Nhận diện khó khăn ban đầu khi áp dụng Lean - Six Sigma trong doanh nghiệp

Một trong những mô hình được áp dụng rộng rãi và chứng minh tính hiệu quả trong quản trị vận hành chính là Lean - Six Sigma. Đây là sự kết hợp giữa hai triết lý quản trị nổi tiếng: Lean (sản xuất tinh gọn) – tập trung loại bỏ lãng phí và Six Sigma – hướng đến giảm sai lỗi và kiểm soát chất lượng ở mức gần như tuyệt đối. 

Tại Việt Nam, mô hình này đang dần được nhiều doanh nghiệp lớn và vừa áp dụng thành công, mang lại chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích rõ rệt, quá trình triển khai Lean - Six Sigma cũng đặt ra không ít thách thức, đặc biệt với doanh nghiệp chưa có nền tảng quản trị hiện đại.

Một trong những lợi ích lớn nhất của Lean - Six Sigma là khả năng nhận diện và loại bỏ lãng phí trong quy trình sản xuất, từ đó giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và nâng cao năng suất. Các công cụ trong Lean như 5S, Kaizen, Kanban hay Just-in-Time giúp quy trình vận hành được đơn giản hóa, dòng chảy công việc trở nên thông suốt, trong khi Six Sigma cung cấp phương pháp định lượng và kỹ thuật thống kê như DMAIC, SPC hay DOE để kiểm soát sai lỗi và biến động. Nhờ đó, doanh nghiệp có thể cải tiến chất lượng một cách có hệ thống và bền vững. 

Một ưu điểm khác là mô hình này khuyến khích văn hóa cải tiến liên tục và sự tham gia của toàn bộ nhân viên vào quá trình đổi mới. Khi được triển khai đúng cách, Lean - Six Sigma không chỉ mang lại hiệu quả tức thời mà còn tạo nền tảng dài hạn cho sự phát triển ổn định.

Tuy nhiên, việc áp dụng mô hình này cũng không đơn giản, đặc biệt trong giai đoạn đầu. Thách thức đầu tiên là chi phí đầu tư ban đầu khá lớn, bao gồm đào tạo nhân sự theo các cấp, đồng thời, đầu tư vào hệ thống thu thập và phân tích dữ liệu. Đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ, đây là rào cản không nhỏ. 

Bên cạnh đó, việc thay đổi quy trình cũng thường vấp phải sự kháng cự từ nhân viên, nhất là khi chưa có sự truyền thông hiệu quả từ lãnh đạo. Mặt khác, Lean - Six Sigma yêu cầu khả năng phân tích số liệu, sử dụng các công cụ thống kê và có nền tảng dữ liệu tốt, điều mà nhiều doanh nghiệp Việt Nam còn thiếu hụt. 

Ngoài ra, việc duy trì kết quả sau cải tiến và mở rộng mô hình ra toàn tổ chức cũng đòi hỏi nỗ lực và cam kết dài hạn, nếu không sẽ dễ rơi vào tình trạng cải tiến nửa vời, không mang lại hiệu quả thực chất.

Dù vậy, vẫn có nhiều doanh nghiệp Việt đã tiên phong triển khai và thu được kết quả rất tích cực. Tiêu biểu là Vinamilk, doanh nghiệp hàng đầu ngành sữa Việt Nam, đã triển khai Lean - Six Sigma tại nhiều nhà máy, trong đó nổi bật là Mega Factory, nhà máy sữa hiện đại bậc nhất Đông Nam Á. Thông qua việc áp dụng mô hình này, Vinamilk đã tối ưu dây chuyền sản xuất, giảm lãng phí nguyên vật liệu, kiểm soát chặt chất lượng sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế và tiết kiệm hàng chục tỷ đồng mỗi năm.

Một tên tuổi khác trong ngành sữa - TH True Milk cũng ứng dụng Lean - Six Sigma để kiểm soát toàn bộ chuỗi sản xuất khép kín, từ trang trại công nghệ cao đến nhà máy chế biến, giúp giảm sai lệch chất lượng, tăng độ đồng đều của sản phẩm và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm nghiêm ngặt.

Trong lĩnh vực điện tử, mặc dù là doanh nghiệp FDI, Samsung Electronics Vietnam lại có vai trò dẫn dắt mạnh mẽ trong việc đào tạo nguồn nhân lực Việt tiếp cận với Lean - Six Sigma. Tại các nhà máy ở Bắc Ninh và Thái Nguyên, hàng trăm dự án cải tiến do kỹ sư người Việt thực hiện mỗi năm đã giúp giảm tỷ lệ lỗi trong lắp ráp, tăng năng suất dây chuyền và tiết kiệm chi phí đáng kể. Các chương trình đào tạo được tổ chức bài bản, tạo ra đội ngũ kỹ sư chất lượng cao, góp phần xây dựng văn hóa cải tiến sâu rộng trong toàn bộ hệ thống.

Trong ngành nhựa, Công ty Cổ phần Nhựa Bình Minh là một ví dụ điển hình khá thành công trong áp dụng công cụ này. Doanh nghiệp đã triển khai Lean để cải thiện bố trí nhà xưởng, giảm thời gian thiết lập máy (SMED) và sử dụng Six Sigma để kiểm soát các yếu tố chất lượng như độ dày, kích thước, độ bền sản phẩm. Nhờ đó, công ty không chỉ nâng cao chất lượng mà còn tiết kiệm chi phí vận hành và giảm tỉ lệ sản phẩm lỗi.

Ở lĩnh vực dược phẩm, Dược Hậu Giang là một trong những doanh nghiệp tiên phong áp dụng Lean - Six Sigma để cải tiến quy trình sản xuất, kiểm soát chất lượng từng lô thuốc, đồng thời cải thiện hoạt động kho vận nhằm rút ngắn thời gian đưa sản phẩm ra thị trường và tăng tính cạnh tranh. 

Một ví dụ đáng chú ý khác là Tập đoàn Hoa Sen, áp dụng Lean để giảm thời gian dừng máy trong sản xuất tôn – thép, cải thiện hiệu suất và tăng độ đồng đều trong lớp mạ kẽm. Cùng với đó, Acecook Việt Nam, doanh nghiệp sản xuất mì ăn liền hàng đầu đã triển khai mô hình để cải tiến quy trình đóng gói, kiểm soát chất lượng sợi mì và thành phần gia vị, qua đó giảm hỏng hóc, tăng hiệu quả sản xuất và nâng cao sự hài lòng của người tiêu dùng. Trong khi đó, Công ty CP Bóng đèn Điện Quang cũng áp dụng thành công Lean - Six Sigma để cải tiến sản phẩm chiếu sáng, đặc biệt là đèn LED, giúp giảm lỗi kỹ thuật và tăng độ bền, từ đó cải thiện hình ảnh thương hiệu và doanh thu.

Những doanh nghiệp kể trên đã chứng minh rằng Lean - Six Sigma không chỉ là lý thuyết quản trị phù hợp với các tập đoàn toàn cầu, mà hoàn toàn có thể áp dụng hiệu quả tại Việt Nam nếu có chiến lược triển khai phù hợp và cam kết từ lãnh đạo. Dù việc triển khai có thể đối mặt với khó khăn ban đầu, nhưng với tầm nhìn dài hạn, sự đầu tư bài bản và quyết tâm từ bên trong, Lean - Six Sigma sẽ là chìa khóa quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, nâng cao năng lực cạnh tranh và vững vàng hơn trong bối cảnh hội nhập quốc tế, chuyển đổi số.

 Tiểu My