Những điều ít biết về tập đoàn "giàu khủng" Formosa Đài Loan

Formosa - Tập đoàn hùng mạnh bậc nhất Châu Á

Tin tức trên Zing cho hay, thành lập năm 1954, Tập đoàn Formosa, tên tiếng Anh là Formosa Plastics Group (FPG), là một tổ hợp công nghiệp đa ngành của Đài Loan. Tập đoàn này được thành lập bởi hai anh em Vương Vĩnh Khánh (Wang Yung-ching) và Vương Vĩnh Tại (Wang Yung-tsai).

Từ một công ty chuyên sản xuất và kinh doanh nhựa, FPG đã phát triển ra một mạng lưới hàng trăm công ty con, với 4 đơn vị lớn nhất bao gồm Formosa Plastics Corp, Nan Ya Plastics (sản xuất nhựa), Formosa Petrochemical (hóa dầu), và Formosa Chemicals &Fibre (sợi nhựa, vải). Ngoài nhựa và các sản phẩm hóa dầu, FPG còn đầu tư vào lĩnh vực thép, chất bán dẫn, điện,...

Ngoại trừ Nan Ya, ba công ty còn lại đều đứng trong top 1.000 công ty đại chúng lớn nhất thế giới năm 2012, theo xếp hạng của Forbes.

Hai anh em họ Vương được xem như những huyền thoại kinh doanh của Đài Loan khi chưa học hết tiểu học nhưng đã gây dựng nên một trong những đế chế hùng mạnh nhất châu Á.

Theo báo Gia đình xã hội, Vương Vĩnh Khánh, người sáng lập tập đoàn Formosa ở Đài Loan, trong giai đoạn khởi nghiệp, ông đi bán gạo. Mỗi lần đến nhà giao gạo cho khách hàng, ông đều lấy hết gạo cũ trong hũ ra, đổ gạo mới xuống dưới, sau đó mới đổ gạo cũ lên trên để khách dùng trước. Nhờ vậy, mọi khách hàng đều quý mến và tin cậy ông. Tiếng lành đồn xa, sự nghiệp kinh doanh của ông liên tục phát triển.

Hai anh em họ Vương - những người sáng lập tập đoàn Formosa Đài Loan. 

Hai anh em ông Vương – người sáng lập tập đoàn Formosa đều đã qua đời. Năm 2008, người anh Vương Vĩnh Khánh qua đời ở tuổi 91 với lượng tài sản ước tính khoảng 6,8 tỷ USD.

Sau một thời gian lâm bệnh nặng, người em Vương Vĩnh Tại cũng qua đời vào ngày 27/11/2014, tại Đài Loan. Hiện nay, con trai của ông Vương Vĩnh Tại là Vương Văn Uyên đang giữ chức Chủ tịch Tập đoàn Formosa tại Đài Loan.

Ông Vương Văn Uyên - Chủ tịch Tập đoàn Formosa tại Đài Loan. Ảnh: Getty Images

Ông Vương Vĩnh Khánh có người con gái là bà Vương Tuyết Hồng (Cher Wang) được biết đến với vai trò là chủ tịch và người sáng lập ra hãng sản xuất smartphone HTC. Tuyết Hồng cùng chồng cũng nằm trong danh sách người giàu nhất Đài Loan với tài sản 2,5 tỉ USD. Bà còn được Forbes xếp hạng thứ 46 trong top những người phụ nữ quyền lực nhất hành tinh năm 2012.

Từ một công ty chuyên sản xuất và kinh doanh nhựa, ngày nay FPG đã phát triển ra một mạng lưới hàng trăm công ty con, với 4 đơn vị lớn nhất bao gồm Formosa Plastics Corp, Nan Ya Plastics (sản xuất nhựa), Formosa Petrochemical (hóa dầu), và Formosa Chemicals & Fibre (sợi nhựa, vải). Ngoài nhựa và các sản phẩm hóa dầu, FPG còn đầu tư vào lĩnh vực thép, chất bán dẫn, điện,...

Ngoại trừ Nan Ya, ba công ty còn lại đều đứng trong top 1000 công ty đại chúng lớn nhất thế giới năm 2012 theo xếp hạng của Forbes.

Formosa ở Việt Nam

Theo Vnrconomy, Năm 1994, Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã chấp nhận đề nghị của Hà Tĩnh cho tiến hành nghiên cứu cảng Vũng Áng, bao gồm cả khu vực Sơn Dương. Tập đoàn DAJCA (Nhật Bản) cùng Viện Quy hoạch vận tải biển thuộc Bộ Giao thông Vận tải đã được chọn vào khảo sát, và sau đó đưa ra kết luận rằng Vũng Áng là nơi có cảng nước sâu và các điều kiện tự nhiên tốt hàng đầu của Việt Nam, rất phù hợp cho mô hình tổ hợp công nghiệp - cảng biển hiện đại.

