Dự báo xu hướng an ninh mạng nổi bật trong năm 2025 tại Đông Nam Á

Dự đoán trong năm 2025, những thách thức an ninh mạng chưa từng có trong bối cảnh đổi mới công nghệ và mối đe dọa số sẽ ngày càng gia tăng. Yếu tố chính trị toàn cầu, tin tặc được nhà nước bảo trợ và tội phạm công nghệ cao càng làm bức tranh an ninh mạng thêm phần phức tạp. Đặc biệt, trí tuệ nhân tạo (AI) trở thành con dao hai lưỡi, vừa là lá chắn, vừa là mũi giáo trong cuộc chiến an ninh mạng.

Theo Báo cáo Kinh Tế Số khu vực Đông Nam Á 2024 (e-Conomy SEA 2024), lưu ý rằng nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ và cần có nỗ lực chung để đảm bảo niềm tin số trong bối cảnh trực tuyến phức tạp. Một trong những hoạt động công nghệ hàng đầu cần chú ý trong năm 2024 là triển khai các giải pháp an ninh mạng. Một báo cáo năm 2022 của Palo Alto Networks cho thấy 92% các nhà lãnh đạo doanh nghiệp (DN) ASEAN tin rằng an toàn trực tuyến nên là ưu tiên hàng đầu đối với mọi DN.

Với không gian số không ngừng phát triển, sau đây là 5 xu hướng an ninh mạng nổi bật trong năm 2025 tại Đông Nam Á được nhận định là quan trọng cần lưu ý:

Kết hợp giữa AI và tự động hóa

Người dân Đông Nam Á quan tâm về AI khi nằm trong top 10 toàn cầu về tìm kiếm liên quan đến AI theo đầu người. AI có thể tự động hóa bảo vệ chống virus, quét mạng để tìm các hoạt động bất thường và xem xét các luồng dữ liệu lớn để tăng cường phát hiện mối đe dọa. AI cũng có thể ghi lại quyền truy cập và sử dụng máy tính để có được thông tin chi tiết về rủi ro duyệt web trực tuyến. Ví dụ, ở Thái Lan, AI có thể phát hiện khuôn mặt được sử dụng cho mật khẩu sinh trắc học. Cách tiếp cận này có nghĩa là không ai có thể đánh cắp mã để xâm phạm mạng lưới và các nền tảng kinh doanh.

Sự trỗi dậy của an ninh mạng dưới dạng dịch vụ

Cybersecurity-as-a-Service (CaaS) là giải pháp theo hình thức đăng ký, trong đó công ty cung cấp dịch vụ bảo vệ mạng theo yêu cầu cho khách hàng. Các dịch vụ có thể bao gồm giám sát mối đe dọa, tuân thủ các tiêu chuẩn của ngành, quản lý lỗ hổng và phản ứng tấn công, cùng nhiều dịch vụ khác. Vì việc theo kịp tất cả các mối đe dọa đang phát triển trong bối cảnh mạng là một thách thức, CaaS cho phép những người sáng lập tiết kiệm tiền khi xây dựng cơ sở hạ tầng và hệ thống bảo vệ trực tuyến của họ. Các DN có thể tin tưởng vào các chuyên gia CaaS để giám sát mạng của họ từ xa và sử dụng nhiều công cụ khác nhau để hành động nhanh chóng nhằm bảo vệ chúng.

Nền tảng chống virus, trình xóa phần mềm độc hại và lưu trữ dữ liệu blockchain đang được sử dụng để bảo vệ cá nhân và doanh nghiệp an toàn trên mạng. Ảnh minh họa

Ứng dụng công nghệ an ninh mạng trong khu vực

Theo Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), ASEAN đang áp dụng các công nghệ, giải pháp và chính sách bảo vệ mạng để giữ an toàn cho người tiêu dùng và trấn áp tội phạm mạng. Hơn nữa, các nước trong khu vực đang đẩy mạnh truyền thông rộng rãi cho công chúng về việc xác định những kẻ lừa đảo và bảo vệ thông tin cá nhân. Sự liên kết xuyên biên giới sẽ cho phép các nước trong khu vực thiết lập một cơ quan trung ương để chuẩn hóa luật về xử lý dữ liệu, truy cập trực tuyến và an ninh mạng. Khu vực đã thông qua Khung về Bảo vệ Dữ liệu cá nhân (Framework on Personal Data Protection) để thúc đẩy hợp tác công nghệ thông tin - truyền thông (ICT) và biến Đông Nam Á thành một nền kinh tế an toàn, bền vững, chuyển đổi và được hỗ trợ kỹ thuật số.

Tăng cường quan hệ đối tác công tư

Theo Văn phòng Liên Hợp quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC), ASEAN cần tận dụng quan hệ đối tác công - tư để chống tội phạm mạng. Ví dụ, các đối tác khu vực tư nhân như nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) có thể xây dựng các hệ thống tăng cường phân tích mối đe dọa, xác định các mối đe dọa mới nổi và cung cấp dữ liệu cho cơ quan thực thi pháp luật để điều tra hoặc phá vỡ tội phạm trực tuyến. Hơn nữa, các bên liên quan khác có thể hỗ trợ các nước trong khu vực trong việc chuẩn bị các chính sách pháp lý và quy định về tội phạm Internet, quyền riêng tư và sử dụng dữ liệu an toàn.

Đào tạo và phát triển lực lượng lao động để thu hẹp khoảng cách kỹ năng an ninh mạng

Một trong những biện pháp an toàn trực tuyến tốt nhất dành cho các DN nhỏ là đào tạo nhận thức về an ninh mạng cho nhân viên. Nhân viên phải nhanh chóng tìm hiểu về các biện pháp đăng nhập không an toàn, quản lý mật khẩu kém, nhấp vào tin nhắn email lạ, mở tệp đính kèm đáng ngờ… DN phải nâng cao kỹ năng cho lực lượng lao động để xây dựng một nền văn hóa có ý thức về an ninh và không truy cập WiFi công cộng bằng thiết bị làm việc không an toàn. Ngoài ra, các nhà lãnh đạo nên có các bản tin định kỳ như các nguồn tài nguyên liên tục để thu hẹp khoảng cách kỹ năng an ninh mạng cho nhân viên mới.

Sự phát triển của công nghệ an ninh mạng tại Đông Nam Á

Xu hướng công nghệ an ninh mạng ở trên cho thấy nhiều cách tiếp cận để đối phó với tội phạm trực tuyến và trao quyền cho các công ty cùng nhân viên của họ để giải quyết các lỗ hổng số. Các giải pháp an toàn mạnh mẽ sẽ ngăn chặn tin tặc phá hoại các dịch vụ và nền tảng thân thiện với môi trường, thực hiện các chính sách về môi trường, xã hội và quản trị (ESG), góp phần nâng cao uy tín về tính bền vững của công ty.

Cuối cùng, công nghệ an ninh mạng tại Đông Nam Á sẽ phát triển hơn nữa khi các công ty nhận được các khoản đầu tư đáng kể và trợ cấp của chính phủ. Trọng tâm phải là xây dựng khả năng phục hồi mạng khi ASEAN số hóa. Hơn nữa, việc thách thức các doanh nhân đổi mới các công nghệ an toàn trực tuyến mới cho năm 2025 trở đi là điều bắt buộc để bảo vệ hệ sinh thái khởi nghiệp của khu vực.

Khánh Mai (t/h)