Belarus phê duyệt vắc xin chữa ung thư phổi đầu tiên được cấp bằng sáng chế của Cu Ba

Đại sứ Cuba tại Belarus, ông Santiago Pérez, cho rằng quyết định này là một thành tựu lớn, "khẳng định sức mạnh của ngành công nghệ sinh học Cuba". Ông Pérez nói Belarus cũng là quốc gia đầu tiên phê duyệt vắc xin Soberana ngừa Covid-19 của Cuba.

Vắc xin Cimavax (tên đầy đủ CIMAvax-EGF) là một liệu pháp khai thác hệ thống miễn dịch của cơ thể để chống lại ung thư phổi, do Trung tâm Miễn dịch phân tử Cuba (CIM) nghiên cứu.

Các thử nghiệm lâm sàng đối với vắc xin này được khởi động từ năm 2017, do Trung tâm Ung thư Roswell Park (Mỹ), đứng đầu. Cơ quan này đã sử dụng vắc xin Cimavax cho những bệnh nhân ung thư phổi nặng nhất. Hiện Cimavax vẫn chưa được Mỹ phê duyệt.

Vắc xin ngăn chặn yếu tố tăng trưởng biểu bì (EGF), một loại protein mà các tế bào ung thư cần để phát triển. Nó không trực tiếp giết chết tế bào ung thư và các loại tế bào khác, mà "khiến chúng chết đói" bằng cách ngăn chặn EGF bám vào thụ thể thích hợp.

Vắc xin ung thư phổi của Cu Ba được Belarus phê duyệt và cấp phép. Ảnh: VnExpress

Hơn 5.000 bệnh nhân ung thư phổi đã được điều trị bằng liệu pháp miễn dịch độc đáo này. Các bệnh nhân tiêm 4 liều vắc xin cách nhau hai tuần, sau đó được tiêm chủng lại hàng tháng. Các nghiên cứu quốc tế cũng chỉ ra rằng khối u được thu nhỏ ổn định trong thời gian dài, cải thiện khả năng sống sót và chất lượng cuộc sống nói chung cho bệnh nhân.

Vắc xin được sử dụng kết hợp với hóa và xạ trị. Thử nghiệm lâm sàng cho thấy bệnh nhân không gặp nhiều tác dụng phụ, bớt đau đớn và có thể kéo dài thời gian sống thêm khoảng 11 tháng, một số trường hợp lâu hơn.

Vắc xin Cimavax cũng có tác dụng trong điều trị ung thư não, vòm họng, dạ dày và cổ tử cung. Các nhà khoa học vẫn tiếp tục nghiên cứu kỹ hơn về tác dụng của sản phẩm này trong điều trị ung thư.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư trên toàn thế giới, chiếm tỷ lệ tử vong cao nhất ở cả nam và nữ giới.

Các loại ung thư phổi phổ biến nhất là ung thư biểu mô không phải tế bào nhỏ (NSCLC) và ung thư biểu mô tế bào nhỏ (SCLC). NSCLC phổ biến hơn và phát triển chậm, trong khi SCLC ít phổ biến hơn nhưng thường phát triển nhanh.

Ở Việt Nam, ung thư phổi là loại ung thư phổ biến thứ hai ở nam (chỉ sau ung thư gan) và thứ ba ở nữ, điều đáng nói là tỷ lệ ung thư ở nữ ngày càng tăng.

Các yếu tố nguy cơ chính gây ra ung thư phổi bao gồm hút thuốc lá, tiếp xúc với khói thuốc lá thụ động, tiếp xúc với các chất gây ung thư như amiăng, radon, bụi mịn, khí thải xe cộ, nhiễm trùng vi-rút HPV, HIV hoặc các bệnh phổi mãn tính như viêm phổi, lao, hoặc COPD. Trong đó, Tổ chức WHO nhấn mạnh vai trò của thuốc lá là nguyên nhân chịu trách nhiệm cho khoảng 80% ca mắc ung thư phổi. 

Ung thư phổi có thể gây ra triệu chứng toàn thân như mệt mỏi, sụt cân không rõ nguyên nhân hay các triệu chứng tại phổi như đau ngực, khó thở, ho ra máu, viêm phổi tái phát…Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu các triệu chứng trên có thể chưa có, không rõ ràng hoặc người bệnh chỉ đơn giản là phát hiện thông qua khám sức khoẻ.

Phòng ngừa ung thư phổi bao gồm hạn chế hoặc ngừng hút thuốc lá, tránh tiếp xúc với cá c yếu tố nguy cơ, duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên và thực hiện khám sức khoẻ định kỳ nếu có nguy cơ cao. Theo các bằng chứng gần đây, có thể ngăn ngừa từ 30% đến 50% số ca tử vong do ung thư nói chung bằng cách giảm bớt hoặc tránh các yếu tố nguy cơ chính, bao gồm tránh các sản phẩm thuốc lá, giảm tiêu thụ rượu, duy trì trọng lượng cơ thể phù hợp, tập thể dục thường xuyên và giải quyết các yếu tố nguy cơ liên quan đến nhiễm trùng.

An Dương (T/h)