Một phần công trường Formosa Hà Tĩnh. Ảnh: Zing.vn

Formosa đã chọn Hà Tĩnh vì cảng nước sâu và vì một điều rất đơn giản về kinh tế: tổng chi phí đầu tư là “rẻ” nhất so với các địa điểm khác cả ở Việt Nam lẫn nước ngoài.

Theo báo Gia đình Xã hội, Formosa Hà Tĩnh do 9 cổ đông góp vốn, trong đó có 7 cổ đông là các đơn vị thành viên của Formosa Group, nắm gần 95% cổ phần.

Trong 5 năm gần đây, tổng lượng thuế Formosa đã nộp vào Hà Tĩnh đã vượt con số 10 ngàn tỷ đồng dù chưa đi vào sản xuất. Trong khi đó, về phía Formosa, “thu nhập” là con số không tròn trĩnh vì đơn giản là chưa có sản phẩm để bán ra thị trường.

Còn theo số liệu mới nhất của UBND tỉnh Hà Tĩnh, tổng số tiền giải ngân của Formosa vào dự án tính đến hết tháng 3/2016 là 98% của số vốn đăng ký, tức khoảng gần 10 tỷ USD, bao gồm khu liên hợp sản xuất thép, nhiệt điện và cảng nước sâu tại khu kinh tế Vũng Áng, Hà Tĩnh. Sau khi hoàn thành, đây dự kiến sẽ là một trong những khu liên hợp gang thép lớn nhất Đông Nam Á.

Tuy nhiên, trước khi Formosa Hà Tĩnh đi vào hoạt động thì hệ thống Formosa đã có rất nhiều công ty lớn hoạt động tại Việt Nam, đáng kể nhất là Cty TNHH Hưng Nghiệp Formosa – Formosa Đồng Nai.

Công ty TNHH Hưng Nghiệp Formosa – Formosa Đồng Nai là một trong những doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài lớn nhất đang hoạt động tại Việt Nam. Sản phẩm chính của công ty này là các sản phẩm sợi, dệt, nhựa.

Formosa Đồng Nai đã thuê gần như toàn bộ hơn 300ha diện tích của KCN Nhơn Trạch 3 để xây dựng khu liên hợp nhà máy sợi – hạt nhựa – nhiệt điện.

Năm 2014, doanh thu của công ty này đạt hơn 17.100 tỷ đồng; tổng tài sản và vốn chủ sở hữu đạt lần lượt là 17.400 và 13.300 tỷ đồng.

Một số công ty khác như Formosa Taffeta Đồng Nai, Formosa Taffeta Việt Nam (chuyên về dệt – nhuộm) Formosa Gear (sản xuất linh kiện cơ khí)… đều có quy mô vốn cũng như doanh thu lên đến cả trăm triệu USD.

Bê bối ở Campuchia

Năm 1998, tờ The New York Times từng đăng bài phản ánh vụ việc công ty Formosa của Đài Loan đổ vào Campuchia hàng tấn chất thải cực độc với mức độ thủy ngân gấp hàng ngàn lần so với tiêu chuẩn an toàn cho phép.

Các chất thải là một dạng tro nén công nghiệp được đổ bên ngoài Sihanoukville, thành phố cách Phnom Penh 115 dặm về phía Tây Nam từ tháng 11 năm 1998 nhưng chỉ bị phát hiện vào giữa tháng tháng 12 năm 1998.

Công ty Formosa đã đổ 3.000 tấn chất thải ở Sihanoukville

Bộ trưởng Bộ Môi trường Campuchia Mok Mareth khi đó cho biết, phân tích ban đầu mẫu chất thải cho thấy 3.000 tấn chất thải chứa hàm lượng thủy ngân tới 675 phần triệu. Mức độ phát thải của thủy ngân có thể được phát ra từ chất thải khi được đặt trong một môi trường tự nhiên.

Các chất thải trên sau đó được xác định đến từ 'người khổng lồ' Formosa. Formosa Plastics phản đối phân tích trên và quyết định tiến hành lấy mẫu riêng của mình.

Lee Chin-chun, tổng giám đốc của Tập đoàn Formosa Plastics, khi trả lời các chất vấn thời diểm đó cho biết rằng, các chất thải đã được xử lý và không hề nguy hiểm. Ông nói công ty sẽ đưa các chất thải trở lại nếu được yêu cầu.

Ông Lee cũng cho biết các quan chức Campuchia đã nhận được $ 300,000 tiền xử lý chất thải. Vì vậy, Chính phủ Campuchia đã đình chỉ 29 quan chức liên quan đến vụ việc.

Cuối tháng 12/1998, cuối cùng Formosa đã phải xin lỗi sau khi vận chuyển một lô hàng các chất thải độc hại sang Campuchia và gây rắc rối 'cho người dân.

>> Thực hư tin đồn thí sinh X Factor 2016 Mai Thái Anh tự tử

Lâm Anh (T/h)