NASA chính thức công bố Mặt trăng sao Thổ có thể tồn tại sự sống

Cuộc họp báo của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA) đã chính thức diễn ra vào 14h ngày 13/4/2017 (tức 1h sáng ngày 14/4/2017 theo giờ Việt Nam) tại hội trường James Webb, trụ sở NASA ở thủ đô Washington D.C, Mỹ.

Trong khuôn khổ cuộc họp báo, NASA đã tiết lộ những thông tin quý giá, tổng kết quá trình hơn 20 năm thực hiện sứ mệnh thăm dò sự sống của tàu vũ trụ Cassini và kính viễn vọng không gian Hubble trong Hệ Mặt trời.

Báo Tin tức đưa tin, NASA đã cung cấp những chứng cứ đầu tiên ghi nhận qua tàu thăm dò Cassini cho thấy có phản ứng hóa học cần thiết xảy ra dưới sâu lớp băng đá bao phủ Enceladus để tạo ra một môi trường cho phép vi sinh vật tồn tại.

Các chuyên gia cho biết phát hiện này là “mảnh ghép cuối cùng” trong bức tranh toàn cảnh có thể chứng minh có tồn tại sự sống trên Enceladus – một mặt trăng nhỏ cách Mặt trời đến 1,4 tỷ kilomete.

Giáo sư David Rothery – chuyên ngành Địa chất học Hành tinh tại Đại học Mở (Anh) - cho biết: “Nếu chúng ta biết sự sống tồn tại riêng biệt tại hai địa điểm trong Hệ Mặt trời, thì chúng ta cũng có thể tự tin rằng cuộc sống cũng tồn tại ở đâu đó trong hàng chục tỷ hành tinh và Mặt trăng trong vũ trụ”.

Trong tháng 10/2015, NASA đã cử tàu thăm dò Cassini đào xuống sâu bề mặt Enceladus – thông qua vết nứt khí trên mặt băng – và phát hiện ra có phân tử hidro và carbon dioxide tồn tại.

Trong bản báo cáo công bố ngày 13/4 trên tạp chí Khoa học, các nhà nghiên cứu giải thích “lý do duy nhất” mà xuất hiện phân tử hidro là do có phản ứng hóa học giữa dòng nước ấm và lớp đá trên bề mặt đại dương nằm sâu trong lòng Enceladus.

Theo lý thuyết, nếu phân tử hidro tồn tại, chúng có thể hợp nhất với carbon dioxide để tạo ra mathena, khí mà những vi khuẩn dưới đáy đại dương của Trái đất hấp thụ.

Giáo sư Hunter Waite thuộc Viện Nghiên cứu Tây Nam tại San Antonio (Texas, Mỹ) cho biết: “Mặt trăng Enceladus của sao Thổ sở hữu một đại dương bên dưới lớp băng, và luôn có lớp vật chất từ dưới phun lên thông qua các vết nứt trên băng. Các lớp vật chất đó bao gồm những dấu hiệu hóa học chứng minh có phản ứng giữa đại dương và bề mặt đá cứng. Lý giải hợp lý nhất cho chuyện này là xuất hiện phản ứng thủy nhiệt. Điều này có thể giúp hệ sinh thái phát triển, ngay trong điều kiện không có ánh sáng mặt trời”.

Phát hiện mới được cho là bằng chứng thuyết phục nhất cho thấy Enceladus có đầy đủ điều kiện để hình thành sự sống. Nếu sự sống tồn tại ở đây, nó sẽ là nơi lý tưởng cho vi khuẩn dạng đơn bào hình ống, giống các ống thủy nhiệt dưới lòng đại dương ở Trái đất cách đây hàng tỷ năm.

Giáo sư Andrew Coates khoa vật lý trường UCL (London, Anh) nhận xét: “Quả là một kết quả đáng ghi nhận. Chúng ta biết có 4 nhân tố để sự sống hình thành, bao gồm nước, các chất hóa học thích hợp, nguồn năng lượng và thời gian đủ để sự sống phát triển. Nhưng giờ, chúng ta đã phát hiện được 3 trong 4 nhân tố quan trọng đó trên Enceladus”.

Enceladus là mặt trăng lớn thứ 6 của sao Thổ, được nhà thiên văn người Anh William Herschel phát hiện vào năm 1789. Các nhà khoa học bắt đầu nghi ngờ có tồn tại một đại dương chất lỏng nằm trong sâu dưới bề mặt mặt trăng này từ dấu hiệu Enceladus rung lắc nhẹ khi thực hiện vòng quỹ đạo của mình.

Ngoài phát hiện về Enceladus, các nhà khoa học cũng công bố nhiều thông tin thú vị về mặt trăng Europa của sao Mộc. William Sparks, nhà thiên văn học thuộc Viện Khoa học Kính thiên văn Không gian ở Baltimore, cho biết, năm 2016, Hubble cũng phát hiện thấy những cột nước phun mạnh lên bề mặt tại Europa. Đến đầu năm 2020, tàu vũ trụ Europa Clipper sẽ bắt đầu nhiệm vụ tìm kiếm các thành phần hóa học tại Europa.

Các nhà khoa học NASA hào hứng cho biết, những phát hiện mới này sẽ cung cấp dữ liệu cho các sứ mệnh khám phá đại dương và sự sống bên ngoài Trái Đất trong Hệ Mặt trời trong tương lai.

 Lê Cao (T/h)