Cảnh báo 'thảm họa' toàn cầu có thể xảy ra do biến đổi khí hậu

Theo báo The Washington Post, sau nhiều tháng bị hoãn vì Covid-19, báo cáo tới đây cho thấy nhiều khả năng sẽ đưa ra những kết luận u ám hơn về tốc độ ấm lên toàn cầu.

Nhà khoa học khí hậu Kelly Levin của Quỹ Trái đất Bezos (Mỹ) tiết lộ với Reuters: "Báo cáo một mặt đề cập thực tế rằng chúng ta đang phá hết kỷ lục này đến kỷ lục khác liên quan đến biến đổi khí hậu, một mặt cảnh báo thế giới đã bước vào vùng lãnh thổ chưa từng được biết đến về nước biển dâng và băng tan".

Giới chuyên gia khẳng định chúng ta thậm chí có thể thấy điều này mà không cần báo cáo của IPCC. Thời tiết cực đoan liên quan đến biến đổi khí hậu đã tàn phá thế giới trong những tuần gần đây. Sau khi lũ lụt do mưa lớn bất thường càn quét Bắc Âu, cháy rừng đang lây lan ở Nam Âu.

Tại Ý, các đám cháy rừng được ước tính đã tăng gấp 3 lần trong năm nay so với mùa hè thông thường. Tại Mỹ, thị trấn đào vàng lịch sử Greenville thuộc bang California bị cháy rừng thiêu rụi.

Cùng ngày, báo The Guardian cho biết các nhà khoa học đã phát hiện những dấu hiệu cảnh báo về sự sụp đổ của hải lưu Gulf Stream, gây ra bởi tình trạng băng tan do trái đất nóng lên. Theo giới khoa học, sự kiện này có thể xảy ra trong vòng 1, 2 hoặc nhiều thế kỷ tới, dẫn đến hậu quả thảm khốc trên toàn thế giới, như làm gián đoạn nghiêm trọng các đợt mưa cần thiết để cung cấp lương thực cho hàng tỉ người ở Ấn Độ, Nam Phi và Tây Phi…

Nói tới tình trạng trái đất đang nóng lên, theo bản cập nhật khí hậu mới do Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) đưa ra, khoảng 40% khả năng nhiệt độ toàn cầu trung bình một năm tạm đạt mức tăng 1,5°C - trên mức tiền công nghiệp ít nhất một trong 5 năm tới và xác suất này đang tăng lên theo thời gian.

Theo cập nhật khí hậu hàng năm đến suy thoái toàn cầu được thực hiện bởi Văn phòng khí hậu Met của Anh, có 90% khả năng ít nhất 01 năm trong giai đoạn 2021-2025 trở thành thời điểm ấm nhất được ghi nhận, điều này sẽ khiến năm 2016 không còn là năm nóng nhất trong lịch sử.

Trong giai đoạn 2021-2025, các khu vực có vĩ độ cao và vùng Sahel có khả năng ẩm ướt hơn và khả năng xuất hiện nhiều xoáy thuận nhiệt đới hơn ở Đại Tây Dương so với trước đây (xác định dựa trên mức trung bình 1981-2010). Bản cập nhật hàng năm khai thác chuyên môn của các nhà khoa học khí hậu được quốc tế ca ngợi và hệ thống dự báo tốt nhất từ ​​các trung tâm khí hậu hàng đầu trên thế giới.

Tổng thư ký WMO, GS. Petteri Taalas cho biết: “Đây không chỉ là số liệu thống kê. Nhiệt độ tăng đồng nghĩa với việc băng tan nhiều hơn, mực nước biển cao hơn, nhiều đợt nắng nóng hơn và thời tiết khắc nghiệt khác, đồng thời tác động lớn hơn đến an ninh lương thực, sức khỏe, môi trường và sự phát triển bền vững”.

“Nghiên cứu này cho thấy với trình độ khoa học cao chúng ta đang tiến gần hơn đến mục tiêu thấp hơn của Thỏa thuận Paris về Biến đổi Khí hậu. Đó là lời cảnh tỉnh rằng thế giới cần xem xét lại các cam kết cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính và đạt được mức độ trung tính của các-bon”.

Nghiên cứu cũng nhấn mạnh sự cần thiết của việc thích ứng với khí hậu. Chỉ một nửa trong số 193 Thành viên WMO có các dịch vụ cảnh báo sớm hiện đại. Các quốc gia cần tiếp tục phát triển dịch vụ cần thiết để hỗ trợ thích ứng trong các lĩnh vực nhạy cảm với khí hậu - chẳng hạn như y tế, nước, nông nghiệp, năng lượng tái tạo và thúc đẩy các hệ thống cảnh báo sớm nhằm giảm tác động bất lợi của hiện tượng cực đoan.

Bên cạnh những hạn chế trong các dịch vụ cảnh báo sớm, các nhà nghiên cứu khí hậu nhận thấy hiện đang có những lỗ hổng nghiêm trọng trong việc quan sát thời tiết, đặc biệt là ở Châu Phi và các quốc đảo. Điều này có tác động tiêu cực đến độ chính xác nếu các cảnh báo sớm ở các khu vực đó và trên toàn cầu. 

Theo báo cáo của WMO về Tình trạng Khí hậu Toàn cầu 2020 công bố vào tháng 4 vừa qua, 2020 là một trong 3 năm ấm nhất được ghi nhận, nhiệt độ trung bình toàn cầu cao hơn 1,2°C so với đường cơ sở thời kỳ tiền công nghiệp. Báo cáo nhấn mạnh sự gia tăng các chỉ số về biến đổi khí hậu như mực nước biển dâng, băng tan, thời tiết khắc nghiệt cũng như tác động ngày càng nghiêm trọng đến phát triển kinh tế - xã hội. Trong 5 năm tới, nhiệt độ toàn cầu trung bình hàng năm có thể sẽ ấm hơn ít nhất 1°C - nằm trong trong khoảng 0,9°C-1,8°C - so với mức trước công nghiệp.

An Dương (T/h)