Khai thác thủy sản thích ứng với công tác phòng chống dịch Covid-19

Đây là chỉ đạo của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT) Phùng Đức Tiến tại hội nghị trực tuyến “Tổ chức khai thác thủy sản thích ứng, phòng chống dịch Covid-19” ngày 22/10/2021.

Hội nghị trực tuyến “Tổ chức khai thác thủy sản thích ứng, phòng chống dịch Covid-19” điểm cầu Hà Nội 

Nhiều khó khăn do dịch Covid-19

Ông Nguyễn Quang Hùng- Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) cho biết, tổng sản lượng khai thác thủy sản biển ước đạt 2,917 triệu tấn (tăng 0,8% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, sản lượng cá ngừ, mực và các loài cá nổi chiếm khoảng 60%. Sản lượng khai thác ở ngư trường Đông Nam Bộ chiếm tỷ lệ cao nhất khoảng 40%, sản lượng khai thác ở vùng biển vịnh Bắc Bộ và Tây Nam Bộ tiếp tục có xu hướng giảm.

Do tác động của việc áp dụng các biện pháp phòng, chống dịch bệnh COVID-19 những tháng vừa qua, hoạt động khai thác của nhiều địa phương bị đình trệ. Theo thống kê của Tổng cục Thủy sản, số lượng tàu cá ngừng khai thác chỉ tính trong các tháng 7, tháng 8 và tháng 9 là 43.200 tàu, tương đương 4,6% cường lực khai thác.

Không chỉ do dịch Covid-19 khiến nhiều tàu cá phải nằm bờ, ngừng khai thác. Tình trạng thiếu lao động khai thác thủy sản cả về số lượng và chất lượng, khiến nhiều tàu cá phải nằm bờ do không đủ lao động để đi biển. Tính đến tháng 9-2021 cả nước có khoảng 1 triệu lao động trực tiếp trên các tàu cá. Cùng với tác động của dịch Covid-19, số lượng lao động trực tiếp trên tàu cá càng khan hiếm, gây khó khăn cho hoạt động khai thác thủy sản ở nhiều địa phương. Hiện số lượng lao động làm việc trên tàu cá được tiêm mũi 1 vắc xin phòng Covid-19 còn thấp, ước đạt khoảng 25%.

Bên cạnh đó còn nhiều khó khăn như: Cơ sở hậu cần nghề cá; việc ứng dụng tiến bộ công nghệ, kỹ thuật vào lĩnh vực khai thác thuỷ sản nhất là trong bảo quản sản phẩm; giảm tổn thất sau thu hoạch đã từng bước cải thiện nhưng còn chậm chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển.

Năm 2021 là một năm ghi nhận giá nhiên liệu tăng cao kỷ lục trong vài năm gần đây, trong đó giá dầu Diesel tăng hơn 30% so với cùng kỳ năm 2020. Dịch bệnh còn tác động sâu đến chuỗi tiêu thụ thuỷ sản, doanh nghiệp không tiêu thụ được làm cho giá bán sản phẩm giảm 15-20% so với cùng kỳ. Ngoài nguyên nhân do ảnh hưởng của dịch Covid-19, tàu nằm bờ không đi khai thác còn do một số nguyên nhân khác như: Năng suất khai thác trung bình thấp, giá nhiên liệu tăng, việc bốc xếp, thu mua, vận chuyển thủy sản gặp khó khăn do thực hiện giãn cách xã, thiếu lao động do hạn chế đi lại của thuyền viên thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch Covid-19 tại các địa phương.

Linh hoạt thích ứng với công tác phòng chống dịch Covid-19

Dịch bệnh Covid-19 cơ bản đã được kiểm soát trên phạm vi cả nước. Cả nước đang tập trung thực hiện đồng bộ các giải pháp được ban hành kèm theo Nghị quyết số 128/NQ-CP ngày 11/10/2021 của Chính phủ với phương châm chuyển hướng chiến lược phòng, chống dịch sang “thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19”. Bên cạnh đó, nhu cầu thị trường tiêu thụ sản phẩm thủy sản khai thác các dịp lễ, tết cuối năm tăng mạnh, đặc biệt là thị trường Trung Quốc, Asean, Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ và Châu Âu. Đây là những thuận lợi để ngành thủy sản bứt phá những tháng cuối năm.

Tại Hội nghị, các đại biểu cho rằng, ngành khai thác thủy sản cần tuyên truyền và hướng dẫn ngư dân tổ chức khai thác trên biển và có chính sách khuyến khích hoạt động khai thác ở các vùng biển xa, chính sách hỗ trợ phục hồi sản xuất sau dịch bệnh Covid-19. Cùng với đó, cần ưu tiên tiêm vaccine Covid-19 cho các lao động, ngư dân làm việc trong chuỗi cung ứng khai thác thủy sản để duy trì hoạt động sản xuất trên biển.

Theo ông Lê Văn Sử - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, cần có thêm chính sách hỗ trợ phục hồi sản xuất sau dịch Covid-19, hỗ trợ khắc phục khó khăn cho các tổ chức, cá nhân trong chuỗi cung ứng khai thác thủy sản bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh. Đồng thời có kế hoạch hành động cụ thể nâng cao hiệu quả phòng chống khai thác bất hợp pháp, tháo gỡ thẻ vàng của Ủy ban Châu Âu (EC); ngăn chặn hiệu quả tình trạng tàu cá vi phạm khai thác bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài.

Để hoàn thành mục tiêu, kế hoạch năm 2021 với sản lượng khai thác biển đạt khoảng 3,657 triệu tấn, kim ngạch xuất khẩu đạt 3,6 tỷ USD, trong Quý 4 năm 2021, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến yêu cầu ngành thủy sản phải thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19 để đảm bảo an toàn tối đa cho người lao động và ngư dân, đưa chuỗi hoạt động khai thác thủy sản ở các địa phương trở lại trạng thái bình thường mới.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cũng chỉ đạo các tỉnh, thành quan tâm nâng cấp hạ tầng thủy sản; nghiêm chỉnh thực hiện các biện pháp phòng chống khai thác bất hợp pháp; chủ động rà soát, xây dựng kế hoạch hành động thực hiện các chỉ đạo về phòng chống khai thác bất hợp pháp và tháo gỡ thẻ vàng của EC; xử lý nghiêm các trường hợp cố tình không lắp thiết bị giám sát hành trình, ngắt kết nối và vi phạm vùng biển nước ngoài...

Lê Kim Liên