Yếu tố 'cầm kì thi họa' trong bài phát biểu của Obama khiến hội trường dậy sóng

Theo tin tức từ báo Thanh Niên, mở đầu bài phát biểu của mình, Tổng thống đọc thuộc những câu thơ trong bài Sông núi nước Nam của Thái úy Lý Thường Kiệt: “Sông núi nước Nam vua Nam ở. Rành rành định phận ở sách trời”, khẳng định chủ quyền quốc gia, chủ quyền dân tộc của Việt Nam.

“Hai nước Việt Nam, Mỹ từng trải qua cuộc huynh đệ tương tàn, chiến tranh dù có viện dẫn vì lý do gì đi chăng nữa thì cũng mang lại đau khổ, bi kịch cho bao nhiêu gia đình, bao nhiêu con người”, Tổng thống Obama nói. 

“Những nghĩa trang liệt sĩ suốt dọc chiều dài đất nước của Việt Nam, nơi tưởng nhớ công ơn những vị anh hùng đã ngã xuống vì độc lập, tự do của dân tộc. Chúng ta ngồi đây, tưởng nhớ, cảm ơn công ơn của họ đã hy sinh, cho cuộc sống của chúng ta ngày hôm nay”, Tổng thống Mỹ Obama tiếp tục bài phát biểu.

“Ngày hôm nay tôi đã chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của Việt Nam. Chúng tôi thấy sự tài giỏi của thế hệ thanh niên Việt Nam. Các bạn đã tự khởi nghiệp thành công. Facebook, Instagram đã kết nối bạn bè khắp thế giới. Hôm qua tôi đi ăn bún chả và nhiều bạn đã selfie cùng với tôi, rất thú vị”, Tổng thống nói.

“Thời gian qua, tỉ lệ tử vong của trẻ em sơ sinh ở Việt Nam giảm, số trẻ em gái - tôi muốn nhấn mạnh là các em gái - đã được đến trường, được phát triển bình đẳng cùng các em trai. Chúng ta, hai nước Việt Nam - Mỹ thời gian qua đã nỗ lực hàn gắn chiến tranh, chúng ta cùng nhau giúp xóa bỏ tàn tích chất độc màu da cam. Tôi xin cảm ơn sân bay Đà Nẵng, sân bay Khánh Hòa đã giúp chúng tôi thúc đẩy quá trình này”, Tổng thống Obama nói

“Tuy nhiên, như một bài hát “Từ nay ta biết quê người, từ nay ta biết thương người”, tôi tin tưởng, mối quan hệ của chúng ta sẽ phát triển vững chắc hơn”. Mối quan hệ của hai nước đi một vòng tròn, chúng ta từng là đối thủ trong chiến tranh, bây giờ thành bạn bè, đối tác. Trong khi nhiều cuộc xung đột không thể giải quyết thì trái tim có thể thay đổi, nếu chúng ta từ chối làm tù nhân của quá khứ”, Tổng thống nói trong những tràng pháo tay ròn rã của hơn 4.000 khán giả.

"Khi chiến tranh VN kết thúc, tôi mới 13 tuổi. Tôi đã gặp những người VN đầu tiên là ở Hawaii. Những người trẻ như các con gái tôi, chỉ biết đến quan hệ hợp tác hòa bình giữa hai nước. VN là đất nước đầy truyền thống. Trong lịch sử, nhiều lần các bạn không được tự quyết định số phận. VN có bài thơ: Sông núi nước Nam vua Nam ở/Rành rành định phận tại sách trời.

Khi VN độc lập, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trích Tuyên ngôn độc lập của Hoa Kỳ. Không may, chiến tranh Lạnh và sự sợ hãi chủ nghĩa cộng sản đã khiến lịch sử hai nước đớn đau. Ở hai nước, gia đình các cựu chiến binh vẫn còn đau đớn vì những người thân đã mất.

Sự xuất hiện của Tổng thống Mỹ Obama thu hút mọi ánh nhìn. Ảnh: Vietnamnet

Trong thời gian qua, VN đã phát triển mạnh về kinh tế, tiến bộ, từ những nhà cao tầng, khu đô thị, vệ tinh phóng vào vũ trụ, hàng ngàn doanh nghiệp khởi nghiệp, hàng nghìn người trẻ kết nối trên mạng, không chỉ selfie mà còn cất giọng vì những điều các bạn quan tâm.

