Nguy hiểm tính mạng nếu người bị suy thận ăn nhiều nho

Nho là loại quả chứa nhiều chất dinh dưỡng, chất xơ, kali, cung cấp nhiều lợi ích sức khỏe do hàm lượng chất dinh dưỡng và chất chống oxy hóa cao. Trong quả nho chứa nguồn vitamin K dồi dào, đây là loại vitamin tan trong chất béo quan trọng cho quá trình đông máu và giúp xương khỏe mạnh.

Nho cũng là nguồn vitamin C, chất dinh dưỡng thiết yếu và chất chống oxy hóa mạnh mẽ cần thiết cho sức khỏe mô liên kết. Đặc biệt, chất chống oxy hoá đơn cử là các hợp chất trong thực vật, giúp sửa chữa những thương tổn của các tế bào do gốc tự do - các phân tử có hại gây ra ứng kích oxy hóa. Ứng kích oxy hóa có liên quan đến một số bệnh mãn tính bao gồm: Tiểu đường, ung thư và bệnh lý tim mạch.

Nho chứa số lượng hợp chất chống oxy hóa cao, trên thực tế, các nhà khoa học đã định danh hơn 1.600 hợp chất thực vật có lợi chứa trong loại quả này. Các chất chống oxy hóa tập trung nhiều nhất trong vỏ và hạt nho, tồn tại ngay cả sau khi lên men, đó là lí do rượu vang đỏ cũng chứa nhiều hợp chất này.

Nho còn chứa các hợp chất thực vật có thể bảo vệ trước một số loại ung thư. Resveratrol - một trong những hợp chất được tìm thấy trong quả nho được chứng minh là bảo vệ chống ung thư bằng cách giảm viêm, hoạt động như một chất chống oxy hóa ngăn chặn sự phát triển và lây lan của các tế bào ung thư trong cơ thể.

Một nghiên cứu ở nhóm 30 người trên 50 tuổi cho thấy ăn 1 pound (450 gram) nho mỗi ngày trong hai tuần làm giảm các dấu hiệu nguy cơ ung thư đại tràng.

Dù là loại quả đem lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tuy nhiên theo BSCKI Đào Thị Yến Thủy, Trưởng khoa Dinh dưỡng Tiết chế - Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, người mắc bệnh suy thận không nên ăn quá nhiều nho vì hàm lượng kali cao. Cụ thể, hàm lượng kali trong 100gr nho tươi có thể đạt 191 mg, hoặc lên đến 749 mg đối với nho khô.

Khi thận hoạt động bình thường, nồng độ kali trong máu luôn được kiểm soát ở mức tốt nhất. Một khi thận bị tổn thương, nếu người bệnh ăn nhiều thực phẩm chứa kali sẽ dẫn đến chuột rút, đau mỏi bắp tay bắp chân, liệt cơ..., hoặc nghiêm trọng hơn là tình trạng rối loạn nhịp tim, tụt huyết áp, ngừng tim, thậm chí là tử vong. Những biến chứng trên đều là hậu quả của việc tiêu thụ quá nhiều kali và natri, làm nặng thêm tình trạng suy thận.

Suy thận lại đa phần được bắt nguồn từ hai nguyên nhân là tim mạch (cụ thể là cao huyết áp) và tiểu đường. Do đó, khi chức năng thận ngày càng suy yếu, bệnh tim mạch và tiểu đường cũng đồng thời diễn tiến nặng. Khi chức năng thận suy giảm, khả năng lọc máu và chất thải suy giảm, người bệnh sẽ xuất hiện các triệu chứng như phù nề, đau lưng, thiếu máu, khó thở... Không chỉ ảnh hưởng chất lượng cuộc sống mà ở những trường hợp nghiêm trọng, người bệnh buộc phải chạy thận hoặc ghép thận, nếu không, có thể làm tăng nguy cơ tử vong.

Ngoài nho, người bệnh suy thận cần hạn chế một số loại trái cây, rau củ chứa nhiều kali khác như: cam, chuối, rau dền... Hàm lượng kali trong 100 gr chuối là 358 mg kali, ở cam là 181 mg kali... Người bệnh nên lựa chọn những loại thực phẩm có hàm lượng kali thấp như táo, dâu, dứa (thơm), súp lơ, bắp cải, ớt...

Cũng theo bác sĩ Yến Thủy, thói quen của người Việt là dùng nước luộc rau để thay canh, giải nhiệt hiệu quả. Tuy nhiên, nước luộc rau cũng chứa nhiều kali và natri, do đó không phù hợp với người bệnh suy thận. Khi luộc rau, các khoáng chất và nguyên tố vi lượng có trong rau củ sẽ tích tụ lại ở phần nước. Vì vậy, nếu dùng phần nước này sẽ làm tăng hàm lượng kali dung nạp vào cơ thể. Thay vào đó, để hấp thu những chất dinh dưỡng có trong rau củ, người bệnh nên luộc rau từ 2 - 3 lần, sau đó ăn cái bỏ nước.

Bác sĩ Yến Thủy chia sẻ thêm, ngoài nho và nhóm thực phẩm giàu kali, để "chung sống hòa bình" với suy thận, người bệnh còn cần lưu ý tránh các nguyên tố vi lượng sau:

Thực phẩm giàu natri, bao gồm thịt hộp, các món muối, cá khô, các loại nước chấm... Khi thận bị suy yếu, chức năng đào thải natri ra khỏi cơ thể không đạt hiệu quả tối ưu, làm tích lũy natri trong cơ thể. Hậu quả của việc này là phù nề, tràn dịch các màng, tăng huyết áp, buộc thận và tim phải hoạt động nhiều hơn, tổn thương thận càng thêm nghiêm trọng.

Bác sĩ Yến Thủy cho biết, một trong những cách giảm natri hiệu quả nhất chính là ăn nhạt. Theo đó, người bệnh nên hạn chế muối trong chế biến thức ăn, không dùng thêm các loại nước chấm (nước tương, nước mắm...), tránh các món thịt, cá khô và muối chua. Việc giảm muối trong chế độ ăn hàng ngày cũng giúp kiểm soát hiệu quả các bệnh lý tim mạch đối với tất cả mọi người.

Thực phẩm giàu phốt pho có trong thịt đỏ, lòng đỏ trứng, sữa, phô mai... Thông thường, cơ thể sẽ đào thải một phần và giữ lại một phần phốt pho để phục vụ các hoạt động sống. Tuy nhiên, khi thận mắc bệnh, nồng độ phốt pho tích tụ trong máu nhiều hơn, dẫn đến các vấn đề sức khỏe như cường giáp, loãng xương, xơ vữa động mạch, ngứa... Bệnh nhân suy thận cần hạn chế thực phẩm chứa nhiều phốt pho, chỉ dùng trong khoảng 300-600mg/ngày.

Bác sĩ Yến Thủy cũng nhấn mạnh, tùy thuộc vào mức độ suy thận ở mỗi người sẽ có chế độ dinh dưỡng phù hợp khác nhau. Việc kiêng ăn không đúng cách không chỉ không tốt cho thận mà còn làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng. Do đó, để đạt hiệu quả điều trị tốt nhất, người bệnh nên tuân thủ các chỉ định của bác sĩ và thăm khám định kỳ để kịp thời thay đổi chế độ ăn hàng ngày.

An Dương (T/h)