Tỏi băm để tủ lạnh: Tiện lợi nhưng coi chừng độc tố

Cuộc sống bận rộn khiến việc chuẩn bị nguyên liệu nấu ăn nhanh gọn trở thành ưu tiên của không ít người nội trợ. Trong đó, thói quen băm sẵn tỏi để tủ lạnh là khá phổ biến. Tuy nhiên, việc làm tưởng chừng vô hại này lại tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu không hiểu rõ cách bảo quản cũng như giới hạn an toàn khi sử dụng.

Theo chuyên gia dinh dưỡng, tỏi tươi sau khi băm nhỏ rất dễ bị oxy hóa khi tiếp xúc với không khí, ánh sáng và độ ẩm. Nếu chỉ bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, tỏi băm giữ chất lượng tốt nhất trong vòng 5–7 ngày.

Sau thời gian này, tỏi bắt đầu đổi màu, giảm hương vị, mất dần hoạt chất có lợi và tiềm ẩn nguy cơ phát sinh độc tố. Việc trữ đông có thể kéo dài thời gian bảo quản lên 1-2 tháng nhưng lại khiến mùi vị đặc trưng của tỏi bị biến đổi, không còn thơm nồng như khi dùng tỏi tươi.

Tỏi băm nhuyễn dễ bị oxy hóa nếu để lâu ngoài không khí sau khi băm và dễ cháy khét hơn khi phi thơm nếu lửa quá lớn hoặc không đảo đều.

Một số người còn chọn cách trộn tỏi băm với dầu ăn rồi cất trong lọ kín để kéo dài thời gian sử dụng. Phương pháp này có thể giúp tỏi dùng được đến 2 tuần trong ngăn mát, nhưng đi kèm theo đó là nguy cơ nhiễm vi khuẩn Clostridium botulinum – tác nhân gây ngộ độc botulinum cực kỳ nguy hiểm, thậm chí có thể gây tử vong nếu nhiễm phải. Vi khuẩn này phát triển mạnh trong môi trường kín khí như hỗn hợp tỏi – dầu, đặc biệt khi để lâu ở nhiệt độ thấp mà không được tiệt trùng đúng cách.

Thực tế, mỗi phương pháp sơ chế tỏi đều có ảnh hưởng khác nhau đến chất lượng và tác dụng của loại gia vị này. Khi tỏi bị cắt, băm, giã nát, các hợp chất tự nhiên bên trong – cụ thể là alliin và enzyme alliinase mới có thể phản ứng với nhau để tạo ra allicin, hoạt chất chính mang lại hương thơm và công dụng kháng khuẩn, chống viêm của tỏi. Tế bào tỏi bị phá vỡ càng nhiều, lượng allicin giải phóng càng lớn, nhưng điều đó cũng đồng nghĩa với việc thời gian "sống" của tỏi càng ngắn – và phải sử dụng nhanh chóng để tránh bị biến chất.

Trong trường hợp cần bảo quản lâu hơn, tỏi bóc vỏ, thái lát hoặc xay nhuyễn với dầu vẫn có thể đông lạnh trong hộp kín. Nhưng tuyệt đối không nên để tỏi xay nhuyễn ở nhiệt độ phòng, vì điều này tạo điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn botulinum sinh sôi. Cần nhớ rằng ngộ độc botulinum không có dấu hiệu nhận biết rõ ràng bằng mắt thường, nhưng có thể dẫn đến liệt cơ, suy hô hấp và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.

Tiện lợi không đồng nghĩa với an toàn. Tỏi là gia vị quen thuộc nhưng chỉ thực sự phát huy giá trị khi được sử dụng và bảo quản đúng cách. Hãy cân nhắc kỹ trước khi lựa chọn cách sơ chế và lưu trữ tỏi, để không biến một nguyên liệu lành mạnh thành mối nguy hại cho sức khỏe cả gia đình.

Thanh Hiền (t/h)