Tận dụng ưu thế mạng lưới thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng miền

Trong thời gian qua, hoạt động mua bán trực tuyến ngày càng phát triển mạnh. Đặc biệt Covid-19 cũng là một cú hích mạnh mẽ để các nhà sản xuất, nhà phân phối nhìn nhận lại cách đưa sản phẩm đến với người tiêu dùng nhanh nhất, hiệu quả nhất. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ với ứng dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, tạo nên nền tảng cho phương thức mua bán trực tuyến vận hành. Đồng thời, Chính phủ và các cấp lãnh đạo đang rất quyết liệt trong câu chuyện chuyển đổi số, xây dựng hạ tầng số. Có thể nói đây là thời điểm vô cùng thuận lợi để phát triển mua bán trực tuyến, thương mại điện tử.

Mô hình mua bán trực tuyến đã khắc phục được rất nhiều khó khăn, hạn chế trong tiêu thụ sản phẩm của bà con nông dân, đó là khoảng cách địa lý, sản xuất không tập trung, thông tin đến với người tiêu dùng... Mô hình này có 2 đặc điểm, tính chất rõ rệt: một là tự phát, hai là chủ động. Kênh tự phát có thể thấy qua nhiều trang mạng xã hội do bà con tự quảng bá và bán sản phẩm. Kênh chủ động là các cấp chính quyền địa phương, Sở Công Thương tại các địa phương cũng đã vào cuộc để cùng với bà con, doanh nghiệp đưa thông tin, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử; các thông tin về sản phẩm, mùa vụ, chất lượng sản phẩm đến được với người tiêu dùng một cách nhanh nhất, nhờ đó người tiêu dùng biết được sản phẩm đó ở đâu, mua bán bằng cách nào, làm sao để tiếp cận được những sản phẩm đó.

Bên cạnh đó, mô hình mua bán trực tuyến đã tác động rất nhiều đến tính chất sản xuất tự cung tự cấp của bà con. Từ mô hình này mà phương thức sản xuất ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đang chuyển dịch mạnh mẽ sang sản xuất hàng hóa, phù hợp với mục tiêu hướng tới là phát triển nền kinh tế thị trường.

Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa. Ảnh minh họa 

Những khó khăn, thách thức khi xây dựng thương hiệu của vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở miền núi trên kênh thương mại điện tử

Thực tế cho thấy, số lượng doanh nghiệp ở các địa phương có thể tự đưa sản phẩm lên các kênh thương mại điện tử còn khiêm tốn. Việc đưa sản phẩm lên sàn online đối với các cơ sở sản xuất, hợp tác xã, cũng như bà con chưa mang lại giá trị như mong muốn. Phản ánh thực tế cụ thể tại địa phương, ông Phạm Thành Nam, Phó Giám đốc Trung tâm khuyến công & Xúc tiến thương mại, Sở Công Thương tỉnh Trà Vinh cũng nêu, Trà Vinh hiện nay đa phần là doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, vì vậy việc ứng dụng công nghệ thông tin còn rất thấp, chủ yếu là doanh nghiệp lớn mới có thiết bị hạ tầng tốt, còn đa phần các doanh nghiệp siêu nhỏ thì trang thiết bị còn yếu.

Bên cạnh đó, công tác đào tạo tập huấn thương mại điện tử được chú trọng quan tâm nhưng các doanh nghiệp địa phương chưa rành và chưa quan tâm nhiều đến mức độ có thể vận hành để thực hiện tốt. Ở góc độ sản phẩm, mẫu mã, bao bì sản phẩm được làm ra chưa được bắt mắt và chưa đạt tiêu chuẩn. Sản phẩm làm ra không đồng chất với nhau, chất lượng chưa hài hoà, đồng đều nên khi tham gia thị trường vẫn còn một số cản trở. Ngoài ra, các doanh nghiệp địa phương cũng gặp một số khó khăn nữa. Như chi phí đăng kí tham gia sàn thương mại điện tử còn khá cao đối với các doanh nghiệp của tỉnh. Cách thức quản lý và thực hiện đăng tải sản phẩm lên cũng như kỹ năng livestream của các doanh nghiệp địa phương bán hàng rất hạn chế, còn yếu, chưa thực hiện được trong khâu bán hàng trực tuyến.

