Người Việt tiêu thụ nước ngọt gấp đôi mức khuyến cáo: Hệ lụy nhãn tiền cho sức khỏe

Một ví dụ điển hình là trường hợp của anh T.T.Đ. (28 tuổi, Hà Nội) nhập viện Bệnh viện Nội tiết Trung ương trong tình trạng khó thở, suy tim và phù nề nghiêm trọng. Gia đình cho biết anh có tiền sử béo phì và gout mạn tính suốt 10 năm qua. Tuy nhiên, trong hai tuần gần đây, anh tăng cân nhanh chóng (hơn 10 kg) do tiêu thụ các loại đồ uống có đường như trà sữa, nước ngọt có ga và nước trái cây đóng chai.

ThS. BS Nguyễn Đăng Quân – Phó Trưởng khoa Điều trị tích cực, Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết: "Kết quả thăm khám và xét nghiệm cho thấy bệnh nhân Đ. mắc hội chứng ngừng thở khi ngủ, một tình trạng phổ biến ở những người có tiền sử bệnh tim mạch, rối loạn chuyển hóa như béo phì, gout, đái tháo đường type 2, tăng huyết áp và suy tim".

Các chuyên gia cảnh báo, việc tiêu thụ quá mức đồ uống có đường đang góp phần gia tăng bệnh lý mãn tính không lây, đặc biệt là béo phì, đái tháo đường và bệnh tim mạch.

Lượng tiêu thụ đồ uống có đường ở Việt Nam đã tăng đáng kể trong những năm qua. Theo nghiên cứu, mức tiêu thụ đồ uống có đường đã tăng gấp 4 lần, từ 18,5 lít/người vào năm 2009 lên đến 66,5 lít/người vào năm 2023. Trung bình, mỗi người Việt tiêu thụ khoảng 46,5g đường tự do/ngày, gần mức giới hạn tối đa 50g/ngày, cao gần gấp đôi mức khuyến cáo <25g/ngày của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Chế độ ăn dư thừa đường là nguyên nhân chính dẫn đến các bệnh lý mãn tính không lây, vì vậy việc tiêu thụ thực phẩm có đường sao cho hợp lý và an toàn là vấn đề cần được quan tâm.

TS. Bùi Thị Mai Hương, Viện Dinh dưỡng Quốc gia chia sẻ: "Một lon nước ngọt có ga chứa tới 36g đường". Nghiên cứu cho thấy hơn 57% người tham gia khảo sát có thói quen uống nước ngọt có ga và 13% nam giới tiêu thụ nước ngọt mỗi ngày. Việc tiêu thụ quá nhiều đường chính là nguyên nhân dẫn đến các bệnh mãn tính không lây như bệnh răng miệng, tiểu đường, béo phì và bệnh tim mạch.

Tiêu thụ quá mức đồ uống có đường gây hại cho sức khỏe, góp phần làm gia tăng béo phì, đái tháo đường, tim mạch và các bệnh không lây nhiễm. (Ảnh minh họa).

Liên Hợp Quốc và nhiều tổ chức y tế toàn cầu đều cho rằng thuế đối với đồ uống có đường là một biện pháp hiệu quả để giảm tỷ lệ bệnh không lây nhiễm. Đến năm 2023, 104 quốc gia và vùng lãnh thổ đã áp dụng thuế đối với đồ uống có đường, gấp ba lần so với năm 2009. Trong khu vực ASEAN, các quốc gia như Thái Lan, Malaysia, Philippines, Lào, Campuchia và Brunei đã áp dụng biện pháp này trước Việt Nam.

Các chuyên gia khuyến nghị, việc áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với đồ uống có đường không chỉ giúp giảm tiêu thụ mà còn là biện pháp y tế cộng đồng quan trọng. Điều này có thể giúp giảm gánh nặng chi phí y tế, cải thiện chất lượng cuộc sống và bảo vệ ngân sách quốc gia khỏi tổn thất do bệnh tật kéo dài.

Bà Nguyễn Quỳnh Vân, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia nhấn mạnh, việc tiêu thụ quá nhiều đường có thể dẫn đến các bệnh mãn tính không lây và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Bà khuyên người dân nên giảm lượng đường trong chế độ ăn hàng ngày và ưu tiên sử dụng nước lọc hoặc đồ uống không đường. Đồng thời, người tiêu dùng nên đọc kỹ nhãn mác sản phẩm để chọn lựa các sản phẩm ít hoặc không có đường bổ sung.

Các nhà sản xuất cũng nên cải thiện sản phẩm của mình bằng cách giảm lượng đường bổ sung và sử dụng nguyên liệu tự nhiên, như vị ngọt từ quả chà là để giúp người tiêu dùng hình thành thói quen tiêu thụ sản phẩm lành mạnh và tốt cho sức khỏe.

Sự gia tăng nhanh chóng trong tiêu thụ đồ uống có đường ở Việt Nam đang trở thành vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng. Để bảo vệ sức khỏe cá nhân và gia đình, người dân cần thay đổi thói quen tiêu thụ thực phẩm có đường, lựa chọn thực phẩm và đồ uống an toàn. Chỉ khi giảm thiểu lượng đường tiêu thụ, chúng ta mới có thể ngăn ngừa được những tác hại lâu dài của đường đối với sức khỏe.

 Thanh Hiền (t/h)