chúng ta có đủ cơ sở tin vào niềm tin chắc thắng của chúng ta”, PGS Nguyễn Bá Diến nói. 

Bằng chứng của Trung Quốc chủ yếu là ngụy tạo

Theo TS Nguyễn Toàn Thắng, Phó trưởng khoa Công pháp quốc tế, Đại học Luật Hà Nội, Việt Nam có thể kiện ra Tòa án công lý quốc tế và Tòa án luật biển quốc tế nhưng đây cũng là một khó khăn vì khả năng Trung Quốc từ chối thẩm quyền của tòa là rất cao. Từ trước đến nay, Trung Quốc có quan điểm chỉ giải quyết tranh chấp bằng con đường ngoại giao, đàm phán trực tiếp. Vì vậy, trong trường hợp Việt Nam khởi kiện thì có thể khỏi kiện theo quy định của Công ước luật biển năm 1982.

Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý chứng minh khu vực giàn khoan Hải Dương 981 thuộc chủ quyền của mình

Cụ thể, tại phần 15, Công ước luật biển 1982 đã quy định cơ chế giải quyết tranh chấp, các trình tự thủ tục và bắt buộc các bên phải chấp nhận thủ tục đó.
“Tôi nghĩ rằng đây là một trong những cơ sở pháp lý quan trọng nhất. Chúng ta có thể yêu cầu tòa Trọng tài thường trực ở Lahay thành lập hội đồng trọng tài để giải quyết vụ việc. Chúng ta có thể học tập Philippines trong vụ kiện với Trung Quốc, một vụ việc cũng rất gần và liên quan trực tiếp”, TS Nguyễn Toàn Thắng nói.
 
TS Nguyễn Thị Thuận, khoa Luật Quốc tế, Đại học Luật Hà Nội cho biết, hiện đã có đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước đề cập tới những bước chuẩn bị của Trung Quốc trong việc ngụy tạo chứng cứ pháp lý.

“Trung Quốc chứng minh cho việc họ có chủ quyền ở các quần đảo trên biển Đông từ rất sớm, liên quan tới cả vấn đề đưỡng lưỡi bò của họ nhưng hoàn toàn là bằng chứng ngụy tạo. Họ rất công phu nhưng không không có cơ sở pháp lý, Việt Nam có đầy đủ căn cứ để phản bác lại, từ châu bản thời nhà Nguyễn, hệ thống bản đồ, đối chiếu với các cơ sở pháp lý quốc tế, đều cho thấy rằng chúng ta có đầy đủ cơ sở pháp lý”, nữ học giả phân tích.

Thiếu tướng Hoàng Văn Đồng, Phó chính ủy Bộ tư lệnh Cảnh sát: Đồng bào cả nước hãy vững tin Từ khi hạ đặt giàn khoan đến nay, lượng tàu Trung Quốc đưa ra bảo vệ giàn khoan tăng theo từng ngày, đến hôm nay gần 130 tàu, trong đó có cả tàu chiến tàu và quân sự. Anh em cảnh sát biển đã phối hợp với lực lượng kiểm ngư, ngư dân kiên quyết bám biển đấu tranh cản phá việc Trung Quốc đặt giàn khoan. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, chúng tôi đã được sự tiếp sức từ đồng bào đồng chí trong và ngoài nước, ủng hộ động viên giúp đỡ anh em cảnh sát biển.Cho đến thời điểm này, tình hình vẫn chưa dịu đi, lực lượng tàu Trung Quốc vẫn tăng cường, tình hình vẫn rất căng thẳng. Trong trường hợp thế nào chăng nữa, lực lượng cảnh sát biển Việt Nam sẽ xác định tốt trách nhiệm của mình, kiên cường bám biển xứng đáng với niềm tin yêu của nhân dân cả nước. Lịch sử đã chứng minh quân đội chúng ta chưa bao giờ khuất phục thế lực xâm lăng nào, các đồng chí cả nước hãy tin như vậy!

Lan Hương