Đồng thời, các doanh nghiệp chưa chủ động trong việc khai thác kênh phân phối, chủ yếu đi vào thị trường truyền thống. Dưới góc độ cơ quan quản lý, ông Nguyễn An Sơn, Trưởng phòng Phát triển dự án, Trung tâm Tin học và Công nghệ số, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho rằng, khó khăn chính khi tiêu thụ sản phẩm hàng hoá vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên sàn thương mại điện tử là phải cạnh tranh với các sản phẩm của doanh nghiệp khác và cạnh tranh với hàng giả, hàng nhái. Mặt khác, nguồn nhân lực hạn chế cũng ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình phát triển ứng dụng thương mại điện tử, nhất là nhân lực doanh nghiệp vùng đồng bào của dân tộc thiểu số và miền núi. Cùng với đó là chi phí liên quan đến chuyển đổi về mô hình, quy trình sản xuất, quy trình bán hàng trong doanh nghiệp. Chi phí này rất lớn và nó sẽ trực tiếp ảnh hưởng đến việc doanh nghiệp có thể chuyển đổi số và ứng dụng thương mại điện tử.

Cần thêm giải pháp mạnh để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên sàn thương mại điện tử

Để khắc phục những hạn chế trên, bà Hoàng Thị Huyền, Trưởng phòng Kinh doanh Online, Trung tâm kinh doanh và phân phối (Tổng công ty Bưu điện Việt Nam) cho rằng cần nâng cao nhận thức cho bà con về chất lượng sản phẩm, trong đó liên quan đến vấn đề nuôi trồng, thu hoạch và bảo quản. Giúp bà con hiểu được rằng, khi đưa sản phẩm lên các sàn thương mại điện tử thì phải là sản phẩm hoàn thiện. Hoàn thiện không những về sản phẩm mà còn về chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm trong quá trình trồng trọt, thu hoạch, phải có chứng nhận, chứng chỉ… Với các sàn thương mại điện tử, theo bà Huyền, phải đưa ra những quy định, quy chuẩn cho các nhà bán hàng khi đưa sản phẩm lên. Đồng thời phải rà soát liên tục, rà soát xem công tác đưa sản phẩm lên đã chính xác chưa, đã chuẩn chỉnh chưa, khi đó người tiêu dùng mới tin tưởng về sản phẩm.

Ông Sơn đồng tình, doanh nghiệp tại địa phương cần tập trung vào phát triển nguồn nhân lực. Nhân sự trong doanh nghiệp phải sẵn sàng ứng dụng được thương mại điện tử cũng như công nghệ số và có được một tư duy, phương pháp rõ ràng để triển khai các hoạt động chuyển đổi số, qua đó phát triển kinh doanh trên môi trường thương mại điện tử. Mặt khác, không ngừng nâng cao chất lượng sản phẩm. Theo ông Sơn, chất lượng sản phẩm về lâu dài sẽ là một tiêu chí hàng đầu để quyết định việc mua sắm của người tiêu dùng. Người tiêu dùng hiện nay đã rất thông minh, nên chất lượng sản phẩm tốt và mẫu mã hàng hóa sẽ thu hút được người tiêu dùng. Cùng với đó, phải liên tục đẩy mạnh tiếp thị trên các kênh truyền thông, mạng xã hội, nhất là các kênh như Facebook, Zalo, Tiktok và qua đó khách hàng cũng sẽ dễ tiếp cận được website cũng như là các sản phẩm của doanh nghiệp dễ dàng hơn.

Khánh Mai (t/h)