Bộ Công Thương: Đánh giá dự án Bô xít lỗ là 'thiếu cơ sở'

Trước đó, các phương tiện thông tin đại chúng đăng tải một số nội dung về các dự án Bô xít ở Tây Nguyên, tại buổi tọa đàm về dự án khai thác Bô xít Tây Nguyên do Trung tâm Con người và Thiên nhiên (Pan Nature) liên quan đến hiệu quả kinh tế và xã hội. Một trong những đánh giá tại tọa đàm được đưa ra là "nếu sản xuất 660.000 tấn Bô xít sẽ lỗ khoảng 37,4 triệu USD”.

Sau khi thông tin này được đưa ra, Bộ Công Thương đã chính thức lên tiếng về sự việc này. 

Bộ Công thương phản pháo về đánh giá “nếu sản xuất 660.000 tấn Bô xít sẽ lỗ khoảng 37,4 triệu USD”. Ảnh minh họa

Theo đó, cơ quan này cho biết, hiệu quả kinh tế của Dự án alumin Tân Rai đã báo cáo Uỷ ban thường vụ Quốc hội (Kết quả tính cập nhật đến ngày 26 tháng 4 năm 2014) cho thấy, Dự án có hiệu quả với thời gian lỗ kế hoạch dự kiến là 4,0 năm và thời gian thu hồi vốn 11,5 năm. 

Dự án cập nhật hiệu quả tháng 4/2014, các thông số đầu vào dự án cơ bản ổn định, không có thay đổi nhiều, giá bán alumina trên thế giới hiện đã bước vào chu kỳ tăng. Theo đó, đầu năm 2014 giá bán (FOB cảng Gò Dầu) ở mức 300 - 310 USD/tấn, cuối năm ở mức 350 - 360 USD/tấn, bình quân cả năm 2014 đạt 326,5 USD/tấn cao hơn so với tính toán của Dự án là 325 USD/tấn. 

Ngoài ra, mức giá trên đã vượt mức dự báo tăng giá alumin trong tính toán hiệu quả kinh tế, do vậy, hiệu quả kinh tế của Dự án tăng lên và thời gian lỗ kế hoạch dự kiến sẽ giảm dưới 4 năm, thời gian thu hồi vốn cũng giảm theo. 

Còn đối với Dự án Nhà máy alumin Nhân Cơ, Bộ  Công Thương cũng cho biết, dự án này có điều kiện vận tải xuống cảng biển xa hơn, hạ tầng khó khăn hơn nên hiệu quả kinh tế thấp hơn so với Dự án alumin Tân Rai, với thời gian lỗ kế hoạch là 5 năm và thời gian thu hồi vốn 12 năm. Đóng góp cho Ngân sách nhà nước là 435.444 triệu đồng/năm, tương đương khoảng 29% mức thu ngân sách năm 2013 của tỉnh Đăk Nông (1.500 tỷ đồng).

Ngoài ra, cùng với việc Tập đoàn Than khoáng sản (TKV) rút kinh nghiệm từ Dự án Nhà máy alumin Tân Rai, làm chủ hoàn toàn về công nghệ, cải tiến kỹ thuật và tổ chức sản xuất hợp lý để tiết giảm chi phí để tiến tới cổ phần hóa toàn bộ dự án.

"Với xu thế tăng giá alumin như cuối năm 2014 và đầu năm 2015, thì hiệu quả Dự án sẽ được tăng lên đáng kể, giảm thời gian lỗ kế hoạch và rút ngắn thời gian thu hồi vốn dự kiến", Bộ Công Thương cho biết.

Cũng liên quan đến hai dự án này, Uỷ ban thường vụ Quốc hội cũng đã có đánh giá, từ tháng 11/ 2013 đến tháng 4/2014, Đoàn giám sát của Uỷ ban thường vụ (UBTV) Quốc hội đã thực hiện việc giám sát tổng thể. Theo đó, hiệu quả tổng thể về kinh tế - xã hội gắn với đảm bảo an ninh -  quốc phòng của 2 dự án Bô xít Tân Rai và Nhân Cơ do TKV làm chủ đầu tư.

Đặc biệt, trên cơ sở kết quả giám sát, ngày 23/6/2014 UBTV Quốc hội Khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 775/NQ-UBTVQH13, đánh giá việc triển khai thí điểm 2 dự án là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, nhằm khai thác tiềm năng, thế mạnh của các địa phương có tài nguyên khoáng sản, thúc đẩy phát triển toàn diện kinh tế - xã hội ở khu vực địa bàn chiến lược Tây Nguyên. 

Theo đó, hiệu quả tổng hợp bước đầu của 2 dự án đã tác động lan tỏa và tích cực đến phát triển kết cấu hạ tầng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động tại các địa phương. Dự án đã tạo được sự đồng thuận và nhận được sự ủng hộ, hỗ trợ tích cực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân 2 tỉnh Lâm Đồng và Đắk Nông. 

Trong đó, Dự án Tân Rai sau 1 năm vận hành thương mại bước đầu đã có kết quả tích cực, đóng góp nguồn thu ngân sách nhà nước năm 2013 là 93 tỷ đồng và tăng giá trị sản xuất ngành công nghiệp của tỉnh Lâm Đồng khoảng 1.284 tỷ đồng. 

Ước tính, sau khi Dự án đi vào vận hành ổn định, số thuế, phí nộp ngân sách khoảng 430 tỷ đồng/năm, doanh thu của Dự án dự kiến sẽ đạt trên 4.000 tỷ đồng/năm; đào tạo nghề và tuyển dụng trực tiếp trên 1.200 công nhân công nghiệp, tạo việc làm ổn định cho khoảng 12.000 lao động liên quan, chuyển đổi cơ cấu lao động nông thôn, nâng cao đời sống người dân khu vực Dự án, đóng góp đáng kể cho nguồn thu của tỉnh Lâm Đồng. 

"Với những cơ sở nêu trên, chúng ta có thể yên tâm về hiệu quả kinh tế, xã hội của 2 Dự án thí điểm khai thác Bô xít, sản xuất alumin Tân Rai và Nhân Cơ. Theo tính toán, thì dự án Tân Rai lỗ kế hoạch 4 năm đầu, Nhân Cơ lỗ 5 năm đầu do phải trả nợ các khoản vay đến hạn…nên việc năm 2015 và một vài năm tiếp theo, các khoản lỗ mang tính chất lỗ kế hoạch theo dự kiến là chuyện bình thường. Vì vậy, đánh giá “nếu sản xuất 660.000 tấn Bô xít sẽ lỗ khoảng 37,4 triệu USD” là vội vã, thiếu cơ sở.", Bộ Công Thương khẳng định.

Trà Phương