Lật tẩy chiêu "quảng cáo láo" thực phẩm chức năng

author 07:27 23/11/2012

(VietQ.vn) - Khi đời sống vật chất được nâng cao, mọi người ngày càng quan tâm đến vấn đề sức khoẻ. Do đó, các đoạn quảng cáo về thực phẩm dinh dưỡng, thuốc bổ trợ, thuốc chữa bệnh bao giờ cũng “hút” người xem truyền hình nhất. Đa số các đoạn quảng cáo này đều “tung hô” sản phẩm nào cũng có công dụng “tức thì”…

Hoa mắt vì công dụng “tức thì” 
 
Thuốc chữa bệnh và thực phẩm chức năng là những hàng hóa đặc biệt, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe. Vì vậy thông tin, quảng cáo thuốc phải trung thực, khách quan, chính xác nhằm hướng dẫn sử dụng thuốc hợp lí, an toàn. Tuy nhiên, việc quảng cáo sản phẩm chữa bệnh trên các phương tiện truyền thông đại chúng đang phát triển một cách khá rầm rộ với tần suất “đậm đặc”. 
 
Các clip quảng cáo trên truyền hình thường theo một kịch bản giống nhau đến… phản cảm. Mở đầu thường là hình ảnh người bệnh bị đau đầu, đau bụng, đau đại tràng, ho rũ rượi, hen suyễn, biếng ăn, cảm cúm, đau nhức các khớp xương... Sau một hồi quằn quại, vật vã, nhăn nhó với nhiều dáng vẻ khác nhau, họ cùng uống thuốc. Thuốc thì chưa trôi khỏi miệng, người bệnh đã cười nói với vẻ mặt hớn hở, mãn nguyện chẳng khác nào “tiên dược”. 
Quản lí thị trường bắt lô sản xuất thực phẩm chức năng kém chất lượng
Quản lí thị trường bắt lô sản xuất thực phẩm chức năng kém chất lượng
 
Quảng cáo thực phẩm chức năng mặc dù đã được “mào đầu” bằng câu “Đây không phải là sản phẩm thay thế thuốc chữa bệnh” nhưng môtíp cũng giống y sì các quảng cáo về thuốc. Quảng cáo về hồng sâm, cao linh chi, sâm tẩm mật ong của Hàn Quốc cũng mở đầu bằng hình ảnh các cụ già tập dưỡng sinh than bị bệnh của người già, xương nhức mỏi, lão hoá sớm. Nhưng vừa đưa một lát sâm vào miệng, cụ bà đã thấy  mặt mũi tươi tỉnh, “sảng khoái” ngay. 
 
Các loại tảo xoắn Spirulina, cốm bổ mắt kid eye, gạo nứt Huyết Rồng cũng được quảng cáo là có công dụng với nhiều loại bệnh như ung thư, lão hoá, các tật bệnh về mắt… Nhưng có công dụng chữa dứt hẳn hay chỉ có tác dụng bổ trợ và phòng chống thì nhà sản xuất lại cố tình “ẩn” đi. Chỉ còn lại ấn tượng đối với người xem là thuốc chưa qua cổ họng, người bệnh đã khoẻ mạnh, hết đau đớn ngay.
 
Thực tế, mọi loại thuốc hay thực phẩm chức năng đều được cảnh báo là “con dao hai lưỡi”. Người bị bệnh cần phải thông qua ý kiến của bác sĩ điều trị xem sản phẩm này có phù hợp với cơ địa của mình hay có nguy cơ gây ra các trường hợp sốc phản vệ không hãy dùng. Đáng lưu ý là các quảng cáo chỉ nêu toàn ưu điểm của thuốc khiến nhiều người coi việc dùng thuốc trở nên quá bình thường, ai cũng có thể mua về tự uống với liều dùng càng nhiều càng tốt. 
 
