Vi khuẩn đáng sợ tiềm ẩn trong thực phẩm quen thuộc

Một công bố trên tạp chí khoa học Nature Microbiology khẳng định, Bacillus cereus (B.cereus) là một vi khuẩn chết người và không bị tiêu diệt bởi nhiệt độ của lò vi sóng khi hâm nóng thức ăn. Chúng tồn tại trên các sản phẩm từ gạo nấu chín bị cất trữ vài ngày, trên các loại mì, sữa, gia vị, thực phẩm khô và rau quả. Nhưng mối nguy từ những nồi cơm nguội, mì cũ bị cất trữ rồi đem hâm lại ăn vẫn lớn hơn cả.

Một số ca tử vong đã được dẫn chứng trong nghiên cứu điển hình là một thanh niên 20 tuổi ở Bỉ, ăn mì ống sốt cà chua với phần mì đã được nấu 5 ngày trước, cất tủ lạnh rồi đem hâm lại, để trong môi trường bình thường một thời gian rồi ăn. Anh thanh niên đã tử vong sau khi tiêu chảy, đau bụng và nôn mửa dữ dội.

Trước đó, một cậu bé 11 tuổi cũng tử vong sau khi ăn món mì cũ vài ngày và một thanh niên 17 tuổi khác cũng tử vong sau khi ăn món spaghetti được hâm lại sau 4 ngày tích trữ.

Nhà nghiên cứu Anukriti Mathur từ Đại học Quốc Gia Úc (AUN) cho biết trên Science Alert: "Môi trường sống tự nhiên của B.cereus rất rộng, bao gồm đất, động vật, côn trùng, bụi và thực vật. Chúng sinh sản bằng cách sử dụng chất dinh dưỡng từ thực phẩm. Một số chủng của vi khuẩn này có ích trong việc tạo ra các chế phẩm sinh học, nhưng một số chủng khác gây ra ngộ độc thực phẩm.

B.cereus có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng huyết, suy gan nặng, nhất là ở những người suy giảm miễn dịch, trẻ sơ sinh, người già và phụ nữ mang thai. Tuy tử vong và biến chứng nặng là hiếm và hầu hết người bị nhiễm B.cereus khi ăn cơm nguội, mì cũ đều chỉ bị ngộ độc nhẹ, nhưng vẫn cần cẩn trọng với nó".

Theo tiến sĩ Mathur, một số chất độc B.cereus thực sự khó tiêu diệt dưới nhiệt độ của lò vi sóng mà bạn dùng để hâm thức ăn. Năm 2019, Một nghiên cứu từ Đại học Langone ở New York (Mỹ) cũng thống kê mỗi năm có 63.000 người Mỹ bị "hội chứng cơm chiên", tức nhiễm B.cereus khi ăn cơm chiên.

Có hai loại bệnh đường ruột chính do B. cereus gây ra. Loại đầu tiên, do độc tố gây nôn, dẫn đến nôn mửa, trong khi loại thứ hai, do độc tố ruột gây ra, gây tiêu chảy. Trong một số ít trường hợp, cả hai loại triệu chứng đều được ghi nhận, có thể là do sản sinh cả hai loại độc tố.

B. cereus cũng có liên quan đến nhiễm trùng mắt, đường hô hấp và vết thương. Khả năng gây bệnh của B. cereus, dù là ruột hay không ruột, đều có liên quan mật thiết đến việc sản xuất các exoenzyme phá hủy mô. Trong số các chất độc tiết ra này có bốn hemolysin, ba loại phospholipase riêng biệt, một chất độc gây nôn, và các protease.

Nhiều loại thực phẩm được coi là môi trường lý tường của B. cereus. Chúng bao gồm cơm luộc hoặc cơm chiên, nấu chín; rau và thịt; mì ống; sốt vani; sữa trứng, thịt hầm, bánh ngọt, xà lách, súp, kem và các loại thảo mộc và gia vị.

Dạng bệnh nôn mửa thường liên quan đến việc làm lạnh không đúng cách các món ăn tinh bột, chẳng hạn như cơm chiên; trong khi đó, tiêu chảy dạng bệnh liên quan đến thức ăn có thịt và rau.

Bất kỳ ai cũng dễ bị bệnh do vi khuẩn gây ra. Các bác sĩ chẩn đoán ngộ độc thực phẩm B. cereus bằng cách xét nghiệm chất nôn hoặc phân của bệnh nhân để tìm vi khuẩn; sau đó kết hợp các chủng vi khuẩn trong mẫu với nguồn thực phẩm bị ô nhiễm đã biết hoặc các chủng được biết là gây bệnh.

Đối với hầu hết những người mắc bệnh B. cereus cần nghỉ ngơi và giữ đủ nước là đủ để cơ thể tự loại bỏ nhiễm trùng, thường là trong vòng một ngày. Các biến chứng bao gồm viêm màng não vô khuẩn; hoại thư và viêm mô tế bào; thường chỉ xảy ra ở những người có hệ thống miễn dịch bị tổn hại; những người có vết thương phẫu thuật hoặc những người sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch.

Nếu cần điều trị y tế các bác sĩ tập trung vào việc điều trị các triệu chứng, chẳng hạn như truyền dịch qua đường tĩnh mạch để làm cung cấp. Thuốc kháng sinh như vancomycin được kê đơn cho những trường hợp nghiêm trọng khi vi khuẩn tồn tại trong đường tiêu hóa quá lâu.

Do đó người tiêu dùng cần lưu ý, thịt và rau không nên giữ ở nhiệt độ từ 10 đến 45 ° C trong thời gian dài và cơm giữ qua đêm sau khi nấu nên được bảo quản lạnh và không giữ ở nhiệt độ phòng.

Cần lưu ý, nên phòng ngừa nhiễm trùng ở bệnh nhân sau phẫu thuật hoặc ở những người bị suy giảm miễn dịch hoặc những người có khuynh hướng nhiễm trùng, phụ thuộc vào thực hành tốt. Sát khuẩn tay trước và sau khi nấu ăn, đi vệ sinh.

An Dương (T/h)