Những lưu ý khi bà bầu dùng thuốc ho trong suốt thai kỳ

Ho có thể xuất hiện do rất nhiều bệnh như ho do viêm mũi xoang, ho do viêm họng (viêm họng, nấm họng), viêm thanh quản, ho do các bệnh lý của phổi, ho do bệnh dạ dày thực quản trào ngược, ho do ung thư thanh quản...

Ho là một phản xạ bảo vệ đường thở khi có những kích thích dạng hơi hoặc dạng dịch, dạng rắn... tác động vào vùng họng - thanh quản. Ho cũng là phản xạ bảo vệ của cơ thể để bảo vệ phổi chính vì thế người ta tìm nguyên nhân ho để chữa mà không phải cắt cơn ho trừ những trường hợp ho thành từng cơn ảnh hưởng tới sinh hoạt và hoạt động hàng ngày của người bệnh nhất là đối với phụ nữ mang thai ở 3 tháng đầu. Trường hợp bà bầu bị ho nếu không được điều trị kịp thời có thể gây ra một số biến chứng nguy hiểm. Do đó, việc dùng thuốc trị ho cho bà bầu là hết sức quan trọng nên cần đặc biệt lưu ý.

Dùng thuốc trị ho cho phụ nữ mang thai

Thuốc tây y: Khi bà bầu bị ho hầu hết các loại thuốc tây y đều không được khuyến khích sử dụng, đặc biệt là trong 3 tháng đầu thai kỳ. Thuốc tây y thường có hiệu quả nhanh, tiện dụng tuy nhiên cũng có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, biến chứng nguy hiểm nếu lạm dụng và không được chỉ định bởi bác sĩ chuyên môn.

Trong số trường hợp khi mẹ bầu bị ho kéo dài, nhiều đờm, khó thở, tức ngực… một số nhóm thuốc tây y vẫn được sử dụng. Tuy nhiên mẹ bầu cần tuân thủ nghiêm ngặt theo chỉ định của bác sĩ.

Siro thảo dược: Có thể sử dụng đường uống trong trường hợp bà bầu ho kèm viêm họng, ho khan, nhiều đờm. Thuốc sử dụng trong khoảng 7 ngày. Tác dụng phụ hiếm gặp là phản ứng dị ứng như khó thở, sưng, đỏ da hoặc ngứa. Một số tác dụng phụ không phổ biến khác như buồn nôn, tiêu chảy... 

Dùng thuốc kháng sinh phải được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa

Có thể dùng kháng sinh trị ho khi bà bầu bị ho nhiễm khuẩn, bội nhiễm… Thuốc kháng sinh an toàn cho bà bầu là nhóm penicillin. Với những trường hợp ho nặng hoặc dị ứng với penicillin, bác sĩ sẽ kê nhóm macrolid.

Mỗi nhóm kháng sinh đều có phổ kháng khuẩn khác nhau và đáp ứng điều trị với từng bệnh lý khác nhau. Khi vào trong cơ thể, thuốc có thể gây ra một số tác dụng phụ với mức độ nhẹ như dị ứng, ban da, buồn nôn, nôn, tiêu chảy… hoặc nghiêm trọng như sốc phản vệ. Tình trạng này nếu không cấp cứu kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

Việc sử dụng thuốc kháng sinh cho bà bầu trong thời gian dài có thể gây rối loạn cân bằng hệ tạp khuẩn đường ruột. Thường được biết đến là triệu chứng tiêu chảy do dùng kháng sinh. Nhiễm nấm Candida ở da, miệng, ruột… cũng có thể xảy ra nếu dùng kéo dài.

Hầu hết các thuốc kháng sinh đều có thể vượt qua được hàng rào nhau thai và gây ra các tác hại cho thai nhi. Mức độ gây hại trên thai nhi tùy thuộc vào việc sử dụng kháng sinh nào, liều lượng ra sau, thời gian khi sử dụng cũng như thuốc đã được sử dụng trong giai đoạn nào của thai kỳ. Các tác hại có thể gây ra trên thai nhi như khuyết tật, dị dạng hay thậm chí gây tử vong. Do vậy, thuốc kháng sinh cho bà bầu cần phải được chỉ định bởi bác sĩ chuyên khoa.

