Sắp cấm sản xuất ô tô chạy bằng xăng, dầu diesel để giảm thiểu khí thải CO2

Luật yêu cầu các nhà sản xuất giảm 100% lượng khí thải CO2 từ những chiếc xe mới được bán ở EU vào năm 2035 đã nhận được 340 phiếu thuận, 279 phiếu chống và 21 phiếu trắng. Nó đặt mục tiêu trung gian là giảm 55% lượng khí thải CO2 đối với ô tô so với năm 2021 và giảm 50% đối với xe tải vào năm 2030.

Các nhà sản xuất có khối lượng thấp (những nhà sản xuất từ 1.000 đến 10.000 ô tô mới hoặc 1.000 đến 22.000 xe tải mới mỗi năm), có thể được miễn áp dụng các quy tắc này cho đến cuối năm 2035.

Đến năm 2025, Ủy ban châu Âu sẽ trình bày phương pháp đánh giá và báo cáo lượng khí thải CO2 trong suốt vòng đời của ô tô và xe tải mới. Cứ sau hai năm, nó sẽ xuất bản một báo cáo để đánh giá tiến trình của EU đối với việc di chuyển trên đường không phát thải.

Sau đó, đến tháng 12/2026, nó sẽ theo dõi khoảng cách giữa giới hạn phát thải được xác định theo luật và dữ liệu tiêu thụ nhiên liệu, năng lượng trong thế giới thực và xây dựng phương pháp điều chỉnh lượng khí thải CO2 cụ thể của nhà sản xuất.

Nghị viện EU cho biết trong một tuyên bố rằng các ưu đãi hiện có dành cho nhà sản xuất bán nhiều xe không phát thải và ít khí thải (0-50g/km CO2) sẽ được điều chỉnh phù hợp với xu hướng bán hàng. Điều này dự kiến sẽ giảm khi mức tiêu thụ của các loại xe hybrid chạy bằng pin và điện tăng lên.

Luật đã được thống nhất vào tháng 10/2022 và hiện được gửi đến Hội đồng Liên minh Châu Âu để phê duyệt chính thức. Điều này sẽ diễn ra trong những tuần tới.

Chẳng hạn Ford có kế hoạch cho dòng xe châu Âu của mình hoàn toàn không có khả năng phát thải (lai cắm điện hoặc chạy bằng pin) vào năm 2026 và chạy hoàn toàn bằng điện vào năm 2030. Công ty Mỹ đã ra mắt chiếc EV sản xuất hàng loạt đầu tiên là Mustang Mach-E vào năm 2021 và sẽ theo sau nó là một chiếc crossover điện chủ đạo dựa trên nền tảng MEB của Tập đoàn Volkswagen vào cuối năm nay.

Các thương hiệu Pháp Renault và Peugeot cũng đặt mục tiêu chạy hoàn toàn bằng điện ở châu Âu vào năm 2030, trong khi Volkswagen đặt mục tiêu giảm 40% lượng khí thải carbon trên mỗi phương tiện so với mức của năm 2018 vào năm 2030. Các nhà sản xuất cao cấp cũng đi đầu trong việc điện khí hóa: 41% trong số 615.121 xe mới bán ra của Volvo vào năm 2022 là loại plug-in hybrid (23%) và điện (18%).

Các nhà sản xuất khác chẳng hạn như Dacia đã vạch ra một lộ trình khác: Công ty thuộc sở hữu của Renault có kế hoạch đáp ứng các mục tiêu CO2 bằng cách chế tạo những chiếc xe xăng nhẹ, tiết kiệm nhiên liệu, điều quan trọng để duy trì lợi thế về giá của thương hiệu.

Tương tự nhiều quốc gia trên thế giới, Việt Nam đang hướng đến mục tiêu chuyển đổi năng lượng xanh trong ngành giao thông vận tải, trong đó có việc dần hạn chế ô tô xe máy sử dụng động cơ đốt trong chạy bằng xăng, dầu để chuyển sang sử dụng xe điện.

Theo đó, chuyển đổi năng lượng xanh được xem là nhiệm vụ cơ bản và quan trọng nhất trong quá trình thực hiện mục tiêu tăng trưởng xanh cũng như thực hiện cam kết của Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 các Bên tham gia công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26). Đồng thời cũng là cơ hội để ngành Giao thông Vận tải có sự phát triển đồng bộ theo hướng hiện đại hoá và bền vững, bắt kịp xu thế, trình độ phát triển tiên tiến trên thế giới.

Mục tiêu tổng quát của chương trình này là phát triển hệ thống Giao thông Vận tải xanh hướng tới mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính về “0” vào năm 2050. Cụ thể, đối với giao thông đường bộ, lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh sẽ được chia thành hai giai đoạn. Trong đó, ở giai đoạn một từ năm 2022 - 2030 sẽ thúc đẩy sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu và chuyển đổi sử dụng các loại phương tiện giao thông cơ giới đường bộ sử dụng điện. Mở rộng phối trộn, sử dụng 100% xăng E5 đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ.

Bên cạnh đó, thúc đẩy phát triển hạ tầng sạc điện đáp ứng nhu cầu của người dân, doanh nghiệp. Khuyến khích các bến xe, trạm dừng nghỉ xây dựng mới và hiện hữu chuyển đổi theo tiêu chí xanh.

Ở giai đoạn hai từ năm 2031 - 2050, ngành Giao thông Vận tải hướng đến mục tiêu đến năm 2040 từng bước hạn chế và tiến tới dừng sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu ô tô xe máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch. Đến năm 2050, toàn bộ (100%) phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, xe máy thi công tham gia giao thông chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh. Toàn bộ các bến xe, trạm dừng nghỉ đạt tiêu chí xanh. Chuyển đổi toàn bộ máy móc, trang thiết bị xếp, dỡ sử dụng nhiên liệu hoá thạch sang sử dụng điện, năng lượng xanh.

Như vậy, từ năm 2040 Việt Nam sẽ từng bước hạn chế và tiến tới dừng sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu ô tô xe máy chạy bằng xăng dầu. Sau đó đến năm 2050 sẽ chuyển đổi sang sử dụng 100% xe điện. Lộ trình này chậm hơn một số quốc gia trong khu vực Đông Nam Á như Thái Lan, Singapore... Trước đó, Thái Lan từng vạch ra mục tiêu ngừng bán ô tô, xe máy chạy bằng xăng dầu từ năm 2035. Với hạ tầng giao thông cũng như năng lực và quy mô của ngành sản xuất ô tô, xe máy Việt Nam, lộ trình này tương đối phù hợp.

 An Dương (T/h)