Cách dạy con 'không giống ai' của Jack Ma

Hàng triệu người trên thế giới được tỷ phú Jack Ma - người sáng lập công ty khổng lồ Alibaba - truyền cảm hứng lập nghiệp, nhưng ít ai biết cách dạy con của ông cũng rất đáng suy ngẫm.

Jack Ma kết hôn với người vợ tên Zhang Ying ngay sau khi họ tốt nghiệp đại học năm 1988. Đôi vợ chồng có ba người con, hai gái, một trai. Thông tin về hai người con gái không hề xuất hiện trên báo chí, còn người con trai Jerry Yang dù có nhưng cũng rất ít và luôn khiến người khác tò mò. Theo đó, con trai duy nhất của vị tỷ phú này đang học tại Đại học Berkeley (Mỹ).

Trong cuốn sách Jack Ma’s Internal Speeches: Trust in Tomorrow, vị tỷ phú giàu nhất châu Á này (thống kê tháng 4/2016) chia sẻ quan niệm về giáo dục: "Tôi thường nói với con không cần con phải nằm trong top 3 của lớp, học lực trung bình là ổn, miễn là bằng tốt nghiệp không quá tệ. Lý do bởi chỉ bằng việc là một học sinh trung bình, con mới có thời gian rảnh rỗi để học những kỹ năng khác".

Những gì Jack Ma quan niệm có vẻ trái với quan điểm của các bậc cha mẹ không chỉ ở Trung Quốc mà cả Việt Nam. Tuy nhiên, theo vị tỷ phú này, trong điều kiện nền kinh tế thế giới đang phát triển mạnh, mỗi cá nhân cần là một con người có khả năng toàn diện. Rút từ bản thân ông, Alibaba đã trở thành một trong những công ty thành công nhất thế giới dù rằng ông không phải là một học sinh giỏi (Jack Ma đã phải thi tới 3 lần mới vào được đại học). Ông cũng lấy ví dụ nhiều người khác không cần học giỏi mà rất thành công.

Trong bài phát biểu trong một diễn đàn kinh tế lớn tại Mỹ, Jack Ma từng thúc giục các bậc phụ huynh nên thay đổi cách giáo dục con cái nếu không muốn chúng thất nghiệp trong tương lai.

Ông nhận định trí tuệ nhân tạo sẽ thay đổi thị trường lao động. “Trong 200 năm qua, ngành sản xuất chế tạo đã đem lại rất nhiều việc làm. Nhưng hôm nay - vì trí thông minh nhân tạo, vì robot - sản xuất không còn tạo ra nhiều việc làm nữa", Jack Ma nói. Thay vào đó, ông tin rằng ngành công nghiệp dịch vụ sẽ tạo ra nhiều việc làm nhất trong tương lai. Tuy nhiên, có một trở ngại lớn.

Theo nhà sáng lập Alibaba, phương pháp nhìn nhận giáo dục hiện nay của thế giới không giúp thanh niên sẵn sàng cho các công việc trong tương lai.

"Cách chúng ta dạy dỗ ngày nay sẽ khiến con cái chúng ta mất việc trong 30 năm tới", ông nói và lưu ý rằng trong công việc tính toán, máy móc luôn "làm tốt hơn".

"Chúng ta phải dạy sao cho con cái chúng ta rất, rất sáng tạo và nhiều ý tưởng. Bằng cách đó, chúng ta có thể tạo công ăn việc làm cho chính con cái chúng ta”, Jack Ma nói.

Năm con trai trưởng thành, ông bố này đã viết một bức thư gửi con trai đã khiến hàng triệu người Trung Quốc cảm động.

Con trai của ta: Ta viết "bản ghi nhớ" này dựa trên 3 nguyên tắc.

- Đời người phúc họa vô thường, chẳng ai có thể biết bản thân có thể sống được bao lâu, có một số việc nên nói sớm ra sẽ tốt hơn.

- Ta là cha của con, nếu ta không nói với con, sẽ chẳng có người nào khác nói với con.