Người tiêu dùng chịu thiệt
 
Nhiều chuyên gia pháp lí cho rằng, một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng loạn quảng cáo là pháp luật về vấn đề quảng cáo còn nhiều điều bất cập, có quá nhiều văn bản qui định. Nhưng mỗi văn bản lại đưa ra một thuật ngữ pháp lí thiếu đồng nhất với nhau khiến cho việc áp dụng rất khó khăn. Đơn giản nhất như các khái niệm về quảng cáo gian dối, quảng cáo sai sự thật, gây hiểu lầm vẫn còn đang gây tranh cãi. 
 
Theo qui định của Bộ Thông Tin - Truyền Thông, các quảng cáo hàng hóa thuộc danh mục phải kiểm tra về chất lượng hoặc thuộc danh mục phải có chứng nhận chất lượng bắt buộc phải có giấy chứng nhận của cơ quan quản lí nhà nước về chất lượng hàng hóa. Nhưng việc qui trách nhiệm hay xử phạt các đơn vị sản xuất, lưu hành các đoạn quảng cáo sai cũng rất khó. 
 
Ông Đỗ Gia Phan- Nguyên Phó Chủ tịch Hiệp Hội tiêu chuẩn và bảo vệ người tiêu dùng cho biết, đối với các kênh quảng cáo trên tivi, Hiệp hội cũng đã có ý kiến trực tiếp với các Đài truyền hình về các sản phẩm “khác xa với quảng cáo”, gây hậu quả với người tiêu dùng. Nhưng đa số các kênh bán hàng trên các đài truyền hình đều cho rằng họ chỉ là trung gian môi giới, quảng cáo các loại mặt hàng này chứ không phải là nhà cung cấp. 
 
Do vậy, họ không chịu trách nhiệm về những khiếu nại trên. Nhà đài cho rằng, họ có những khó khăn riêng. Đài truyền hình không phải là cơ quan chuyên môn để kiểm tra chất lượng của từng sản phẩm được bán qua sóng truyền hình và chỉ có thể đánh giá hàng hóa dựa trên tính hợp pháp của sản phẩm như: xuất xứ hàng hóa, chứng nhận chất lượng, đăng kí kinh doanh của đơn vị bán. 
 
Riêng đối với quảng cáo thuốc chữa bệnh cũng đã có nhiều văn bản qui định cụ thể. Trong đó, quảng cáo phải nêu cả ưu điểm và tác dụng phụ của thuốc, nhưng nhà sản xuất, kinh doanh thường nhấn mạnh về ưu điểm và đưa thông tin về tác dụng phụ rất mờ nhạt. Tuy nhiên, chế tài xử phạt các quảng cáo sai hiện nay còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. 
 
Theo thống kê 10 tháng đầu năm 2012 Cục An toàn thực phẩm nhận được 1.011 hồ sơ đăng kí quảng cáo thực phẩm chức năng, tuy nhiên có tới 90% hồi sơ có vấn đề bị yêu cầu chỉnh sửa nội dung sao cho đúng với tác dụng của sản phẩm. Còn đối với người tiêu dùng, trong trường hợp mua phải thực phẩm hỏng hay chịu hậu quả của việc sử dụng thuốc bừa bãi cũng ngại phải khiếu kiện ai do tâm lí “chờ được vạ thì má đã sưng”. 
 
Bộ Y tế vừa có công văn số 5719/BYT-PC gửi bộ Văn hóa thể thao và du lich đề nghị điều chỉnh kiểm soát quảng cáo đối với thực phẩm chức năng và một số mặt hàng dịch vụ y tế khác. Theo bộ Y tế, không phải thuốc nào cũng được phép quảng cáo, do đó, bộ này đề nghị thuốc được quảng cáo là thuốc có số đăng ký tại Việt Nam còn hiệu lực, có hoạt chất thuộc danh mục hoạt chất được phép quảng cáo trên truyền thanh, truyền hình do bộ Y tế ban hành.
 
Minh Hiếu

Thích và chia sẻ bài viết:

tin liên quan

video hot

Về đầu trang