Nghiên cứu mới từ Ấn Độ phát hiện muối và đường chứa nhiều hạt vi nhựa

Tổ chức nghiên cứu và vận động bảo vệ môi trường của Ấn Độ Toxics Link đã thử nghiệm sự hiện diện của vi nhựa trong muối và đường, phát hiện ra rằng tất cả các thương hiệu Ấn Độ - dù lớn hay nhỏ, đóng gói hay không đóng gói, bán trực tuyến hay tại các chợ địa phương đều chứa 'vi nhựa' - các hạt nhựa nhỏ có chiều dài dưới 5mm.

Nghiên cứu đã phát hiện ra một phát hiện thậm chí còn đáng báo động hơn đó là nồng độ vi nhựa cao hơn được phát hiện trong muối iốt. Những vi nhựa này xuất hiện dưới dạng sợi mỏng và màng nhiều màu.

Nghiên cứu đã thử nghiệm 10 loại muối thường dùng, bao gồm muối ăn, muối hột, muối biển và muối thô địa phương, cũng như 5 mẫu đường mua trực tuyến và từ các chợ địa phương. Ngoại trừ 2 mẫu muối và 1 mẫu đường, tất cả các mẫu khác đều có nhãn hiệu. Trong số 10 mẫu muối được thử nghiệm, 3 mẫu là muối iốt đóng gói, 3 mẫu là muối hột (bao gồm hai nhãn hiệu hữu cơ), 2 mẫu là muối biển và 2 mẫu là nhãn hiệu địa phương.

Nghiên cứu phát hiện ra rằng hàm lượng vi nhựa (số mảnh trên 1kg trọng lượng khô) thay đổi tùy theo mẫu muối khác nhau, dao động từ 6,71 đến 89,15 mảnh trên 1kg trọng lượng khô.

Đường và muối cũng có hạt vi nhựa. Ảnh minh họa

Nồng độ cao nhất được tìm thấy trong mẫu muối iốt (89,15 mảnh/kg trọng lượng khô), trong khi nồng độ thấp nhất trong mẫu muối đá hữu cơ (6,70 mảnh/kg trọng lượng khô). Trong số các mẫu, các nhãn hiệu muối iốt đóng gói có mức độ ô nhiễm cao hơn so với các nhãn hiệu khác. Nhìn chung, nồng độ vi nhựa cao được tìm thấy trong các mẫu muối iốt, trong khi các mẫu muối đá thường có hàm lượng vi nhựa thấp hơn, ngoại trừ một mẫu vô cơ.

Các màu sắc khác nhau của vi nhựa chỉ ra nguồn gốc của chúng, với nhựa đen thường liên quan đến bao bì thực phẩm và nhựa trong suốt liên quan đến túi dùng một lần. Màu sắc cũng cho thấy sự phân hủy của chúng thông qua quá trình lão hóa do ánh sáng, ảnh hưởng đến sinh vật thủy sinh, vì một số loài cá thích ăn các vi nhựa màu đỏ, xanh lá cây và vàng.

Trong các mẫu muối iốt, tổng cộng có 5 màu được xác định. Màu trắng là phổ biến nhất, chiếm gần 38,53%, tiếp theo là màu trong suốt ở mức 33,02%, màu xanh lam ở mức 14,67%, màu đỏ ở mức 8,25% và màu đen ở mức 5,5%.

Nghiên cứu này cũng cho thấy mức độ ô nhiễm vi nhựa khác nhau trong các mẫu đường khác nhau. Trong số 5 mẫu đường được thử nghiệm, nồng độ vi nhựa cao nhất được tìm thấy trong khoảng từ 68,25 mảnh/kg đến 11,85 mảnh/kg.

Phần lớn các loại vi nhựa có kích thước trong khoảng 0,1-0,3mm. Sợi là loại vi nhựa chiếm ưu thế được tìm thấy trong các mẫu đường, chiếm 95,65% tổng số. Tiếp theo là các viên và màng. Tổng cộng có 7 màu vi nhựa được xác định trong các mẫu đường, bao gồm cả các loại trong suốt.

