Thực phẩm khiến bệnh gout tăng nặng cần tránh

Bệnh Gout là một loại bệnh viêm khớp thường gặp do rối loạn chuyển hóa chất dinh dưỡng trong cơ thể. Đây là kết quả của sự dư thừa axit uric, một chất hóa học được tạo ra khi cơ thể phân hủy một số chất trong thực phẩm gọi là purin trong máu. Ở những người bệnh gout, axit uric kết tinh trong các khớp gây ra cơn đau ở phần cơ thể bị ảnh hưởng. Ban đầu thường là đau ở ngón chân cái, nhưng các khớp như mắt cá chân, bàn chân hoặc đầu gối cũng có thể dễ bị tổn thương.

Khi bệnh khởi phát, người bệnh thường sẽ thấy ngón chân cái, đầu gối, mắt cá chân bắt đầu đau nhói vào lúc nửa đêm. Sáng hôm sau, bước ra khỏi giường, bàn chân bị đỏ, nóng, sưng lên và người bệnh khó khăn trong việc đi lại.

Chế độ ăn uống rất quan trọng đối với người bệnh gout, đặc biệt là vào thời điểm nhiều tiệc tùng như đầu năm mới. Theo thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Mai Ngọc - Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, điều quan trọng đối với những người mắc bệnh gout là phải nhận thức những rủi ro liên quan đến món ăn cụ thể. Các đợt bùng phát bệnh gout thường tăng cao vào những thời điểm người bệnh có xu hướng ăn uống quá thoải mái, không kiêng khem phù hợp. Do đó để người bị bệnh gout cần tránh các loại thực phẩm và đồ uống có hàm lượng purin cao trong buổi tiệc tân niên dưới đây.

Thịt đỏ, thịt gà

Thịt thường là món chính trong các bữa ăn. Tuy nhiên nên tránh các loại thịt đỏ, thịt gà (kể cả nước thịt) vì chúng thường có chứa purin cao. Điều này không có nghĩa là người bệnh gout cần phải tránh ăn thịt gà, thịt đỏ hoàn toàn, nhưng nên hạn chế khẩu phần ăn. Ngoài ra, giăm bông cũng chứa một lượng purin đáng kể. Những thực phẩm này thậm chí có thể trở nên nguy hiểm hơn khi được tiêu thụ với số lượng lớn.

Hải sản

Cá cơm, cá mòi, cá trích, cá ngừ, cá tuyết, cá hồi, sò điệp, trai... thường có hàm lượng purin cao. Hầu hết các loài động vật có vỏ đều có hàm lượng purin cao đến trung bình. Vì vậy, người bệnh cố gắng hạn chế ăn quá nhiều trong các buổi tiệc, chỉ nên ăn ít dưới 100 g để ngăn ngừa gout khởi phát.

Các loại thức uống 

Rượu, bia và nước ngọt có gas có liên quan đến cơn gout cấp. Axit uric trong máu tăng lên khi uống các loại thức uống này có thể kích hoạt triệu chứng của bệnh gout. Thay vì dùng bia rượu nên tăng lượng nước lọc giúp giảm tác dụng phụ của rượu, tăng bài tiết axit uric, giảm khả năng kết tinh axit uric trong thận, các mô mềm.

Bác sĩ Mai Ngọc cho biết thêm, ngũ cốc, trái cây và rau sẽ tốt cho sức khỏe và bệnh gout hơn. Người bệnh nên tăng cường thực phẩm này đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ về các món ăn và hàm lượng phù hợp.

Trái cây giàu kali như chuối, cam, mơ, bưởi, bơ, dưa hấu và lựu cũng rất tốt cho sức khỏe của người bệnh Gout. Kali đóng vai trò quan trọng trong các quá trình trao đổi chất của cơ thể, giúp cân bằng nước và điện giải, giảm huyết áp và sức khỏe của xương. Kali giúp hỗ trợ tăng đào thải axit uric qua đường tiết niệu do đó làm giảm acid uric và các triệu chứng của bệnh gout.

Nhiều người cho rằng thịt chứa purin không tốt cho người bệnh gout nên loại bỏ loại thực phẩm này ra khỏi bữa ăn hàng ngày. Tuy nhiên, việc kiêng thịt có thể khiến cho cơ thể thiếu đạm. Trong khi đó, có nhiều loại thịt không chứa nhiều nhân purin như thịt nạc, ức gà, cá sông, cá nước ngọt như cá trắm, cá chép, cá rô… Các loại đạm này rất tốt cho người bệnh Gout, có tác dụng chống lại sự kết tủa của axit uric.

Các loại sữa ít chất béo, cà phê và vitamin C giúp giảm mức axit uric và nguy cơ mắc bệnh gout. Vitamin C là một chất chống oxy hóa nổi tiếng, có vai trò tiềm năng trong phòng ngừa, điều trị bệnh gout, giúp làm giảm nồng độ axit uric trong máu. Thực phẩm giàu vitamin C bao gồm trái cây có múi như cam, chanh và bưởi, anh đào, rau bina, cải xoăn, bông cải xanh, dâu tây, ớt ngọt, cà chua...Ngoài ra, người bệnh gout cũng cần hạn chế natri (muối), cholesterol, chất béo và nội tạng động vật giàu purin.

Mặc dù chứa hàm lượng protein dồi dào nhưng protein trong trứng không gây ra nhiều ảnh hưởng tới nồng độ acid uric trong máu. Hàm lượng chất béo Omega-3 trong trứng còn có khả năng ức chế các phản ứng viêm và làm giảm tình trạng sưng đau tại khớp bị ảnh hưởng bởi bệnh Gout.

Trong tất cả các loại trứng, trứng gà được khuyến khích thêm vào khẩu phần ăn của người bị bệnh Gout. Bởi trứng gà có chứa hàm lượng nhân purin thấp hơn các loại trứng khác nhưng hàm lượng dưỡng chất tốt cho sức khỏe lại cao.

Đối với những người bị gout, việc chế biến trứng thường bị hạn chế hơn do một số món ăn từ trứng có thể không tốt cho quá trình kiểm soát bệnh. Người bệnh gout nên ăn trứng luộc, trứng hấp đậu phụ, trứng hấp nấm rơm…

Ngoài ra chất béo là thành phần quan trọng đối với cơ thể trong cuộc sống hàng ngày. Nhưng với người bệnh gout, nếu dùng quá mức cần thiết sẽ góp phần làm tăng nguy cơ xuất hiện cơn gout cấp. Dầu oliu, dầu lạc, dầu vừng… là những thực phẩm cung cấp chất béo tốt cho người bệnh gout, hỗ trợ chống viêm khớp, giảm sưng đau và giảm axit uric…

Người bệnh nên thường xuyên sử dụng dầu oliu, dầu thực vật trong các bữa ăn hàng ngày, cho một số món như: salad để hấp thụ tối đa dưỡng chất, tránh chế biến ở nhiệt độ cao. Hạn chế hoặc tránh sử dụng dầu đậu nành, dầu hạt hướng dương, các thực phẩm chiên rán, mỡ động vật.

Ngọc Nga (T/h)