Ngày Tết, vì sao nên hạn chế dùng đồ uống có đường?

Theo đó, dịp Tết, nhiều gia đình thường sử dụng bia, rượu, nước ngọt trong bữa ăn và đãi khách, đặc biệt trẻ em thường uống quá nhiều đồ uống chứa đường cao. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo đây là nguyên nhân chính gây ra các bệnh không lây nhiễm.

PGS. TS Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, đồ uống ngọt chứa năng lượng rỗng, dễ gây thừa cân, béo phì do cơ thể hấp thụ lượng calo lớn từ đường lỏng nhưng thiếu dinh dưỡng cần thiết. Người lớn uống một lon nước ngọt mỗi ngày trong một năm có thể tăng 6,75 kg, còn trẻ em uống thường xuyên có nguy cơ béo phì cao gấp 2,57 lần so với trẻ không uống.

Đồ uống có đường còn làm tăng nguy cơ đái tháo đường type 2, tăng huyết áp, bệnh tim mạch, đột quỵ, bệnh tiêu hóa, răng miệng... Đường lỏng trong các sản phẩm này ảnh hưởng đến quá trình trao đổi chất, insulin, cholesterol, gây viêm nhiễm và huyết áp cao. Nghiên cứu cho thấy, người uống từ 1 lon nước ngọt/ngày có nguy cơ mắc tiền đái tháo đường hoặc đái tháo đường cao hơn 25-32% và hội chứng chuyển hóa cao hơn 45%.

Sử dụng nhiều đồ uống có đường ảnh hưởng đến sức khỏe.

Theo Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, trung bình người Việt tiêu thụ 46,5g đường tự do/ngày, gần chạm mức tối đa 50g/ngày và cao gần gấp đôi mức khuyến nghị của WHO là dưới 25g/ngày. 

Ngoài ra, lượng đường trong máu quá cao làm suy giảm nhận thức và trí nhớ, dẫn đến khó tập trung và học tập. Điều này là do đường có thể ức chế các thụ thể thần kinh chịu trách nhiệm ghi nhớ trong não. Để tránh tác hại này, điều đầu tiên cần làm là hạn chế các món có nhiều đường, đặc biệt là những món ăn vặt. Đồng thời, bổ sung protein, chất xơ và chất béo lành mạnh sẽ giúp giảm lượng đường nạp vào cơ thể.

Các món nhiều đường sẽ đẩy đường huyết lên cao. Tuy nhiên, đường huyết sau đó giảm nhanh và gây đói, làm thèm ăn món có nhiều đường bột. Protein và chất xơ lại giúp duy trì cảm giác no lâu, giảm cơn đói và nhờ đó giảm cảm giác thèm ăn. PGS. TS Mai khuyến cáo cộng đồng cần chọn đồ uống lành mạnh.

Được biết, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đề xuất áp thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) với đồ uống có đường để giảm tiêu thụ, cải thiện sức khỏe cộng đồng, tăng thu ngân sách và giảm chi phí y tế. Hiện 117 quốc gia đã áp thuế này, trong đó 104 quốc gia áp dụng trên toàn quốc.

Tại Việt Nam, Bộ Tài chính đang xây dựng dự thảo thuế TTĐB với đồ uống có đường. WHO khuyến nghị tăng thuế suất TTĐB lên 40% giá xuất xưởng đến năm 2030, giúp giá bán lẻ tăng 20% (theo giá thực đã tính đến lạm phát), từ đó giảm khả năng chi trả và tiêu thụ.

Thanh Hiền (t/h)