- Những ghi chép trong bản ghi nhớ này, đều là những kinh nghiệm mà ta đã phải trải qua thất bại đau khổ mới có được. Nó có thể giúp con trưởng thành không cần phải mất quá nhiều thời gian để đi đường vòng.

Dưới đây là những điều mà sống trên đời, con phải nhớ cho thật kỹ:

1. Những người không tốt với con, đừng để ý quá nhiều đến người ta. Trong suốt cuộc đời con, không có ai có nghĩa vụ phải tốt với con, trừ ta và mẹ con. Với những người đối xử tốt với con, nhất định phải trân trọng, cảm ơn.

2. Không ai là không thể thay thế, không có thứ gì là bắt buộc phải có trong tay. Nhìn thấu điều này, sau này cho dù con có mất đi tất cả những thứ con yêu thích trên thế gian, con cũng sẽ hiểu rằng, chuyện đó chẳng có gì to tát!

3. Sinh mệnh rất ngắn ngủi. Hôm nay có thể con vẫn đang lãng phí sinh mệnh nhưng ngày mai, con có thể đã thấy thứ trân quý đó rời xa con.

Vì thế, càng sớm trân trọng sinh mệnh của mình, con sẽ được hưởng thụ những ngày tháng sống trên đời càng nhiều. So với kỳ vọng được sống lâu, sống thọ, thà rằng con hãy sớm hưởng thụ một cuộc sống thực sự trọn vẹn.

4. Tình yêu chỉ là một dạng cảm giác và cảm giác này, theo thời gian, tâm trạng sẽ thay đổi. Nếu người mà con cho là mình yêu nhất rời xa con, hãy nhẫn nại chờ đợi một chút, để trái tim dần dần lắng xuống, thời gian sẽ làm vơi nỗi đau trong lòng con.

Đừng quá vấn vương đến cái đẹp của ái tình, cũng đừng làm quá những đau khổ khi thất tình.

5. Mặc dù nhiều người không được học hành nhiều song vẫn thành công nhưng điều đó không có nghĩa là con không cần dụng công học hành mà cũng có thể thành công.

Những kiến thức con học được chính là thứ vũ khí mà con có. Con người có thể tay trắng lập nghiệp nhưng không thể không có vũ khí mà lập nghiệp, nhớ cho kỹ!

6. Ta đã mua xổ số trong suốt 26 năm nhưng đến giải 3 cũng chưa bao giờ trúng. Điều này chứng minh một điều rằng, con người muốn thành công, nhất định phải cần đến sự nỗ lực hết mình. Trên đời này không có gì là miễn phí.

7. Ta không yêu cầu con phải phụng dưỡng, nuôi ta nửa đời còn lại. Đồng nghĩa với việc đó, ta cũng không nuôi con nửa đời còn lại.

Khi con trưởng thành đến mức có thể tự lập, trách nhiệm của ta đã kết thúc. Từ nay về sau cho dù là con ngồi xe buýt hay ngồi trên xe Mercedes, ăn sơn hào hải vị hay cơm canh đạm bạc, con đều phải tự lo liệu.

8. Con có thể yêu cầu bản thân phải giữ chữ tín nhưng không thể yêu cầu người khác phải giữ chữ tín. Con có thể yêu cầu bản thân phải đối tốt với người khác nhưng con không thể kỳ vọng người ta tốt với con.

Con đối xử với người khác thế nào không có nghĩa là người ta sẽ đối xử lại với con như vậy. Nếu con không nhìn thấu điểm này, nó sẽ chỉ đem đến cho con những phiền não không cần thiết.

9. Người thân là duyên phận chỉ có 1 lần. Bất luận kiếp này ta và con được ở cạnh nhau bao lâu, con nhất định phải trân trọng thời khắc chúng ta bên nhau. Kiếp sau, cho dù chúng ta có yêu mến nhau hay không, chưa chắc chúng ta đã có thể gặp lại.

Dũng Linh (T/h)