VN đã giảm nghèo, tăng tiếp cận điện nước, tỉ lệ em gái được đến trường là những tiến bộ cực lớn. Quan hệ hai nước cũng thay đổi, hai nước đã học được bài học như Thiền sư Thích Nhất Hạnh từng nói rằng "Muốn đối thoại, cả hai bên phải thay đổi".

Chúng ta đã cùng nhau giải quyết bom mìn, vật liệu nổ còn sót lại, làm sạch đất đai khỏi chất độc da cam. Quá trình hòa giải hai nước được dẫn dắt bởi những cựu chiến binh từng ở hai chiến tuyến, như thượng nghị sĩ McCain và Đại tướng Võ Nguyên Giáp, hay Ngọai trưởng John Kerry.

Câu chuyện hai nước là bài học cho cả thế giới, rằng trái tim có thể thay đổi, khi ta từ chối làm tù nhân của quá khứ, rằng hòa bình tốt hơn chiến tranh. VN là nước độc lập, có chủ quyền, không nước nào có thể áp đặt, quyết định số phận thay VN. Mỹ có thể giúp VN cách vận hành nền kinh tế một cách minh bạch. Các công ty, trường đại học của Mỹ sẽ đến VN để đem lại công nghệ và giáo dục chất lượng cao. Từ thơ Nguyễn Du, triết học Phan Chu Trinh, toán học Ngô Bảo Châu đều có thể đem ra thế giới. Ở VN và trên thế giới, phụ nữ sẽ có cơ hội phát triển, những phụ nữ là con cháu của Bà Trưng, Bà Triệu. 

Tự do tôn giáo sẽ khiến người dân yêu thương nhau hơn. Tự do lập hội, người dân sẽ giúp giải quyết những vấn đề Chính phủ không thể làm. Những quyền này không gây rối loạn xã hội mà khiến xã hội bền vững hơn. VN có thể làm khác các nước, nhưng những nguyên tắc là chung.

Hai nước đã từng chiến tranh, giờ chúng ta lại cùng nhau gìn giữ hòa bình thế giới. Mọi việc không phải sau một đêm là có. Có những khó khăn, thụt lùi. Nhưng tôi đứng đây, trước các bạn, rất lạc quan về tương lai của hai nước.

Như Trịnh Công Sơn đã viết "Nối vòng tay lớn", người dân hai nước đã mở trái tim mình ra để đến với nhau. Một bác sĩ Việt kiều đã nói với tôi rằng ông đã thực hiện được giấc mơ Mỹ, ông tự hào là người Mỹ và cũng tự hào là người VN. Hôm nay ông có mặt ở đây để trở về giúp đỡ VN.

Thế hệ trẻ VN có cơ hội để phát triển đất nước, Hoa Kỳ ở đây để giúp đỡ các bạn, luôn bên các bạn. Sau này khi các bạn cùng người trẻ Mỹ hợp tác, các bạn sẽ nhớ phút này, tôi đứng ở đây". Như Nguyễn Du đã viết: Rằng trăm năm cũng từ đây / Của tin gọi một chút này làm ghi", báo Vietnamnet trích dẫn lời ông Obama. 

Ông cũng không quên đề cập đến việc không ít người Mỹ gốc Việt đã gặt hái được thành công. “Ngay lúc này, ngồi ở đây có một người Mỹ gốc Việt nói rằng tự hào vì là người Mỹ và cũng là người Việt”, ông Obama chia sẻ. “Tôi muốn nói với các bạn trẻ Việt Nam, đất nước này là của các bạn, tương lai là của các bạn. Hãy quyết định đi. Hãy nhớ Mỹ luôn ở cạnh các bạn”. Nói đoạn, Tổng thống Obama lẩy Kiều: “Trăm năm còn một chút này mà thôi”, trước khi ông kết thúc bài phát biểu của mình.

Nguyễn Hương (T/h)