Nghiên cứu cho biết: "Nghiên cứu này có ý nghĩa cực kỳ quan trọng vì vi nhựa đang được phát hiện ở nhiều bộ phận khác nhau của cơ thể con người, bao gồm phổi, máu và hệ tiêu hóa". Điều này làm dấy lên những lo ngại đáng kể về sức khỏe do tác động độc tính tiềm ẩn của chúng và khả năng gây viêm và các vấn đề sức khỏe khác.

Mặc dù tác động chính xác của những hạt nhỏ này và các hóa chất liên quan đến sức khỏe vẫn chưa được hiểu đầy đủ, nhưng sự hiện diện rộng rãi của chúng làm nổi bật nhu cầu cấp thiết phải nghiên cứu sâu rộng về tác động lâu dài của chúng. Các nghiên cứu mới nổi cho thấy rằng vi nhựa có thể làm tăng nguy cơ mắc các tình trạng như stress oxy hóa, có thể gây tổn thương tế bào, viêm nhiễm và bệnh tim mạch.

Trước đó tại Việt Nam nghiên cứu “Bước đầu khảo sát ô nhiễm vi nhựa trong một số mẫu muối gia vị thu mua tại thành phố Hà Nội” do nhóm các tác giả thuộc Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Trường đại học Điện lực, Viện Công nghệ môi trường, Trường đại học Khoa học tự nhiên và Công nghệ quốc gia, Trường đại học Quảng Bình thực hiện và được đăng tải trên tạp chí Kiểm Nghiệm và An toàn Thực phẩm phát hiện sự hiện diện của các vi nhựa ô nhiễm trong một số sản phẩm muối gia vị.

Theo đó, nhóm nghiên cứu đã tìm thấy các vi nhựa ô nhiễm trong 6/6 sản phẩm muối gia vị được lấy mẫu. Hàm lượng vi nhựa trong các mẫu muối gia vị dao động 320 - 1.880 vi nhựa/kg muối gia vị.

Các mẫu muối được thu mua tại Hà Nội là các mẫu bột canh i ốt (thành phần muối i ốt, chất điều vị, đường, tỏi, tiêu, muối có màu trắng); muối sấy (thành phần muối, tỏi, ớt bột ngọt, đường cát, muối có màu nâu đậm); muối tinh (muối biển tự nhiên, màu trắng, nghiền nhỏ); muối gia vị chấm (thành phần có muối, đường, ớt tỏi, tiêu, chất điều chỉnh độ a xít, màu nâu nhạt); muối tinh sạch chất lượng cao (không nhãn hiệu, là muối trắng thô, nguyên hạt) và muối trộn thủ công (không nhãn hiệu, thành phần muối, bột, ớt, hạt tiêu, màu nâu đậm).

Nhóm nghiên cứu cũng cho biết dạng vi nhựa có hình sợi dài là chủ yếu (chiếm 99%); dạng mảnh chiếm tỉ lệ không đáng kể (1%). Các vi nhựa thu thập được có nhiều màu sắc khác nhau, trong đó màu xanh da trời, đỏ và đen là chủ yếu. Ngoài ra có các vi nhựa có màu tím, vàng, xanh lá, xám.

Theo các nghiên cứu trước đây, hàm lượng vi nhựa trong một số mẫu muối trên thế giới dao động từ 10 đến > 1.000 vi nhựa/kg và có sự khác biệt đáng kể.

Theo nhóm nghiên cứu, đây mới là khảo sát bước đầu do mẫu muối sử dụng còn hạn chế (6 mẫu). Vì vậy, cần triển khai mở rộng khảo sát với số lượng và đa dạng hơn về chủng loại nhằm đánh giá toàn diện hơn về ô nhiễm vi nhựa trong muối gia vị hiện nay.

Kết quả nghiên cứu cho thấy nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe người tiêu thụ muối. Do đó cần có những nghiên cứu chuyên sâu tiếp theo về đánh giá rủi ro liên quan đến việc tiêu thụ muối gia vị cũng như các biện pháp giảm ô nhiễm vi nhựa trong muối biển, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng.

An Dương (T/h)