Điều trị ho cho bà bầu không dùng thuốc

Theo các bác sĩ tại Bênh viện Đại học Y Hà Nội, một số phương pháp dân gian có thể sử dụng hỗ trợ điều trị ho ở phụ nữ mang thai gồm:

Dùng mật ong: Từ lâu, mật ong đã được coi như phương thuốc trị ho, đau rát họng khá phổ biến trong dân gian. Mật ong với mẹ bầu cũng rất an toàn. Vị ngọt của mật ong khá dễ chịu, khi uống giúp làm dịu cơn đau rát họng, tăng cường hệ miễn dịch, giảm ho nhanh chóng.

Chanh: Chanh thường được sử dụng với mật ong như một bài thuốc trị ho hiệu quả. Vitamin C trong chanh tác dụng như một chất chống oxy hóa tự nhiên, kháng virus và kháng khuẩn. Ngoài ra, chanh giúp bổ sung kali, hỗ trợ thận hoạt động tốt hơn, bài tiết chất độc ra khỏi cơ thể, mẹ bầu cũng nhanh khỏi cảm cúm và ho hơn.

Bị ho khi mang thai mẹ nên thái vài lát chanh ngâm cùng chút mật ong. Sau đó ngậm trong họng giúp giảm ho và viêm họng tốt hơn. Khi bị ho, mẹ bầu nên uống nước chanh pha ấm từ 1 - 2 lần mỗi ngày. Có thể dùng kết hợp với mật ong.

Gừng: Gừng đặc biệt hiệu quả với các trường hợp ho khan do dị ứng, nhiễm virus. Trà gừng hoặc nước gừng ấm cũng giúp giảm ho hiệu quả.

Nước muối: Súc miệng, ngậm miệng bằng nước muối ấm giúp làm sạch, sát trùng nhẹ nhàng đường hô hấp. Ngoài ra, nước muối cũng giúp làm giảm dịch nhầy, giảm viêm, loại bỏ vi khuẩn, nấm và chất gây dị ứng trong cổ họng. Vì thế, súc miệng bằng nước muối ấm 3 - 4 lần mỗi ngày cũng giúp mẹ bầu đẩy lùi triệu chứng ho khó chịu. Ngoài ra, có thể trị ho an toàn cho phụ nữ mang thai từ các loại trái cây: Nho, các loại quả khô (lê, táo, mận, mơ, nho…), củ cải trắng, quả lê…

Nên ăn thực phẩm giàu vitamin C (cam, kiwi, dâu tây, táo…), các loại rau cải, súp lơ, cà chua, giá đỗ…, thực phẩm giàu sắt (thịt, rau bina, các loại ngũ cốc họ đậu, đậu Hà Lan, mộc nhĩ…), cháo gà, hạt sen. Đồng thời, bổ sung vitamin khoáng chất đầy đủ theo chỉ dẫn của bác sĩ để tăng cường sức khỏe.

Lời khuyên thầy thuốc

Tuyệt đối không được tự ý sử dụng bất cứ loại thuốc trị ho nào khi chưa được sự tư vấn của bác sĩ trong thời gian trước, trong và sau thai kỳ. Ngủ đủ giấc, vận động điều độ, không gắng sức. Hạn chế đến những nơi đông người, những nơi có gió lạnh.

Phụ nữ mang thai nên vệ sinh cơ thể sạch sẽ, súc miệng họng bằng nước muối sinh lý; nên tắm bằng nước ấm, tắm nhanh, lau khô nhanh tránh cơ thể bị nhiễm lạnh; giữ ấm cơ thể bằng tất chân, khăn quàng cổ.

Khi thấy có tình trạng ho kéo dài đặc biệt kèm theo sốt, có đờm, đau ngực... thì nên nhanh chóng đến bệnh viện để được thăm khám và có hướng dẫn theo dõi, điều trị cụ thể của bác sĩ chuyên khoa.

An Dương (T/h)