Trung Quốc trắng trợn ‘chơi bài cùn’ vì sợ thua vụ kiện Biển Đông

Theo những tin tức mới nhất về tình hình Biển Đông hiện nay trên Zing News, Kyodo dẫn các nguồn tin ngoại giao ngày 20/6 cho hay, Trung Quốc lớn tiếng nói với một số nhà ngoại giao của ASEAN rằng, nước này không loại trừ việc rút khỏi Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 nếu phán quyết của PCA “trái với nền tảng vị thế” của Bắc Kinh.

Phán quyết sắp tới của PCA về ‘đường lưỡi bò’ Trung Quốc sẽ ít nhiều ảnh hưởng đến tình hình Biển Đông hiện nay

Ngày 22/1/2013, Philippines đệ đơn lên PCA, kiện cách Trung Quốc giải thích và áp dụng UNCLOS năm 1982. Tòa quốc tế sẽ ra phán quyết cuối cùng ngày 7/7, trong đó nêu rõ cách giải thích của Trung Quốc về "đường lưỡi bò" có phù hợp hay không phù hợp UNCLOS. 

Theo các nguồn tin ngoại giao, điều Trung Quốc quan tâm nhất trong vụ Manila kiện Bắc Kinh lên Tòa Trọng tài Thường trực (PCA) ở The Hague, Hà Lan là quyết định về việc áp dụng cái gọi là “đường 9 đoạn” mơ hồ trên Biển Đông. Trung Quốc cho rằng, kết quả tồi tệ nhất từ PCA sẽ bác tuyên bố về “quyền lợi lịch sử” của Bắc Kinh trên Biển Đông khi cho rằng chúng không dựa theo luật pháp quốc tế đồng thời vô hiệu hóa “đường 9 đoạn”.

Nhiều chuyên gia tin rằng phán quyết của PCA sẽ tạo bất lợi cho phía Trung Quốc. Bắc Kinh luôn khăng khăng sẽ không chấp nhận và không tôn trọng phán quyết của PCA dù Trung Quốc là một thành viên của UNCLOS từ năm 1996. Đồng thời, Bắc Kinh cũng chỉ trích Philippines đơn phương kiện Trung Quốc lên PCA và phá vỡ các thỏa thuận trước đây giữa hai nước nhằm giải quyết tranh chấp lãnh thổ thông qua đàm phán song phương.

Trung Quốc thậm chí còn nói Mỹ "không có quyền nói về vụ kiện của Tòa Trọng tài" vì Washington không tham gia ký UNCLOS. Bắc Kinh cáo buộc Mỹ cùng các đồng minh trong khu vực đang tìm cách "kiềm chế tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của Bắc Kinh" trong luật pháp quốc tế.

Nhiều tháng trước khi PCA ra phán quyết, Trung Quốc liên tục đơn phương rêu rao rằng nước này hiện nhận được sự ủng hộ từ 60 nước trong vụ kiện yêu sách "đường lưỡi bò". Tuy nhiên, theo Diplomat, Bắc Kinh còn không biết rõ cụ thể đó là những nước nào.

Bản đồ ‘đường lưỡi bò’ phi lý của Trung Quốc gần như bao trùm toàn bộ diện tích Biển Đông

Trên thực tế, cho tới nay chỉ có 8 quốc gia công khai đứng về phía Trung Quốc trong vụ kiện Biển Đông, gồm Afghanistan và Lesotho (châu Phi) là hai nước không tiếp giáp biển. Các nước khác trong danh sách gồm: Gambia, Kenya, Niger, Sudan, Togo, Vanuatu, theo WSJ.

Liên quan đến vụ kiện Biển Đông Thủ tướng Campuchia Hun Sen ngày 20/6 tuyên bố nước này “không ủng hộ” phán quyết của PCA. "Đây không phải là vấn đề pháp lý, nó hoàn toàn mang động cơ chính trị. Tôi sẽ không hỗ trợ bất kỳ phán quyết của tòa án", ông Hun Sen cho hay. Thủ tướng Campuchia cũng nhấn mạnh rằng, vụ kiện là “âm mưu chính trị giữa một số quốc gia và tòa án".

Theo AFP, ông Hun Sen đã tỏ ra "giận dữ" khi các phương tiện truyền thông quốc tế đưa tin, Campuchia cùng với Myanamar, Lào đứng sau việc ASEAN phải rút lại tuyên bố chung về Biển Đông tại Hội nghị Đặc biệt Ngoại trưởng ASEAN - Trung Quốc tại Côn Minh, Vân Nam hồi tuần trước.

Ông gọi việc này là "không thể chấp nhận". "Như thế rất không công bằng với Campuchia. Một số nước đang sử dụng Campuchia để chống Trung Quốc", Thủ tướng Campuchia nói.

Trong một diễn biến khác liên quan đến tình hình Biển Đông hiện nay trên báo Vietnamplus, ngày 20/6, Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) có trụ sở ở thủ đô Washington (Mỹ) đã tổ chức cuộc thảo luận về vụ Philippines kiện các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông, với sự tham gia của giới chuyên gia hàng đầu CSIS cùng nhiều chuyên gia - học giả của Mỹ và các nước.

Các diễn giả chính của cuộc hội thảo gồm có ông Gregory Poling, Giám đốc Sáng kiến Hàng hải châu Á thuộc CSIS; ông Ernest Bower, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á của CSIS; bà Amy Searight, Cố vấn cấp cao Chương trình trình Đông Nam Á của CSIS và ông Andrew Shearer, Cố vấn cấp cao về An ninh Châu Á Thái Bình Dương thuộc CSIS.

Mỹ từng không ít lần điều động máy bay, tàu khu trục đến tuần tra Biển Đông

Tại cuộc hội thảo, các chuyên gia đã đi sâu phân tích lý do vì sao Biển Đông lại có ý nghĩa quan trọng đối với Mỹ, trong đó đặc biệt nhấn mạnh tới việc Biển Đông đóng vai trò quyết định tới việc Mỹ duy trì vị thế quân sự tại châu Á - Thái Bình Dương và giúp Washington đảm bảo các liên minh quân sự ở khu vực này.

Giới chuyên gia đưa ra các phân tích và dự báo về phán quyết của Toà án Trọng tài Thường trực đối với đơn kiện của Philippines nhằm vào tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông, dự đoán những động thái tiếp theo của các bên sau khi phán quyết được đưa ra, trong đó tập trung thảo luận về hành động của Trung Quốc ở Biển Đông trong thời gian tới.

Cuộc thảo luận của CSIS diễn ra trong bối cảnh chỉ còn chưa đầy 1 tháng là đến thời điểm Tòa án Trọng tài Thường trực ra phán quyết về vụ kiện Biển Đông của Philippines vào ngày 7/7.

Vân Anh (T/h)