Khu vực dịch vụ, bán lẻ chạy đua nâng cao năng suất

Trong thập kỷ qua, khu vực dịch vụ và bán lẻ đã trở thành động lực tăng trưởng quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, chiếm gần 42% GDP. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị hiếu của người tiêu dùng thay đổi nhanh chóng, chi phí vận hành tăng cao, áp lực công nghệ ngày càng mạnh mẽ, năng suất trở thành yếu tố then chốt để doanh nghiệp dịch vụ – bán lẻ tồn tại và phát triển. Nếu như trước đây, lợi thế nằm ở vị trí địa lý hay giá cả thì ngày nay hiệu quả vận hành, tốc độ phục vụ và khả năng tối ưu nguồn lực mới là “vũ khí” cạnh tranh thật sự.

Sự chuyển dịch mạnh mẽ của hành vi tiêu dùng sau đại dịch đã buộc ngành dịch vụ và bán lẻ thay đổi gần như toàn diện. Người tiêu dùng ngày nay không chỉ tìm kiếm sản phẩm mà còn tìm kiếm trải nghiệm – nhanh hơn, tiện lợi hơn và cá nhân hóa hơn. Điều này đặt ra yêu cầu doanh nghiệp phải nâng cao năng suất trong mọi khâu: từ quản lý chuỗi cung ứng, dự báo nhu cầu, vận hành kho bãi cho đến chăm sóc khách hàng sau bán. Mỗi giây được tiết kiệm trong quy trình là một bước tiến trong cuộc đua năng suất.

Một chuỗi siêu thị lớn trong nước từng phụ thuộc nhiều vào lao động thủ công ở khâu kiểm hàng và nhập liệu. Sau khi triển khai hệ thống quản lý tồn kho bằng mã QR và phần mềm ERP, họ cắt giảm được 40% thời gian xử lý đơn hàng và giảm 20% tỷ lệ sai sót trong giao nhận.

Dữ liệu thời gian thực giúp quản lý có thể ra quyết định nhanh, đồng thời tối ưu hóa nhân sự tại từng điểm bán. “Trước đây, nhân viên có khi mất cả buổi để kiểm kho, giờ chỉ cần vài phút với máy quét mã, mọi dữ liệu đã được đồng bộ trên hệ thống", đại diện chuỗi này chia sẻ.

Các chuỗi cửa hàng, sàn thương mại điện tử áp dụng công nghệ tự động hóa quy trình, phân tích dữ liệu hành vi khách hàng, nhằm giảm thời gian xử lý và tối đa hóa trải nghiệm người dùng.

Không chỉ doanh nghiệp lớn, những cửa hàng bán lẻ nhỏ và chuỗi dịch vụ ăn uống cũng từng bước “số hóa” để nâng cao năng suất. Việc ứng dụng máy POS thông minh, hệ thống quản lý bán hàng tích hợp (POS–CRM) hay sử dụng phần mềm dự báo nhu cầu giúp họ tối ưu nhân lực, giảm thời gian chờ của khách và gia tăng doanh thu trên mỗi nhân viên.

Một thương hiệu cà phê nội địa ghi nhận năng suất lao động tăng 30% chỉ sau 6 tháng chuyển sang mô hình đặt hàng – thanh toán qua ứng dụng. Nhờ dữ liệu khách hàng được lưu trữ, quán có thể tự động gợi ý đồ uống yêu thích, triển khai khuyến mãi đúng đối tượng, vừa tiết kiệm chi phí marketing vừa tăng hiệu quả bán hàng.

Năng suất trong khu vực dịch vụ không chỉ được đo bằng số lượng khách phục vụ mỗi ngày mà còn bằng chất lượng trải nghiệm. Một trung tâm chăm sóc khách hàng sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) có thể xử lý cùng lúc hàng trăm yêu cầu, giảm thời gian phản hồi trung bình xuống dưới 30 giây. Chatbot, giọng nói tổng hợp và phân tích cảm xúc giúp doanh nghiệp hiểu khách hàng sâu hơn, từ đó cải thiện dịch vụ.

“Công nghệ không thay thế con người nhưng giúp nhân viên tập trung vào các vấn đề cần cảm xúc và sáng tạo hơn", đại diện một công ty viễn thông lớn nhận định.

Trong lĩnh vực logistics – mắt xích không thể thiếu của ngành bán lẻ, năng suất được nâng tầm thông qua tự động hóa và dữ liệu lớn. Các doanh nghiệp vận chuyển lớn như Giao Hàng Nhanh, Viettel Post hay Lazada Logistics đã đầu tư trung tâm phân loại tự động, có thể xử lý hàng trăm nghìn đơn hàng mỗi ngày. Nhờ tối ưu tuyến đường bằng thuật toán, chi phí giao hàng giảm đáng kể, đồng thời rút ngắn thời gian từ kho đến tay khách hàng. Đây là bước tiến lớn trong hành trình nâng cao năng suất toàn chuỗi cung ứng dịch vụ – bán lẻ.

Năng suất không chỉ đến từ máy móc hay phần mềm mà còn từ con người – yếu tố trung tâm quyết định mọi sự thay đổi.

Song, bài toán năng suất không chỉ nằm ở máy móc hay phần mềm. Con người vẫn là yếu tố quyết định thành công. Việc đào tạo kỹ năng số, chăm sóc khách hàng và khả năng thích ứng với công nghệ mới đang trở thành ưu tiên hàng đầu. Các doanh nghiệp dịch vụ nhận ra rằng nhân viên càng hiểu rõ hệ thống, năng suất càng cao. Họ không còn là người “thực thi” mà là người “vận hành giá trị”, biết cách kết nối dữ liệu, phục vụ khách hàng và mang lại doanh thu.

Trong cuộc đua năng suất này, yếu tố quan trọng không chỉ là “làm nhanh hơn”, mà là “làm thông minh hơn”. Những doanh nghiệp biết kết hợp giữa công nghệ, con người và dữ liệu sẽ là người chiến thắng. Khi mỗi thao tác được tối ưu, mỗi nhân viên được trao quyền và mỗi quyết định dựa trên thông tin chính xác, năng suất không chỉ tăng, mà còn tạo nên lợi thế cạnh tranh bền vững.

Khu vực dịch vụ và bán lẻ Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc. Cuộc đua nâng cao năng suất không chỉ là yêu cầu tất yếu, mà còn là cơ hội để tái định hình toàn bộ ngành – hướng tới một hệ sinh thái thương mại năng động, hiệu quả và lấy khách hàng làm trung tâm. Trong tương lai gần, năng suất sẽ không còn là đích đến, mà là bản sắc của những doanh nghiệp dẫn đầu, trong đó có doanh nghiệp bán lẻ.

Hoàng Dương