Cần có giải pháp hạn chế hưởng BHXH một lần

Đây là ý kiến của các đại biểu Quốc hội tại buổi thảo luận tại hội trường ngày 31/10/2019 về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội và Ngân sách nhà nước năm 2019; kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, dự toán Ngân sách nhà nước và phương án phân bổ Ngân sách Trung ương năm 2020.

Liên quan đến vấn đề giải quyết quyền lợi cho người lao động, đại biểu Bùi Sỹ Lợi (đoàn Thanh Hóa) cho biết: Tại Kỳ họp thứ 7, Chính phủ đã có Tờ trình báo cáo số 193 đưa ra tình hình nợ đọng bảo hiểm xã hội (BHXH). Theo đó, có 2.270 DN nợ đọng theo dạng DN phá sản, DN có chủ đã bỏ trốn làm ảnh hưởng đến 17.000 lao động. Vấn đề này Chính phủ đưa tờ trình, nhưng đại biểu thấy không có đề án, không có đề xuất với Quốc hội như thế nào. Do vậy, đại biểu Lợi đề nghị Chính phủ tiếp tục trình lại và đề nghị Quốc hội ghi vào Nghị quyết kinh tế xã hội của năm nay để giao cho Chính phủ thực hiện việc này theo tinh thần Khoản 7, Điều 10 của Luật BHXH.

Đại biểu Tôn Ngọc Hạnh (đoàn Bình Phước): Cần có giải pháp hạn chế hưởng BHXH một lần
 

Còn đại biểu Tôn Ngọc Hạnh (đoàn Bình Phước) cho rằng, Việt Nam được đánh giá là điểm sáng, được quốc tế đánh giá cao trong công tác giảm nghèo. Song, công tác giảm nghèo chưa thật sự bền vững, tỉ lệ tái nghèo vẫn còn cao. Sự lạm dụng và ỷ lại chính sách vẫn còn tồn tại, chủ yếu đánh giá nghèo về thu nhập và thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản, nhưng chưa được hướng dẫn cụ thể ở các tiêu chí thiếu hụt.

Việc áp dụng thực hiện khá lúng túng, việc tích hợp chính sách còn chậm và chưa đạt mục tiêu. Đại biểu đề nghị tích hợp chính sách hiệu quả cho việc thực hiện công tác giảm nghèo trong năm 2020, đặc biệt tích hợp về nội dung thực hiện và nguồn lực, tạo cơ chế để các địa phương có thể tích hợp điều tiết kinh phí thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu.

Liên quan đến vấn đề BHXH, đại biểu Hạnh cho rằng, BHXH được xem là một trong những trụ cột của an sinh xã hội. Qua nghiên cứu, lĩnh vực BHXH đã đạt được những kết quả nhất định, tỉ lệ bao phủ đã dần được tăng lên, ước tính hết năm 2019 đạt bao phủ 32,5% trong tổng số lực lượng lao động.

Đối tượng tham gia dần mở rộng, nhưng đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo tham gia BHXH tự nguyện còn rất thấp và khó khăn; chưa có số liệu cụ thể đánh giá tỉ lệ phần trăm này. Tình trạng hưởng BHXH một lần ngày càng gia tăng, việc giải quyết hưởng chế độ BHXH một lần rất dễ dàng. So với các nước, Việt Nam áp dụng khá mở việc giải quyết chế độ này.

Bên cạnh đó, việc chia sẻ dữ liệu BHXH giữa các cơ quan quản lý nhà nước như Thuế, Kế hoạch Đầu tư, Tài chính, LĐ-TB&XH còn hạn chế. Theo số liệu Cơ quan Thuế cung cấp, hiện nay có 610.000 DN nộp thuế nhưng BHXH thu được 327.000 DN, còn lại 283.000 DN đang hoạt động nhưng chưa tham gia BHXH bắt buộc cho người lao động. Đại biểu Hạnh đề xuất tăng mức hỗ trợ đóng BHXH cho đối tượng hộ cận nghèo và hộ nghèo để mở rộng đối tượng tham gia BHXH, nhằm đảm bảo an sinh xã hội.

Đồng thời, đề nghị tiến hành tổng kết Nghị quyết 93 của Quốc hội để làm cơ sở cho việc điều chỉnh pháp luật đối với việc hưởng chế độ BHXH một lần để giảm tình trạng này, hướng tới sửa Luật BHXH. Ngoài ra, đưa tỉ lệ bao phủ BHXH vào Nghị quyết của Quốc hội về phát triển kinh tế xã hội trong năm 2020”- đại biểu Hạnh đề nghị.

Lê Kim Liên