Ăn nhiều muối nguy cơ mắc các bệnh nguy hiểm có thể gây tử vong nếu mắc Covid-19

Người Việt ăn rất nhiều muối cao gấp đôi khuyến cáo của WHO và những hệ lụy

Theo  Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), ăn nhiều muối là yếu tố nguy cơ chính gây nhiều bệnh tim mạch, tăng huyết áp, dẫn đến tai biến mạch máu não, bệnh mạch vành, nhồi máu cơ tim. Đồng thời, tăng nguy cơ gây suy thận, loãng xương và ung thư đường tiêu hóa, đặc biệt là ung thư dạ dày. Ở Hàn Quốc, tỉ lệ ung thư dạ dày rất cao và các chuyên gia cho rằng do ăn nhiều kim chi.

Dù tác hại là không nhỏ nhưng theo kết quả điều tra Quốc gia yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm gần đây cho thấy, 90% người Việt Nam ăn rất nhiều muối, tới 10g muối/ngày (nam là 10,5g, nữ là 8,3g). Con số này cao gấp đôi so với khuyến cáo của WHO bỏi nhu cầu của con người chỉ cần 2g/ngày.

Ở các quốc gia phát triển, muối ăn vào cơ thể hằng ngày chủ yếu từ thực phẩm chế biến sẵn hoặc do ăn ở nhà hàng (chiếm 77%), còn ở Việt Nam hầu hết lượng muối ăn vào là từ muối, gia vị thêm vào trong khi nấu ăn hoặc do chấm/trộn mắm, muối, gia vị trên bàn ăn. 

Theo điều tra của Bộ Y tế, có tới 89,2% người nấu ăn luôn cho muối, mắm, gia vị mặn khác vào thực phẩm khi chuẩn bị, chế biến và nấu ăn; 70% thường xuyên trộn, chấm mắm, muối, bột ngọt, nước tương, mì chính và các gia vị có muối khác với thức ăn trong khi ăn; 19,5% thường xuyên ăn thức ăn chế biến sẵn có nhiều muối như dưa, cà muối, mì ăn liền, lạc rang muối… 

Thế nhưng hiểu biết về vấn đề này còn hạn chế khi chỉ có 16% người được hỏi cho rằng mình ăn mặn; trên 50% không nhận biết được đầy đủ những thực phẩm thông thường có nhiều muối. 43,9% số người biết ăn nhiều muối là nguy cơ gây tăng huyết áp; 9,2% biết nguyên nhân gây tai biến mạch máu não. Chỉ có 5% biết ăn nhiều muối có thể gây cơn đau tim, nhồi máu cơ tim.

Cần giảm muối trong khẩu phần ăn để phòng chống bệnh tật

Bộ Y tế cho biết, hiện nay tình hình dịch bệnh Covid-19 ngày càng gia tăng trên thế giới và theo thống kê đa số người tử vong do Covid-19 đều kèm bệnh nền như tăng huyết áp, bệnh tim mạch hoặc các bệnh mạn tính khác. Trong đó muối là nguyên nhân chính làm tăng nguy cơ mắc các bệnh như: Tăng huyết áp, tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim.

Trong đó, theo thống kê hiện Việt Nam có khoảng triệu người bị tăng huyết áp, tức là cứ 5 người trưởng thành thì có một người mắc. Đặc biệt, gần 60% người bị tăng huyết áp song chưa được phát hiện, trên 80% chưa được quản lý điều trị.các bệnh tim mạch đang là sát thủ số một tại Việt Nam, chiếm tới 31% số ca bệnh tử vong toàn quốc.

Theo nhận định của Bộ Y tế, một trong những nguyên nhân để người dân ăn quá nhiều muối, gây gia tăng bệnh tim mạch là Việt Nam còn thiếu hụt chính sách, kế hoạch liên quan đến can thiệp giảm muối như chính sách dán nhãn thực phẩm (công bố hàm lượng muối trong sản phẩm, cảnh báo thực phẩm nhiều muối, tại hại sức khỏe của ăn nhiều muối); quy định về hàm lượng muối tối đa có trong 100g thực phẩm đối với một số loại thực phẩm bao gói sẵn… Việt Nam cũng chưa có chính sách liên quan đến hạn chế quảng cáo, tiếp thị, kinh doanh các sản phẩm chứa nhiều muối; quy định về tổ chức bữa ăn học đường và cung cấp thực phẩm giảm muối cho học sinh…

Trước mức độ nguy hại từ việc ăn nhiều muối, mới đây tại Công văn số 3918/BYT-DP ngày 23/7/2020, Bộ Y tế đã phải kêu gọi người dân nên giảm ăn muối để giảm gánh nặng bệnh tật và nâng cao sức khỏe. Các tỉnh thành phố được yêu cầu đẩy mạnh các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức để dự phòng tăng huyết áp và các bệnh tim mạch, truyền thông để dân chúng giảm ăn muối trong khẩu phần, vận động người dân thường xuyên đo kiểm tra huyết áp để phát hiện sớm bệnh, đặc biệt ở người trên 40 tuổi.

Tổ chức WHO tại Việt Nam cho hay, hiện đã có 19 quốc gia thực hiện giảm muối trong ít nhất một sản phẩm chủ yếu là bánh mì và 11 quốc gia báo cáo giảm muối trong thịt chế biến, các loại ngũ cốc ăn sáng, nước sốt và các bữa ăn làm sẵn. Trong khi đó, tỷ lệ người dân Việt Nam hiện ăn muối cao hơn mức khuyến cáo cần phải thực hiện nghiêm túc việc này. Mỗi người chỉ nên tiêu thụ dưới 5g muối mỗi ngày sẽ cứu sống khoảng 2,5 triệu người/năm. Một trong 9 mục tiêu toàn cầu về tiêu thụ muối đến năm 2025 là giảm 30% lượng muối khẩu phần ăn. Vì thế, Việt Nam nên xây dựng khuyến nghị về lượng muối tối đa trong 100g thực phẩm, ưu tiên thực phẩm nhiều muối và phổ biến như mì ăn liền, xúc xích…

Cần phải có những tiêu chuẩn bắt buộc công bố sản phẩm của các công ty một cách tự nguyện. Việt Nam cũng nên xây dựng môi trường hỗ trợ tại trường học, bếp ăn tập thể cũng như ban hành và thực thi quy định về dán nhãn, cảnh báo sức khỏe; cấm quảng cáo thực phẩm nhằm vào trẻ em.

Dựa trên cơ sở các khuyến nghị của WHO, Bộ Y tế đang xây dựng Kế hoạch quốc gia Truyền thông vận động thực hiện giảm muối trong khẩu phần ăn để phòng chống bệnh tim mạch và các bệnh không lây nhiễm khác, nhằm đến năm 2025 sẽ có hơn 90% người trưởng thành biết tác hại do ăn nhiều muối; giảm mức tiêu thụ muối ăn trung bình còn dưới 7g/người/ngày; hơn 70% số học sinh thực hiện ít nhất một biện pháp để giảm ăn muối theo khuyến cáo; hơn 90% số người được phát hiện mắc tăng huyết áp, bệnh tim mạch được tư vấn, hướng dẫn thực hiện chế độ ăn giảm muối.

An Dương